Yanvar-noyabr 23/22 Azərbaycanın iqtisadi inkişafı: yaxşı və pis tərəfləri

2025-ci ilin dövlət büdcəsində DNF-dən transfertin əvvəlki illə müqayisədə 13,3 faiz və ya 1,7  milyard manat artırılması bu sahədə “Azərbaycan Respublikasının milli iqtisadiyyat perspektivi üzrə Strateji Yol Xəritəsi”ndə[1]  2025-ci ilə qədər  nəzərdə tutulan  hədəf indikatorından uzaqlaşmağa xidmət edir. Belə ki, Strateji Yol Xəritəsində DNF transfertinin büdcə gəlirlərində xüsusi çəkisinin 15 faizə qədər aşağı salınmasının hədəf indikatorlarından biri kimi müəyyənləşməsinə baxmayaraq, 2024-cü ilin dürüstləşdirilmiş büdcəsində neft-qaz gəlirləri 10,5 mlrd. ABŞ dolları olmaqla büdcə gəlirlərində payı 49 faiz, 2025-ci ildə isə 48,8 faiz olacağı gözlənilir.

Azərbaycan 2025-ci il üçün dövlət büdcənin gəlir və xərclərini xarakteridə edən  dəyər  göstəricilərinə görə Cənubi Qafqaz ölkələrindən irəlidədir. Belə ki, Azərbaycanda 2025-ci ilin dövlət büdcəsinin proqnoz gəlirləri Gürcüstanla müqayisədə 2,5 dəfəyədək, Ermənistanla müqayisədə isə 3  dəfədən də çoxdur. Belə ki, 2025-ci ilin dövlət büdcəsinin gəlirləri 2024-cü  ilin proqnozundan 1  milyard 928 mln. manat və ya 5,3% çox olmaqla, 38 milyard 316 mln. manat (hazırkı kursla 22,5 milyard dollar) proqnozlaşdırılıb.

Bu yazıda 2025-ci ilin dövlət büdcəsinin başlıca parametrlərinin qonşu dövlətlərlə müqayisəli təhlili verilir, büdcə gəlirlərinin formalalaşması mənbələrinin və xərlcərinin  struktur və trend təhlili təqdim edilir.

Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin son hesabatı ölkənin biznes mühitindəki əsas səmərəsizliklərdən birinə diqqət çəkir: qeydiyyatdan keçmiş kommersiya obyektlərinin üçdə birindən çoxu fəaliyyətsizdir.