Ermənistan Qərbin dəstəyi ilə Ukraynanı dağıdan Rusiya ilə əlbirlik arasında manevr edir

Dünya dövlətlərinin döyüşən Ukraynaya siyasi, humanitar və hərbi dəstək amili ölkələrdəki demokratiyanın səviyyəsi meyarından üstün olmağa başladı. Təəccüblüdür, lakin keçmiş SSRİ daxilində “totalitar” Qazaxıstan və Azərbaycan prezidentləri açıq şəkildə Ukraynanın demokratiyasını və azadlığını bütün vasitələrlə müdafiə edir, Kremlin “dost olmayan ölkələr” siyahısına düşmək riskinə girirlər. Birmənalı şəkildə demokratiya yolunu seçmiş Ermənistan isə öz hökmdarının və xalqının simasında Putin Rusiyasına yardım edir.

2022-ci il fevralın 26-da Avropa Şurasında Rusiyanın bu təşkilatdan çıxarılmasına dair səsvermədə Ermənistan bunun əleyhinə səs verən yeganə dövlət (Rusiyanın özünü nəzərə almadan) olub. Digər səsvermədə, BMT İnsan Haqları Şurasının Ukrayna tərəfindən çağırılan fövqəladə iclasında Ermənistan bitərəf qalıb.

Dekabrın 10-da Azərbaycan Ukraynaya 45 transformator və 50 elektrik generatoru göndərib. Humanitar yardımın ikinci partiyası yaxın günlərdə yola salınacaq. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin məlumatına görə, müharibə zamanı ölkəmiz Ukraynaya ümumilikdə 30 milyon manata yaxın (17,5 milyon dollardan çox) humanitar yardım göstərib. Bu, yalnız dövlətin yardımıdır, Azərbaycan sakinlərinin topladığı humanitar yardımları nəzərə almırıq.

Ermənistan Respublikası heç vaxt və heç bir şəkildə əhalisi indi qızdırılmayan beton mənzillərdə donan Ukraynaya kömək etməyib. Çünki Ukraynanın bütün istilik şəbəkəsi Rusiya raketləri tərəfindən məhv edilib. Eyni zamanda, Ermənistanın baş naziri N.Paşinyan, Rusiya Federasiyası Dumasının sədr müavini K.Zatulin və Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin nümayəndəsi M.Zaxarova Azərbaycanı Qarabağ ermənilərini blokadada saxlamaqda ittiham edirlər.

Ermənistan Cənubi Qafqazda Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenskinin Rusiya ilə müharibə zamanı tvitində qeyd etmədiyi yeganə ölkədir. Lakin Zelenski Ukraynaya humanitar yardım və yanacaq ayırdığına görə Azərbaycana iki dəfə təşəkkür edib, - eurasianet.org qeyd edib.

Ermənistan rəhbərliyi ölkənin siyasi seçimini şərh etmir. Erməni siyasətçilərinin qiymətləndirmələri var. Amma erməni xalqının Putin Rusiyasını dəstəkləməsi təəccüb doğurur. İrəvan Bələdiyyəsi bu şəhərdə Rusiya Federasiyasına dəstək məqsədilə keçirilən kütləvi aksiya ilə bağlı məlumatı təkzib etməyib. Videoda İrəvanın gecə vaxtı pilotsuz təyyarə ilə çəkilmiş şəkillərini görmək olar. Eləcə də ayrı-ayrı kadrlarda qaranlıqda şamlarla 8 rəqəmi yığılır, o, tədricən “Z” və “V” simvollarına çevrilir və bu video “Katyuşa” mahnısı ilə müşayiət olunur.

İrəvandakı Kiyev körpüsündə Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsini dəstəkləyən plakatın asılması faktı təsdiqlənib. "Ermənistanda Rusiyaya dəstək aksiyaları keçirilib, lakin dövlətin onların təşkili ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Yerevan Bələdiyyəsinin mətbuat katibi Taron Gevorqyan öz nəşrində paytaxt rəhbərliyinin yuxarıdakı təşəbbüslərlə bağlı olduğu barədə məlumatları təkzib edib. O əlavə edib ki, İrəvanda Ukraynaya dəstək aksiyaları da olub, deyə faktcheck.ge xəbər verir.

