Rusiya Finlandiya və İsveçə loyallığı necə satın aldı

Bakı/18.05.22/Turan: Azərbaycanlı alim Cəmil Həsənli hesab edir ki, Finlandiya və İsveçin NATO-ya üzvlüyü məsələsində Putinin loyallığı Rusiya üçün əlverişsiz beynəlxalq şərtlərdən irəli gəlir.

Sovet dövrü, əsasən 20-ci əsrin 30-40-cı illərilə bağlı araşdırmaları ilə dünyanın elmi dairələrində tanınan professor Həsənli qeyd edir ki, əslində Rusiya həmişə finləri təzyiq altında saxlamağa cəhd edib. 1917-ci il dekabr ayının 31-də saat 23:58-də Finlandiyanın müstəqilliyi rəsmən tanınsa da, Sovet Rusiyası, sonra isə Sovet İttifaqı müxtəlif yollarla onu məhdudlaşdırmağa çalışıb. 1939-1940-cı illərin Sovet - Fin müharibəsi Finlandiyanın Fin görfəzi rayonunda yerləşən ərazilərin 11 faizinin, iqtisadiyyatının 30 faizinin Sovetlər tərəfindən işğalı ilə nəticələndi. Bu müharibəyə görə Sovet İttifaqını 1939-cu ildə Millətlər Cəmiyyətindən qovdular.

Bu "qələbəni" qoruyub saxlamaqdan ötürü Sovet İttifaqı İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Finlandiya Kommunist Partiyasına gizli maliyyə yardımları göstərməklə fin hökumətini daim təzyiq altında saxlayıb. SSRİ-nin dünya kommunist və sosialist ölkələrinə gizli pul yardımlarının siyahısı açıqlananda məlum olub ki, Sovet Siyasi Bürosunun gizli qərarları ilə 1946-cı ilin 1 noyabrında Finlandiya Kommunist Partiyasına 5 milyon fin markası, 16 yanvar 1948-ci ildə 80 milyon fin markası, 17 fevral 1948-ci ildə 60 milyon fin markası, 17 may 1949-cu ildə 50 milyon fin markası, 31 oktyabr 1949-cu ildə 20 milyon fin markası, 13 mart 1950-ci ildə 100 milyon fin markası, 10 fevral 1952-ci ildə 69 milyon fin markası (300 min ABŞ dolları) gizli yardım göstərilmişdi. Bu yardımlar daha çox Finlandiyada keçirilən seçkilərdə kommunist partiyasının qələbəsini təmin etmək və ölkə hökuməti əleyhinə təbliğat aparmaq üçün verilirdi. Bu məqsədlə özləri ac olan ruslar arada İsveç kommunist partiyasında əl tuturdular. Məsələn, 6 aprel 1950-ci ildə xüsusi məqsədlərlə İsveç Kommunist Partiyasına 20 min İsveç kronu həcmində gizli maliyyə yardımı göstərilmişdi. Əlbəttə, Sovet hökuməti dağılana qədər bu "yardımlar" davam etdi və SSRİ-ni dağıdan amillərdən biri də bu səmərəsiz "yardımlar" idi.

Putin Rusiyası imperiya iddialarını elan etdikdən sonra keçmiş Rusiya müstəmləkəsi kimi Finlandiyanın narahatlığı anlaşılandır. Finlər NATO-ya daxil olmaqla Rusiyanın  təhdidlərinə qarşı öz təhlükəsizliklərinə etibarlı təminat almaq istəyirlər.

Professor Cəmil Həsənli Sov.İKP Siyasi Bürosunun Finlandiya və İsveç Kommunist partiyalarına maliyyə yardımı göstərilməsi barədə məxfi qərarların surətlərini təqdim edib. –0—