Meksika prezidenti deyib ki, cinayətkar dəstələr "bir-birinə və vətəndaşlara hörmət edir"

AP:  Meksika prezidenti cümə axşamı bildirib ki, ölkənin zorakı cinayətkar dəstələri və narkotik kartelləri əslində “hörmətli insanlardır” və “vətəndaşlara hörmət edirlər” və əsasən bir-birlərini öldürürlər.

Prezident Andrés Manuel López Obradorun bəyanatları narkotik kartellərinin dominant olduğu ərazilərdə yaşayan milyonlarla meksikalının reallığı ilə açıq şəkildə ziddiyyət təşkil edir. Narkotik kartelləri müntəzəm olaraq yerli sakinlərdən ödənişlər tələb edir və ödəməkdən imtina etdikləri təqdirdə onları öldürür və ya qaçırırlar.

Jurnalist Lopez Obradordan həbsdə olan narkobaron Joaquin “El Chapo” Quzmanın məmləkəti olan Sinaloa əyalətinin Badiraquato şəhərinə səfər edərkən narkotik kartellərinin yaxşı davranıb-yaxşı davranmadığını soruşub.

"Həmişə!" deyə López Obrador bildirib, "Bəzən qəribə, lakin hörmətli insanlarla qarşılaşırıq".

Səhər brifinqində narkotik kartelləri mövzusunu davam etdirən López Obrador deyib: "İnsanların bilməli olduğu bir şey var."

"Xoşbəxtlikdən bu ölkədə baş verən hücumlar, adətən, cinayətkar qruplar arasında baş verir", - prezident deyib. “Onlar vətəndaşlara hörmət edirlər”

López Obrador uzun müddətdir ki, kartellərlə birbaşa üzləşməkdən imtina edib, onun dediyinə görə, onlar imkan çatışmazlığı səbəbindən cinayətkar fəaliyyətə məcbur edilib. Onun “Güllə deyil, qucaqlamaq” strategiyası gənclərin kartel silahlılarına çevrilməsinin qarşısını almaq üçün iş üzrə təlim proqramlarını əhatə edir.

Keçmişdə o, həm də meksikalıları kartellər arasında sülh sazişləri üzrə danışıqlar aparmağa təşviq etməklə dəstələrin varlığını normallaşdırmağa kömək edirdi.

Lakin kartellərin adi vətəndaşları hədəf almadığını iddia etmək problemi yeni səviyyəyə qaldırır. Ekspertlər və hüquq müdafiəçiləri deyirlər ki, minlərlə meksikalı kartellər tərəfindən zorakılıq və qəsb nəticəsində evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalıb, minlərlə biznes sahibi, taksi və avtobus sürücüsü qəsb tələblərini rədd etdikləri üçün öldürülüb.

Meksikadakı gizli dəfn yerləri narkotik kartelinin qurbanlarının cəsədləri ilə doludur.

Lopez Obradorun cümə axşamı etdiyi açıqlamalar ABŞ-ın əmri ilə meksikalı narkotik kartelləri ilə mübarizə aparmayacağını deməsindən bir həftə sonraya təsadüf etdi. Prezident “Birinci Meksika” adlandırdığı siyasətin bir hissəsi olaraq dedi: “Biz heç bir xarici hökumətin polisi kimi çıxış etməyəcəyik. Əvvəlcə Meksikadır. Evimiz birinci yerdədir”.

İllər ərzində López Obrador kartellərlə qarşıdurmadan qaçmaq siyasəti üçün müxtəlif arqumentlər irəli sürdü. O, keçmişdə “zorakılıqla zorakılıqla mübarizə aparıla bilməz” demişdi və digər hallarda o, hökumətin narkotik kartelinin zorakılığının “səbəblərini” yoxsulluq və ya imkanların olmaması ilə əlaqələndirərək aradan qaldırmalı olduğunu müdafiə etdi.

López Obrador həmçinin Katolik Kilsəsinin liderlərini döyüşən dəstələr arasında sülh sazişləri bağlamağa çalışmağa çağırıb.

Orduya niyə kartel silahlılarına hücum etməməyi əmr etdiyini izah edən o, 2022-ci ildə “biz də dəstə üzvlərinin həyatı ilə maraqlanırıq, onlar insanlardır” deyib.

Bəzən o, zorakılıq məsələsini ciddi qəbul etmirdi. 2023-cü ilin iyun ayında o, 14 polisi oğurlayan bir narkotik dəstəsi haqqında demişdi: "Mən sizin atalarınıza və babalarınıza sizin haqqınızda danışacağam".

Meksikanın qərbindəki Miçoacan əyalətində illərdir narkotik kartelinin nəzarəti altında yaşayan bir şəhərin sakinlərinə o zaman bu şərhlər barədə soruşduqda onlar ikrah və inamsızlıqla reaksiya verdilər.

"O, bizə gülür" deyə anonim qalmaq istəyən bir restoran sahibi bildirmişdi. Çünki o, şəhərdəki, demək olar ki, hər kəs kimi, uzun müddətdir yerli kartelə qoruma pulu ödəməyə məcbur olub.

López Obrador həmçinin ən azı yarım dəfə Sinaloa əyalətindəki Badiraguato şəhərinə səfər etməyi öz üzərinə götürüb və sentyabr ayında vəzifəsini tərk etməzdən əvvəl bunu yenidən edəcəyinə söz verib.

Bu həm də gərgin millətçilik və müstəqilliklə bağlı mövqedir. Noyabr ayında Lopez Obradordan niyə bu seyrək məskunlaşan kənd şəhərinə bu qədər tez-tez baş çəkdiyini soruşdular və o, köhnə içki mahnısından sitat gətirdi: “Çünki belə istəyirəm”.

Prezident həmçinin Meksikada fəaliyyət göstərən ABŞ agentlərinə ciddi məhdudiyyətlər qoyub və Meksika hüquq-mühafizə orqanlarının onlarla əlaqə saxlamasını məhdudlaşdırıb.