Media-icmal 11.12.18

İqtisadi sahədə islahatlar, yollarda süpürgəçilərin qəzalara düşmələri, ölkə banklarında dollarlaşmanın səviyyəsi, Azərbaycan futbolunda baş məşqçilərin istefaları və s. məsələlər bugünkü (11 dekabr, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

İslahatların bəhrəsi

"Azərbaycan" qəzeti "Yeniliklər bəhrə verir" sərlövhəli məqalədə qeyri-neft sektorunda islahatlarn icrasını dəyərləndirir.

Müəllif qeyri-neft sektorunda, xüsusilə aqrar sahədə ciddi islahatların getdiyini deyir, müasir elmi biliklərin və təcrübənin aqrar sahə üçün üçün əlçatan edilməsini vacib məsələlərdən biri adlandırır.

Yazı müəllifinə görə, kənd təsərrüfatında bütün istiqamətlər üzrə harmonik inkişafa nail olmaq üçün kiçik pay torpaq sahiblərinin, islahatlardan kənarda qalan fermerlərin yenidən təşkilatlanması, müasir dünya təcrübəsi ilə tanış edilməsi, maarifləndirilməsi prioritet istiqamətlərdən birinə çevrilir.

Müəllif irihəcmli su anbarlarının tikilməsini, 100 min hektarlarla torpağın əkin dövriyyəsinə qatılmasını, müasir logistika, aqroparklar, emal müəssisələri sisteminin qurulmasını, yeni ixrac bazarlarına çıxışın əldə olunmasını, qanunvericilikdə geniş dəyişikliklərin edilməsini bu islahatların nəticəsi adlandırır.

Məqalə müəllifi aqrar sektorda tətbiq edilən güzəşt və imtiyazların spektrinin geniş olduğunu, bu sahədə dövlətin fermerlərə böyük dəstək verdiyini vurğulayır.

Müəllif hazırda aqrar sektorda Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin rayon və şəhər idarələrinin bazasında Dövlət Aqrar İnkişaf mərkəzlərinin (DAİM) yaradılmasını yeni münasibətlər sisteminin qurulması kimi qiymətləndirir: "Kənd təsərrüfatı mütəxəssisləri bu addımı aqrar islahatların yeni mərhələsinin başlanğıcı kimi dəyərləndirirlər. DAİM-lərin yaradılmasında məqsəd idarəçilikdə aqrar sektorun inkişafına maneəni aradan qaldırmaq, nazirliyin yerli bölmələrinin vahid mərkəzdən idarə olunmasını, fermerlərlə əlaqələrin gücləndirilməsini, elektron xidmətlər və innovativ texnologiyadan istifadə ilə bağlı maarifləndirmə işinin qurulmasıdır".

Müəllifin deməsinə görə, DAİM-in nəzdində fermer və koordinasiya şuralarının yaradılması kənd təsərrüfatında çalışanların işini xeyli asanlaşdırmağa xidmət edir belə ki, birbaşa fermerlər və fermer assosiasiyalarının təmsilçilərindən təşkil olunacaq bu şuraların əsas vəzifələri fermerlərin problemlərini öyrənmək və onların aradan qaldırılmasına kömək etməkdir.

Müəllif deyir ki, şuralar mövcud problemləri və onların həlli yollarını müəyyən etmək üçün fermerlər arasında mütəmadi sosioloji rəy sorğuları keçirəcək, əldə olunan məlumatları operativ surətdə fermerlərə çatdıracaq.

Yollarda "süpürgələnən" ömürlər...

"Modern.az" saytında isə "Öz həyatlarını "süpürməyə" çıxan süpürgəçilər sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif son vaxtlar yol təmizləyiciləri olan süpürgəçi qadınların yollarda avtomobillər tərəfindən vurularaq dünyalarını dəyişmələrinin səbəblərini nəqliyyat sahəsi üzrə eskpert Ərşad Hüseynovla müzakirə edir.

Yazı müəllifi deyir ki, son bir il ərzində iş başında avtomobil qəzasına düşmə səbəbilə dünyasını dəyişən süpürgəçi qadınların sayı artıb, əksəriyyət bunu yüksək sürətin nəticəsi sayır.

