ABŞ - Ermənistan xartiyası Bakıda belə yozulur...

Yanvarın 14-də Ermənistan və Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ) arasında strateji tərəfdaşlıq haqqında xartiya imzalandı.

ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinken bu sənədlə bağlı danışarkən vurğulayıb ki, onlar Ermənistanla onun suverenliyi və ərazi bütövlüyünü qorumaq üçün səyləri gücləndirmək üzərində işləyirlər. O, strateji tərəfdaşlıq haqqında sənədin “daha dayanıqlı, dinc, təhlükəsiz və müstəqil” Cənubi Qafqazın yaradılmasına töhfə verəcəyinə əminliyini ifadə edib.

İndi Bakıda bəzi yerli ekspertlər də hesab edirlər ki, Ermənistanla uzun illər münaqişədə olan Azərbaycan da ABŞ-la münasibətləri yaxşılaşdırmalıdır. Eyni zamanda onlar Ermənistanla-ABŞ arasında imzalanan sənədin Rusiyada neqativ reaksiya doğura biləcəyini düşünürlər.

Azərbaycan rəsmiləri hələ ki, sözügedən xartiyanın imzalanması ilə bağlı heç bir açıqlama verməyiblər. Amma Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin üzvü Asim Mollazadə “Turan”a bildirib ki, Ermənistanla ABŞ arasında bu xartiyanın imzalanması bir az gülünc görünür: “ABŞ-ın hazırkı administrasiyası Ağ Evi artıq tərk edir və onların gələcəkdə Amerikanın siyasətini həyata keçirmək imkanı olmayacaq. Ermənistanla bu sazişi imzalamaqla bu administrasiya erməni diasporuna son borcunu ödəyir”.

Deputat ümid edir ki, gələcəkdə ABŞ siyasəti məhz bu ölkənin milli maraqlarına uyğun həyata keçiriləcək: “Azərbaycan da ABŞ-ın gələcək administrasiyası ilə normal, qarşılıqlı maraqlar üzərində siyasətini formalaşdıra bilər. Blinkenin Mirzoyanla imzaladığı xartiyanı isə Amerikanın imicinə zərbə gətirən sənəd kimi xarakterizə etmək olar”.

A.Mollazadənin fikrincə, Ermənistanla ABŞ arasında imzalanan sənəd Rusiya üçün problem doğurmur: “Ermənistan Rusiya ilə münasibətlərini davam etdirir. Rusiya ilə Ermənistanın ticarət dövriyyəsi dəfələrlə artıb. Çünki Ermənistan Rusiya üçün böyük dəstək həyata keçirir və Rusiyanın Qərbdə demək olar, təmsilçisi rolunu oynayır, sanksiyaları pozmaq üçün bir sıra Qərb ölkələri Ermənistandan istifadə edirlər. Yəni, Rusiya ilə Ermənistan öz oyunlarına davam edir və Rusiya Ermənistandan özünə lazım olan istiqamətlərdə istifadə edir”.

Amma rəsmi Yerevan Qərb ölkələrinin Rusiyaya qarşı sanksiyalarından yayınmaq uçun Ermənistandan istifadə edilməsi ilə bağlı iddiaları təsdiqləmir.

Müxalifətdə olan Müsavat Partiyasının başqan müavini Mustafa Hacıbəyli isə mövzu ilə bağlı AzadlıqRadiosuna deyib ki, Azərbaycanda indi hakimiyyətin siyasəti əsasən Qərbə və konkret Bayden administrasiyasına qarşı yönəlib: “Hökumət mediasında ABŞ-a qarşı total təbliğat aparılır. Mən bunu düzgün hesab eləmirəm. Bu, Azərbaycanın milli maraqlarına ziddir”.

M.Hacıbəyli qeyd edib ki, ABŞ Azərbaycan hökumətinin hansısa maraqlarına toxuna bilər: “Amma Azərbaycanın dövlət maraqları onun güclü dövlətlərlə müttəfiq olmağını nəzərdə tutur. ABŞ dünyanın bir nömrəli dövlətidir və onunla müttəfiq olmaq, əməkdaşlıq etmək ABŞ-a yox, Azərbaycana lazımdır. Azərbaycan öz xarici siyasətini qurarkən qüdrətli dövlətlərlə əməkdaşlıq edib bundan Azərbaycanın maraqları üçün faydalanmağa çalışmalıdır”.

“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzini rəhbəri Elxan Şahinoğlu də hesab edir ki, Azərbaycan ABŞ ilə münasibətləri yaxşılaşdırmalıdır: “Elə dövlət başçısı İlham Əliyev də son müsahibələrində ABŞ-ın yeni Prezidenti Donald Trampla ( yanvarın 20-də səlahiyətlərinin icrasına başlayacaq) sıx əlaqələrin qurulmasına ümid etdiyini bildirib. Çünki Bayden administrasiyası ilə isti münasibət, əməkdaşlıq faktiki alınmadı”.

Ekspert hesab edir ki, Rusiya və İranın açıq-aşkar Azərbaycana qarşı təxribatları davam edir: “Vurulan təyyarəyə görə Rusiya tərəfindən kompensasiyanın ödənilməməsi, cinayətkarların cəzalandırılmaması, İrandan Azərbaycan Prezidentinə qarşı təhqiramiz fikirlər səslənir. Belə bir durumda biz həm Türkiyə ilə strateji müttəfiqliyimizi gücləndirməliyik, həm də Amerikanın yeni administrasiyası ilə də münasibətləri normallaşdırmağa çalışmalıyıq”.

Azərbaycan Hava Yollarına məxsus təyyarə ötən il dekabrın 25-də Qazaxıstanda qəzaya uğradı. Bakıdan Qroznıya uçan təyarənin Rusiya ərazisində vurulduğu ehtimal edilir. 38 nəfərin həlak olduğu təyyarənin hazırda qara qutusu araşdırılır. Rusiya Prezidenti olayla bağlı üzrxahlıq etsə də, təyyarəni onların silahlı qüvvələrinin vurduqlarını təsdiq etməyib.

Elxan Şahinoğlu habelə əlavə edir ki, Tramp administrasiyası Azərbaycanla əlaqələrini genişləndirmək istəyərsə, iki ölkə arasında da müvafiq saziş imzalana bilər. O, qeyd edib ki, ABŞ-la Ermənistan arasında imzalanan bu sazişlə Ermənistan müəyyən məqsəd güdür:

“Əvvəl Avropa İttifaqına üzvlüyü ilə bağlı qanun qəbul olundu, bir neçə gün sonra isə ABŞ-la saziş imzalandı. Ermənistan hökümətinin məqsədi Rusiyadan gələ biləcək təhlükələrdən özünü qorumaqdır”.

E.Şahinoğlu qeyd edib ki, Ermənistanla ABŞ arasında imzalanan xartiyada yeni heç nə yoxdur: “Sadəcə sazişin imzalanmasının özü hər iki tərəf üçün vacib idi. Amerika çalışır ki, Rusiyanı sıxışdırıb çıxarsın, Ermənistan isə təhlükəsizlik təminatını istəyir.”