Doğrudan da, İrəvanda bir neçə kiçik ukraynayönlü və Rusiya əleyhinə nümayişlər olub; Onların ən böyüyü fevralın 27-də Ukraynanın İrəvandakı səfirliyi tərəfindən təşkil olunub.

Ermənistan xalqının və rəhbərliyinin rusiyapərəst mövqeyini yerli şərhçilər çətin geosiyasi reallıqlarla izah edirlər. Putinin KTMT hərbi blokunun üzvü olan Ermənistan öz ərazisində Rusiya hərbi bazasını saxlayır və Rusiya sülhməramlılarının Qarabağda daimi olmasına ümid edir. Ona görə də Ermənistan Rusiya ilə yaxın olmağa, Rusiya Federasiyası ilə birlikdə dünya terrorunun şəriki sayılan İranla dost olmağa məcburdur.
 

“Ermənistanın heç bir real reaksiyası ona xeyir verməyəcək. Ona görə də ən yaxşısı susmaqdır”, - deyə politoloq Areq Koçinyan bildirib. “Hərçənd Rusiyanın özündən başqa [Rusiyanı Avropa Şurasından çıxarmaq qərarına] qarşı çıxan yeganə ölkə olması Ermənistanın təcrid olunması ilə nəticələnə bilər. Amma onun çox az seçimi, az alternativi var idi”, - deyə siyasətçi Riçard Giraqosyan “OC Media”ya bildirib.

Avqust ayında İranın mərkəzində Rusiya, Belarus və Ermənistanın iştirakı ilə hərbi pilotsuz təyyarələrin müsabiqəsi keçirilib. Həmin ayın sonunda Rusiya Ukraynaya qarşı ilk dəfə İran pilotsuz təyyarələrindən istifadə etdi. Bu, Ermənistan və Belarusun İranın Moskvaya hərbi yardımında necə iştirak etdiyini göstərdi.

İranın Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsinə dəstəyi Ermənistan vasitəsilə həyata keçirilir. Bu, Rusiyaya Ermənistanın hava məkanı və hava limanları vasitəsilə İranın pilotsuz təyyarələri və raketlərini tədarük etməklə sanksiyalardan yayınmağa kömək edir. “Iran Air” aviaşirkətinin törəmə şirkəti olan “Iran Air Cargo” avqustun 21 və 29-da həyata keçirdiyi əvvəlki iki reysdən sonra sentyabrın 4 və 5-də Yerevan “Zvartnots” mülki hava limanından Moskvaya uçub. “Iran Air Cargo”, “Safiran Airport Services” və onların ana şirkəti “Iran Air” Ermənistanın köməyi ilə İrana məxsus dronları Rusiyaya çatdırdığına görə ABŞ-ın sanksiyaları altındadır. Rusiya Hərbi Hava Qüvvələrinin İl-76MD təyyarələri də İran pilotsuz təyyarələrinin İrəvandan daşınması üçün istifadə edilib. Rusiya Ukraynanın infrastrukturuna hücum etmək üçün İranın bu pilotsuz təyyarələri və raketlərindən istifadə edib ki, bu da müharibə cinayətidir.

N.Paşinyan ermənilərin Azərbaycana qarşı müharibədə istifadə edə bilmədiyi 4 ədəd Su-30 qırıcısının Rusiya ordusuna verilməsi ilə bağlı mətbuatda gedən yazıları təkzib edib. O, həmçinin ukraynalılara qarşı müharibədə iştirak etmək üçün Suriya döyüşçülərinin Ermənistan ərazisindən keçirilməsini də təkzib edib.