Müəllif isə hadisə qurbanları olan qadınların özlərini təqsirli bilir: "Amma müşahidələr göstərir ki, nəqliyyat vasitələrinin çox, hərəkətin intensiv vaxtlarında küçələri süpürən qadınların özləri də laqeydlik, diqqətsizlik nümayiş etdirirlər. Dəfələrlə bir neçə süpürgəçi qadının günün pik saatlarında uzun sapı olan süpürgələrini küçənin ortasında son dərəcə asta hərəkətlərlə sürüyərək keçdiyinin şahidi olmuşuq.

Müəllif hadisələrə daha bir səbəb kimi sürücülərin və süpürgəçi qadınların təhlükəsizliyi üçün işin təşkili zamanı vaxt və intensivliyin nəzərə alınmamasını göstərir, bir Gürcüstan nümunəsi təqdim edir: "Məsələn, qonşu Gürcüstanda günün günorta çağı küçə təmizləyən bir adama rast gəlməzsiniz. Küçələr sübh tezdən, təxminən saat 5 radələrində, özü də kişilər tərəfindən təmizlənməyə başlanır. Nə hərəkətə mane olan var, nə də ölümlə burun-buruna gələn... Bizdə isə süpürgəçi qadınlar sanki küçədə öz həyatlarını "süpürməyə" çıxırlar..".

Ekspert Ə.Hüseynov modern.az-a açıqlamasında deyir ki, belə qəzalar zamanı əksər halda sürücülər əziyyət çəkirlər, hadisə baş verdiyinə görə məsuliyyət onların üzərinə qoyulur.

Ekspert hesab edir ki, kompleks araşdırma olarsa digər məsuliyyətlilər də ortaya çıxar: "Ən azı yoldakı işləri o formada, o mahiyyətdə təşkil edənləri də sorğu-sual edərlər ki, "xeyir ola, işi bu cür təşkil edirsiniz? Adamlar hərəkətin ən gur vaxtında, yolun hərəkət hissəsində niyə iş görməlidir? Deməli, tapşırıq belə verilib. Bəs, bu tapşırığı kim verib, bu da araşdırılmalıdır. Heç bir halda qabaqcadan, subyektiv olaraq hadisəyə qiymət vermək olmaz. Araşdırma qanunauyğun və obyektiv aparılmalıdır".

Ekspert təmzilik işlərini yollarda hərəkətin intensiv vaxtlarında təşkil edilməsini doğru saymır, bu tipli qəzaların bu səbəbdən qaynaqlandığını deyir: "Bu işlər o şəraitdə görülməməlidir. Amma təşkilatçılar, onları o saatda, o şəraitdə işləməyə vadar edirlər. Məsələn, işçiyə tapşırır ki, 5 kilometrlik hissəni təmizləsin. Axı insan o yolu təmizləmək üçün səhərdən axşama qədər küçədə qala bilməz. Ona görə də o tapşırığı verənlərdən soruşmaq lazımdır ki, "niyə insanlar o şəraitdə çalışmağa vadar edilir".

Ekspert hesab edir ki, təhlükəli, hərəkətin gur və intensiv olduğu yerlərdə texnika tətbiq edilsə, belə acınacaqlı vəziyyət də yaranmaz, işin təşkilinin zaman və məkan məsələsi mütləq şəkildə həll olunmalıdır.

Bank sisteminin əsas riski- yüksək dollarlaşma

Marja.az-da "Dollarlaşma hələ də Azərbaycanın bank sektoru üçün əsas risklərdən sayılır" sərlövhəli məqalə maraq doğurur.

Müəllif Azərbaycanda dollarlaşmanın səviyyəsi və bunun kredit verilməsinə təsiri barədə "Fich" beynəlxalq reytinq agentliyinin yaydığı "Fitch - 2019 Proqnoz: MDB ölkələri və Gürcüstan bankları" (" Fitch Ratings 2019 Outlook: CIS & Georgian Banks") adlı hesabatına istinadən bildirir.

Müəllifin deməsinə görə, "Fitch" analitikləri hesab edirlər ki, kreditlərdə yüksək dollarlaşma bank sektorunda aktivlərin keyfiyyətinə təzyiq göstərir: "Çünki borcalanların əksəriyyətinin gəlirləri xarici valyutada olmadığından onlar öz öhdəliklərini yetirə bilmir. Kredit və depozitlərdə dollarlaşma səviyyəsi hələ də Azərbaycanın bank sektoru üçün əsas risklərdən sayılır".

