İran uranın silah səviyyəsinə qədər zənginləşdirilməsində ləngiməni ləğv edir - MAQATE

Reuters: İran uranın zənginləşdirilməsində aylar ərzində silah səviyyəsinə yaxın 60% saflığa qədər yavaşlama tempini ləğv edib, bu barədə çərşənbə axşamı BMT-nin nüvə nəzarəti orqanı bildirib.

Bir çox diplomatlar hesab edirdilər ki, iyunda başlayan yavaşlama ABŞ və İran arasında bu il əvvəllər İranda saxlanılan ABŞ vətəndaşlarının azad edilməsinə səbəb olan gizli danışıqların nəticəsidir.

İranda Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin nəzəri tərifinə görə, daha da zənginləşdirilərsə, üç nüvə bombası hazırlamaq üçün 60%-ə qədər zənginləşdirilmiş urana artıq malikdir, daha aşağı zənginləşdirmə səviyyələrində isə daha çox urana malikdir. İran nüvə silahı əldə etmək cəhdini inkar edir.

İran genişlənən Natanz kompleksindəki Pilot Yanacaq Zənginləşdirmə Zavodunda və dağlarda qazılmış Fordo Yanacaq Zənginləşdirmə Zavodunda (FFEP) 60%-ə qədər zənginləşirmə aparır, bu, 90% silah dərəcəsinə yaxındır.

MAQATE-nin məlumatına görə, yavaşladıqdan sonra bu zavodlar ayda təxminən 3 kq sürətlə uranı 60%-ə qədər zənginləşdirib.

"Agentlik təsdiq edir ki, İranın bu iki obyektdə birlikdə 60%-ə qədər U-235 zənginləşdirilmiş uran hasilatı 2023-cü ilin noyabr ayının sonundan etibarən ayda təxminən 9 kq-a yüksəlib".

MAQATE-yə görə, nüvə bombası hazırlamaq üçün 60%-ə qədər zənginləşdirilmiş təxminən 42 kq uran kifayətdir.

MAQATE müfəttişləri ilk dəfə noyabrın 25-də Fordoda hasilatın dəyişdiyini görüblər, bundan sonra İran bu dəyişikliyin noyabrın 22-də edildiyini və orada hasilat templərinin azalmadan əvvəlki səviyyəyə qayıtdığını bildirib.

Müfəttişlər noyabrın 27-də Natanzda hasilatın artdığını da qeyd ediblər. MAQATE dekabrın 19-da Natanzda və dekabrın 24-də Fordoda hasil olunan miqdarları yoxlayıb. MAQATE hesabatı çərşənbə axşamı dərc etməzdən əvvəl öz üzv dövlətlərini yavaşlama barədə rəsmi məlumatlandırmayıb.