Ermənistan İran və Rusiya ilə geosiyasi ittifaqda qalıb və bu, onun milli maraqlarına xələl gətirir. Rusiyaya İranın pilotsuz təyyarələri və raketlərinin tədarükünü asanlaşdırmaqla Ermənistan Belarusla yanaşı, Ukraynanın mübarizə apardığı döyüşən tərəflərdən biri kimi yer tutub. Ermənistanın İran və Rusiya ilə müttəfiqliyi o deməkdir ki, o, həm də onların Qərbə qarşı müharibəsində döyüşür.

2022-ci il noyabrın 14-də Ermənistanın “Milur Electronics” MMC (“Milandr”ın Ermənistandakı filialı) Rusiya hərbi sənaye kompleksi müəssisəsi ilə əlaqələrə görə ABŞ-ın sanksiyalarına məruz qalıb. Bu barədə ABŞ dövlət katibi Entoni Blinkenin yazılı bəyanatında deyilir. Oktyabr ayında isə ABŞ Maliyyə Nazirliyi 2022-ci ildə Rusiya Federasiyasına tətbiq etdiyi sanksiyaların tələblərini pozan yeni qurum və hüquqi şəxslərin siyahısını açıqlayıb. ABŞ Maliyyə Nazirliyinin Xarici Aktivlərə Nəzarət Ofisi (OFAC) tərəfindən aparılan araşdırmaların nəticələrinə görə, ABŞ-ın sanksiyalar paketinə beş erməni kommersiya şirkəti – “Taco”, “Areximbank” – “Qazprombank Group”, “VTB Bank Armenia”, “Mellat Bank”, “Flight Travel” MMC  daxil edilib.

Lakin Azərbaycan və Ermənistan arasında davam edən soyuq müharibədə Avropa İttifaqı və ABŞ erməni tərəfə meyl edir ki, bu da ABŞ və Aİ-nin azərbaycanlı ictimai fəalların Laçın yolunda hərəkətlərinə verdiyi qiymətdə bir daha özünü büruzə verdi. Ermənistanın terrorçu İran və Rusiya ilə sıx əlaqəsi faktlarına baxmayaraq, Ermənistanın beynəlxalq təcrid təhlükəsi yoxdur. İrəvandakı siyasətçilər məharətlə manevr edirlər, seçimlərini çətin geosiyasi vəziyyətlə izah edirlər. Amerikanın erməni şirkətlərinə qarşı ayrı-ayrılıqda sanksiyaları var, lakin ABŞ və Aİ-nin Ermənistan hökumətini pisləyən bəyanatları yoxdur.

Demokratik Ermənistan avtoritar İran, Rusiya, Belarus və Mərkəzi Asiyanın qılığına girmək üçün Avropa İttifaqından üz döndərib. Ermənistan davamlı olaraq “avtoritar Azərbaycan”dan danışır, bununla belə, digər avtoritar rejimlərlə eyni yataqdadır.

ABŞ o cümlədən MKİ rəhbərinin 2022-ci ilin yayında Ermənistana səfəri zamanı Ermənistana İran və Rusiya ilə yaxın münasibətləri barədə xəbərdarlıq edib. Paşinyan ABŞ-ın xəbərdarlığına məhəl qoymadı. Qərb hökumətləri Ukraynaya qarşı apardıqları müharibəyə görə Rusiya, Belarus və İrana qarşı sanksiyalar tətbiq etdi, Ermənistana dəymədi.

Demokratik Ermənistanı özünün kəskin anti-Qərb müttəfiqlərindən imtina etməyə və 2013-cü ilə qədər tutduğu Avropaya inteqrasiya yolu ilə getməyi təşviq etmək lazımdır, - deyə "Kiyev-Mogilyan Akademiyası" Milli Universitetinin politologiya professoru, nəşr olunacaq “Faşizm və Soyqırım. Rusiyanın ukraynalılara qarşı müharibəsi” kitabının müəllifi Taras Kuzio yazıb.