Müəllifin deməsinə görə, ekspertlərin də fikrincə, depozitlərin dollarlaşması bankların yerli valyutada kredit ayırmasını məhdudlaşdırır.

"Bizim hesablamalarımıza görə, bank sektorunda gecikdirilmiş borclar orta hesabla 20% səviyyəsində sabitləşib, ehtiyat ayırmalarının həcmi isə 2016-cı ildəki 51%-dən bu ilin I yarısına 70%-dək yüksəlib. Bununla yanaşı, banklarda mühüm həcmdə hazırda işlək kimi təsnifləşdirilən restrukturizasiya olunmuş kreditlər mövcuddur. Biz hesab edirki ki, qarşıdakı bir neçə ildə banklar problemli kreditlərdən əldə olunan gəlirləri dəyərsizləşmə mənfəəti kimi tanıyacaq", - deyə məlumatda vurğulanır.

R.Sadıqov: "Gözləmirdim"

"Oxu.az" saytlnda isə "Rəşad Sadıqov millidəki istefalar barədə: Gözləmirdim" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif dekabrn 8-də Azərbaycanın tanınmış məşqçilərindən Qurban Qurbanovun yığma milli komandanın baş məşqçiliyindən kənarlaşdırılması və bunun səbəbləri barədə müasir Azərbaycan futbolunun ünlü isimlərindən biri "Qarabağ" komandasının kapitanı Rəşad Sadıqovla söhbətləşir.

R.Sadıqov Q.Qurbanovun baş məqşçilikdən kənarlaşdırılrmasını özü üçün gözlənilməz adlandırır.

R.Sadıqov özünün yığma komandada 21 yaşadək futbolçuların baş məşqçisi postundan ayrılmasının Q.Qurbanovun getməsilə bağlı olmadığını deyir: "Mən Qurban Qurbanovun gedişini bilmirdim. Mənimlə yolların ayrılacağını iki gün öncə demişdilər. Ancaq Qurban Qurbanovun gedişini iclasdan sonra bildik. Mən iki gün əvvəl gedişimi bilirdim.

Bu qərarın səbəbləri barədə danışmağa üstünlük verməyən R.Sadıqov hesab edir ki, bir il ərzində çox iş görüblər, gördükləri işləri ölkə futboluna halal edirlər.

Müəllifin deməsinə görə, R.Sadıqovun da 21 yaşadək futbolçuların baş məşqçiliyindən ayrəlması öncədən bəlli olmayıb: "Komanda formalaşmışdı. Əslində, bir ay qabaq mənimlə növbəti dövrə üçün görüş keçirilmişdi. Orada gələcək planlardan danışdıq. Qarşıma II-III yerləri tutmaq hədəfi qoyuldu. Özüm də bildirdim ki, mən də qarşıma böyük hədəflər qoymuşam və çalışacağam ki, istəyimizə çataq. Ancaq indi qərar budur, mən də buna hörmətlə yanaşıram".

R.Sadıqovun deməsinə görə, 21 yaşadək olan futbolçuların baş məşqçisi kimi AFFA öncə nəticənin önəmli olmadığı, yeni bacarıqlı futbolçuların üzə çıxarılması stratejisini tapşırıb və komanda oyunlarda da əlindən gələni edib: "Bildirildi ki, artıq belə rəqiblərə qarşı komandanı hazırlamısansa, gələn dövrədə II-III yerləri tutmaq olar. Onsuz da II yeri tutmağı öz qarşıma məqsəd qoymuşdum".

Bundan sonra "Qarabağ"ın 19 yaşadək komandasının baş məşqçisi kimi çalışa biləcəyi sualı cavablandıran R.Sadıqov suala "yox" cavabını verərək ən az yaxın vaxtlarda belə şeyin gözlənilmədiyini bildirib.

R.Sadıov indiki halda bütün diqqətini "Qarabağ"a yönəltdiyini, çempionatın ikinci yarısı üçün komanda olaraq bütün gücü ortaya qoyacağını söyləyib.