Razılıq əsasında pedofiliya

Dövlətin cəzanın sərtləşdirilməsi, maarifləndirmə işlərinin aparılması üzrə gördüyü tədbirlərə baxmayaraq, patriarxal Azərbaycanda pedofiliya faktları azalmır. Ailə, Qadın və Uşaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinin rəsmi məlumatlarına görə, yetkinlik yaşına çatmayanlara qarşı zorakılıq faktlarının sayında artış müşahidə olunmur - 2014-cü il ilə müqayisədə 2016-cı ildə bu cinayətlərin sayı 198-dən 196-ya qədər azalıb.

Uşaqlara qarşı cinayətlər daha çox ola bilər. Cəmiyyətin mühafizəkarlığını nəzərə alsaq, bir çox valideynlər hadisənin hamıya məlum olacağından qorxaraq, hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət etmirlər. Amma bəzən yenə də dəhşətli pedofiliya faktları üzə çıxır və həmişə geniş rezonans doğurur, Lerikdə yaşayan və qeyri-rəsmi məlumatlara görə, 24 yaşlı oğlanın - regional məmurun qohumunun ələ salaraq, kameraya çəkdiyi 7-ci sinif şagirdinin başına gələn hadisə kimi.

Rayonun hadisədən məlumatı olan sakinləri bildirirlər ki, qız hamilədir. Bu biabırçı hadisə cəmiyyətin kəskin reaksiyasına səbəb olub, amma zərərçəkmişin doğma atası demək olar dərhal qızına qarşı zorakılıq edən şəxsə iradı olmadığını, oğlanın zorakılıq etmədiyini, qızının nişanlısı - qız müvafiq yaşa çatdıqda onunla evləcək şəxs olduğunu bildirib. Cəmiyyət dərhal bölünüb - kimiləri atanı qınayır, kimilərinin ona yazığı gəlir, onun belə deməyə məcbur edildiyini deyirdi, amma bir məsələdə müraciəti imzalayan üç min nəfərin, demək olar ki, hamısının fikri üst-üstə düşdü: qızı ailənin əlindən almaq lazımdır və onun məsuliyyəti dövlətin üzərində olmalıdır, bundan başqa, bu cinayət obyektiv şəkildə araşdırılmalı və təqsirkarlar cəzalandırılmalıdır.

Ümumiyyətlə, ictimaiyyət haqlıdır ki, uşağı belə bir ailədə - onunla yaşamaq istəyib istəmədiyini soruşmadan və həyatı və hələ möhkəmlənməmiş psixikası korlanan qızın gələcək taleyinin necə olacağı barədə düşünmədən qızı ona qarşı zorakılıq edən şəxsə verməyə hazırlaşan ailədə qoymaq olmaz.

İndi qızın ailəsinin məqsədi, onun həyatı bahasına olsa da, rüsvayçılığın üstünü örtməkdir ki, heç kim onları barmaqla göstərməsin, heç kim məzəmmət etməsin. Əksəriyyətin ağlında orta əsrlər təfəkkürü çiçəklənir və bu ailə də istisna deyil, problemin kökü isə daha da dərinədir. Ölkədə indiyədək yetkinlik yaşına çatmayanların razılığı ilə və bunun qarşısını almaq öhdəliyi daşıyan orqanların susqun səhlənkarlığı ilə pedofiliya çiçəklənir.

Sirr deyil ki, ölkənin regionlarında, xüsusən cənub bölgəsində erkən nikahlar yayılıb. Həm də bu nikahların əksəriyyəti valideynlərin məcburiyyəti ilə bağlanır, gəlinlərin yaşı isə çox vaxt 14-15-dən çox olmur. Rəsmi statistikaya əsasən, Azərbaycanda hər il 15-17 yaşlı analardan orta hesabla 3500 uşaq dünyaya gəlir. Belə ailələrin neçəsi dağılır, belə ailələrdəki qadınların neçəsi məişət zorakılığının qurbanı olur, neçəsi intihar edir? Dəqiq statistika yoxdur, amma dəhşətli faktlarla qaynayan gündəlik xəbərlər var.

Ölkənin Ailə Məcəlləsinə əsasən, nikaha daxil olmaq üçün yaş həddi həm kişilər, həm də qadınlar üçün 18 yaşdır. Həm də nikaha daxil olmağa məcbur etmə cinayət məsuliyyəti doğurur. Birgə həyata (bunu nikah adlandırmaq olmaz) məcbur edilən qız ailə qurmaq üçün minimum yaş həddinə çatmayıbsa, bunda təqsirkar olan şəxslər 3000-4000 manat ölçüsündə cərimə ödəməyə və ya 4 ilə qədər azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum ediləcək. Əksər hallarda, xüsusən regionlarda bu qanun işləmir. Valideynlər öz aralarında razılaşır, toy edir, gəlini çox vaxt ondan ən az 10 yaş böyük olan bəyin evinə köçürür. Demək olar ki, hamı - toydakı yüzlərlə qonaq, qonşular, yerli hakimiyyət bu cür pedofiliya aktına göz yumur. Burada ənənələr də rol oynayır, axı nəsildən-nəslə bir çox ailələr məhz belə qurulub, yerli düşüncədə adət-ənənələr isə müqəddəsdir və heç bir məcəlləyə məhəl qoyulmur. İqtisadi amil də böyük rol oynayır, çoxuşaqlı ailələr sadəcə olaraq doyurmaqda çətinlik çəkdikləri artıq yükdən qurtulmağa çalışır. Doğrudur, erkən nikah faktları ilə bağlı bəzən cinayət işləri açılır, amma işlərin sayı nikahların sayına uyğun deyil. Məsələn, 2015-ci ildə cəmi 52 cinayət işinə baxılıb.

Regionlarda çoxsaylı və çoxillik seminarlar, maarifləndirmə işləri nəticə vermir və verməyəcək də. Cəmiyyətin səhlənkar münasibəti, hüquq-mühafizə orqanlarının və yerli orqanların, məktəblərin müdaxilə etməməsi yalnız razılıq əsasında pedofiliyanın çiçəklənməsinə şərait yaradır.