Siyasət və boru kəmərləri. Qərblə Azərbaycan arasındakı münasibətlərdə yaranan çatlar böyüyəcəkmi?

Avropa Parlamenti Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti və müstəqil mediaya qarşı repressiyalarla bağlı dekabrın 19-da qətnamə qəbul etdi. Qətnamədə 2023-cü ildən bəri Azərbaycan hakimiyyətinin vətəndaş cəmiyyəti, siyasi müxalifət, insan haqları müdafiəçiləri, LGBTI+ icması, müstəqil mediaya qarşı sistematik təzyiq apardığı, bunun COP29 sammiti öncəsi şiddətləndiyi bildirilir.

Son zamanlar ixrac magistral qaz boru kəməri Urengoy-Pomarı-Ujhorod qlobal miqyasda artan diqqət mərkəzindədir. Bu, onun dünyanın ən uzun beş boru kəməri arasında yer alması (4,451 km uzunluğunda) səbəbindən deyil, Rusiyanın Avropaya qaz çatdırdığı son işləklikdə olan boru kəməri olması ilə əlaqədardır. Onun fəaliyyəti 1 yanvar 2025-ci ildə dayana bilər.

Ukrayna üzərindən Rusiya qazının tranzitinin mümkün dayandırılmasına—Ukrayna vaxtı ilə 2025-ci il yanvarın 1-i səhər saat 5-ə təyin olunan tarixə—yaxınlaşdıqca, bu, faktiki olaraq Rusiya qazının boru kəməri vasitəsilə Mərkəzi və Qərbi Avropanın əsas iqtisadiyyatlarına tədarükünün dayanması deməkdir. Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələri və yenilənmiş Avropa Komissiyası (AK) rəhbərliyi Avropanın enerji təhlükəsizliyini təmin etmək üçün məsləhətləşmələri intensivləşdirib.

Yeni seçilən Baş Katib Mark Ruttenin 25 noyabrda Ankarada dövlət başçısı Erdoğan ilə görüşməsi, üzv ölkələrə tanışlıq səfərindən çox, bölgədə cərəyan edən proseslərə dair birbaşa fikir mübadiləsi məqsədi daşıyırdı. Bunu təbii qarşılamaq lazımdır, çünki Donald Trumpın Ağ Evə qayıdacağı tarix yaxınlaşdıqca, Rusiya-Ukrayna cəbhəsindəki vəziyyət daha kəskin xarakter alır. Digər tərəfdən, İsrail ilə Livan arasındakı növbəti barışığa baxmayaraq, Qəzzənin bundan sonrakı taleyinə dair sual işarələrinin sayı artır.