Sürət qatarı sərnişinləri Gəncəyə avtobusdan daha gec və baha qiymətə çatdıracaq

Dekabrın 30-da Azərbaycan dəmir yolunun tarixində mühüm hadisə baş verəcək: Bakı-Gəncə-Bakı istiqamətində sürətli sərnişin qatarı hərəkətə başlayacaq. İsveçrənin "Stadler" şirkəti tərəfindən istehsal olunan dörd ikimərtəbəli yeni müasir vaqon 367 sərnişin daşıyacaq, onlardan 9-u birinci sinif, 27-i biznes sinif, qalan 296 nəfər isə standart sinifdə gedəcək. Biletlər kassada və onlayn satılır. Qatar həftənin cüt günlərdə Bakıdan yola düşəcək, tək günlərdə Gəncədən paytaxta qayıdacaq.

Azərbaycanda belə qatarlardan 2015-ci ilin iyunundan Bakı-Sumqayıt xəttində istifadə olunur. Ancaq hələlik bu reyslər sürətliyə çevrilməyib, çünki saatda 300 km. sürətlə hərəkət etmək imkanı olan bu qatar Bakıdan Sumqayıta sərnişinləri bir saata yaxın gətirir. Sumqayıt avtomobil yolunda bir şəhərdən digərinə 25 dəqiqəyə çatmaq olar. Bu qatardan Bakıya çatmağa tələsməyənlər istifadə edirlər, çünki dəmir yolu vağzalı paytaxtın mərkəzindədir, ya da Sumqayıt yolunda baş verən qəzalardan qorxurlar. Hər halda, 2015-ci ildən bu yolda avtomobil hərəkətinin intensivliyi azalmayıb.

Dəmir Yolları İdarəsi Bakı-Gəncə-Bakı qatarının hərəkət cədvəlini dərc edib və məlum olur ki, İsveçrənin sürət qatarı hələ də Azərbaycanda istifadə olunan özü çoxdan yox olmuş ADR qatarlarından sürətli hərəkət etməyəcək.

Qatar Bakıdan səhər saat 9.00-da yola düşəcək və 13.28-də Gəncəyə çatacaq. Yol 4 saat 28 dəqiqədir. İki şəhər arasındakı məsafə 364.3 km.-dir. Nəticədə qatarın orta sürəti 85,1 km. olacaq. Ola bilsin ki, son stansiyaya gecikmə ilə çatsın, o zaman orta sürət göstəricisi aşağı düşəcək. Yolda qatar 25 stansiyada dayanacaq və sərnişin götürəcək. Bunların arasında Muğan, Padar, Qarasu, Zazalı kimi yaşayış məntəqələri də var.. Bunu bilərək, qatarı sürət qatarı adlandırmaq olmaz, bu, köhnə bakılılara yaxşı tanış olan "elektriçka" adına uyğundur.

Avtobus hərəkəti ilə müqayisə edək: Bakıdan Gəncəyə orta rahatlıqlı avtobuslar sərnişinləri 3,5 saat ərzində çatdırır. Əgər dörd sərnişin taksi sufariş edərsə, yol daha sürətli olacaq, üstəlik avtomobil sərnişini düz qapıya aparacaq. Belə olan halda "Stadler" qatarını nə cəlb edə bliər?

Dəmir yolu rəhbərləri gediş haqqına stavka edə bilərdilər. Ancaq sürət qatarının dərc edilmiş tarifləri göstərir ki, ən ucuz standart sinif bileti 15 manata, biznes sinif 50 manata satılacaq, birinci sinif astronomik qiymətə - 100 manata satılacaq. Əlbəttə ki, aralıq stansiyalarda enənlər məsafədən asılı olaraq daha az pul ödəyəcəklər.

İndi sərnişinlər avtobusla bir şəhərdən o birinə getmək üçün 7-8 manat ödəyirlər. Xatırladaq ki, sürət qatarı üçün ən ucuz bilet iki dəfə baha (15 manat) satılır. Müqayisə nəticəsində məyusedici rəqəmlər alınır: yeni qatarda getmək avtobusda getməkdən iki dəfə baha başa gələcək və həm də daha uzun müddətə.

Öz sürət qatarımızı (müqayisədə artıq sürət qatarı adlandırmaq olmaz) Gürcüstanın Tbilisi-Batumi xəttilə hərəkət edən sürət qatarı ilə müqayisə edək. 550 km. məsafəni 3.5 saata qət edir, biletin qiyməti isə 25 laridir (15,8 manat).

Dəmir yolu əlaqəsinin inkişafına görə Azərbaycan oxşar tarixə malik ölkələr - Gürcüstan, Rusiya və Özbəkistandan geri qalır. Özbəkistanda İspaniya istehsalı olan "Əfrasiyab" sürət qatarı (PatentesTalgoS.L şirkət) Daşkənd-Səmərqənd-Karşi və Taşkənd-Səmərqənd-Buxara istiqamətində saatda 210 km.dək məsafə qət edir.

Azərbaycan Dəmir Yolları İdarəsi vətəndaşların sosial şəbəkələrdəki ittihamlarna cavab verə bilmir. İdarənin nümayəndəsi deyir ki, bizim qatarların sürətinin aşağı olması dəmir yolunun yenidən qurulması və adamların, heyvanların, avtomobillərin yola çıxmasının qarşısını alan müdafiə divarlarının qurulması ilə bağlı işlərin başa çatmaması ilə izah olunur. Belə olan halda yeni qatarları hazır olmayan yola buraxmağa niyə tələsiblər? İkinci məsələ isə uzun müddət aktual olacaq: bu qiymətlərlə və sürətlə vaqonların dolu olacağı şübhə yaradır, odur ki, yeni xəttin özünü doğruldacağına ümid etməyə dəyməz. Bu, Bakı-Gəncə qatarında gediş haqqının bahalaşmasına səbəb olmayacaqmı?

Əlavə edək ki, Azərbaycan Dəmir Yolları Bakı-Qəbələ xətti üzrə dəmir yolu inşa etmək niyyətində olduğunu bildirib. Bu marşrutda da gələcək qatarlar "sürətli" olacaq...