OPEK və OPEK + ölkələri ABŞ-ın bir sıra neft istehsal edən dövlətlər barəsində hərəkətlərindən narahatdır

Bakı/17.03.19/Turan: Bakıda Azərbaycan tarixində ilk dəfə Neft İxrac Edən Ölkələr Təşkilatının (OPEK) Birgə Monitorinq Komitəsinin və OPEK + qrupunun (Kartel-in tərkibinə daxil olmayan neft istehsal edən ölkələr) nazirlərinin görüşü başlayıb.

Bu görüş ərəfəsində OPEK-in və OPEK+un əsas ölkələrinin nazirləri mətbuat konfransı keçirərək, Birləşmiş Ştatların bir sıra neft istehsal edən dövlətlərlə bağlı bütün dünya üçün mənfi nəticələrə səbəb ola biləcək hərəkətlərini qınadılar. Eləcə də yaxın aylarda istehsal planlarını və dünya neft bazarında vəziyyəti qorumaq üçün koordinasiya işlərinin davam etdirilməsinin vacibliyini elan etdilər.

Mətbuat konfransına Səudiyyə Ərəbistanının energetika, sənaye və mineral ehtiyatlar naziri Xəlid Əl-Falih və Rusiya Federasiyasının energetika naziri Aleksandr Novak ton verb.

Səudiyyə Ərəbistanı (OPEK lideri), ABŞ və Rusiya Federasiyası (OPEK üzvü deyil) hazırda dünyanın ən böyük neft istehsalçılarıdır. Venesuaela (dünyada ən böyük neft ehtiyatları) və İran (TOP-3-ə daxildir) ABŞ-ın sanksiyaları üzündən kənarda qalıb.

"İran və Venesuelada ABŞ sanksiyalarına görə neft hasilatında azalmasına baxmayaraq, dünyada neft ehtiyatları kifayət qədərdir və dünya neft qiymətlərini optimal, sabit səviyyədə tutmaq üçün onların istehsalı tənzimlənir. Lakin ABŞ Rusiya Federasiyasına qarşı yeni sanksiyalar tətbiq edərsə, bunu bütün dünya hiss edəcək. Rusiya Avropaya böyük qaz tədarükçüsü, Çin və Hindistana neft tədarükçüsüdür. Əgər bu (müntəzəm sanksiyalar) baş versə, Avropa, Asiya və bütün dünyaya təsir edəcək ", - deyə Əl Fatih qeyd edib.

Onun sözlərinə görə, Səudiyyə Ərəbistanı Rusiya ilə əməkdaşlığa müsbət baxır, ölkələr bazarın sabitləşməsi üçün birgə addımlar atır, "bir dəyirmi masada digər neft istehsalçıları ilə birlikdə dünya neft bazarının sabitləşdirilməsini müzakirə edirlər".

Xatırladaq ki, fevral ayında senatorlar ABŞ Konqresinə Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalar haqqında qanun layihəsini təqdim ediblər. O cümlədən, sanksiyalar ölkə xaricində yerləşən Rusiya maye qaz ixracı layihələrinə, eləcə də Rusiya xaricində 250 milyon dollardan çox olan və dövlət şirkətləri tərəfindən dəstəklənən enerji layihələrinə investisiya qoyan şəxslərə tətbiq edilir. Sanksiyalar Rusiya Federasiyasında xidmət, avadanlıq və texnologiyalar tədarük edənlər, eləcə də Rusiyaya maliyyə təmin edən təşkilatlarla da bağlı ola bilər.

Bundan əlavə, ABŞ OPEK ölkələrinə qarşı neftin qiymətlərinin tənzimlənməsinə müdaxilə ilə bağlı sanksiyalar tətbiq etməyə hazırdır (Акт NOPEC ABŞ Konqresi tərəfindən müzakirə olunur).

"OPEK-in və OPEK+un hərəkəti dünyada enerji təhlükəsizliyinin, bütün neft istehsalçılarının qorunması məqsədi daşıyır. Hesab edirəm ki, ABŞ da dünya neft bazarında sabitliyə eyni dərəcədə ehtiyac duyur, Bu halda proqnozlaşdma və qiymətlərin operativ tənzimlənməsi mümkün olacaq" - deyə səudiyyəli nazir hesab edir. RF energetika nazirinin sözlərinə görə, "ABŞ-ın sanksiyaları çox mənfi xarakter daşıyır".

"Onlar karbohidrogen bazarını, tələb və təklif balansını təhrif edirlər. Bu, qeyri-qanunidir, çünki onlar birtərəfli qaydada BMT-nin razılığı olmadan qəbul edilir. ABŞ-ın hərəkətləri böyük şirkətlərin uzunmüddətli planlaşdırılmasının qəbul edilməsində qarışıqlıq yaradır. Amerikanın sanksiyalarının məqsədi dünya bazarlarına öz məhsulunu çıxarmaqdır, lakin bu, həmin bazarlarda yüksək dəyişkənlik (gözlənilməzlik) yaranmasına gətirib çıxarır. Məsələn, 2018-ci ilin noyabrında qəbul edilmiş ABŞ-ın İrana qarşı sanksiyaları nəticəsində bir neçə günə dünya neftinin qiyməti 20 dollar bahalaşdı. İndi ABŞ-ın hərəkətləri elə vziyyət yaradır ki, apreldə qiymətlərin nə olacağını bilmirik. Ümumiyyətlə, 2019-cu ildə bu məsələdə sabitliyə nail olmaq çətindir", - deyə A. Novak mətbuat konfransında bildirib.

Qeyd edək ki, sonuncu 2 il ərzində OPEK-nin bütün tarixində monitorinq komitəsinin bütün iclaslarında iştirak edən Novak martın 18-də müvafiq (13-cü) iclasda (Bakıda) iştirak etməyəcək.

"Təəssüf ki, sabah da iştirak edə bilməyəcəyəm. Rusiya Federasiyasının maraqlarını energetika nazirinin müavini Pavel Sorokin təmsil edəcək. Amma Səudiyyə Ərəbistanı (3 saat davam edən), Azərbaycan və İraqdan olan həmkarlarımla Bakıda görüşlər keçirdim və OPEK-in texniki heyətinin işi ilə tanış oldum, neft bazarında mövcud vəziyyəti təhlil etdik", - deyə A. Novak jurnalistlərə bildirib.

ASTNA-ya məlum olub ki, Rusiya Federasiyasının Energetika Nazirliyinin rəhbəri sabah səhər erkən saatlarında Rusiyanın enerji obyektlərindən birini açmaq üçün Bakıdan Krıma uçacaq.

Əl-Falih mətbuat konfransında bəyan edib ki, çətin vəziyyətə baxmayaraq, mart ayında OPEK + ilə razılaşmaya əməl edilməsi "100 %-dən yüksək" olacaq.

"Biz başqa neft istehsal edən ölkələrə nümunə olmağa davam edəcəyik və bunu etməliyik", - deyə o qeyd edib.

Onun sözlərinə görə, Səudiyyə Ərəbistanı neft hasilatını gündə 0,1 milyon barrel - gündə 9,7 milyon barrelədək azaldır və neft ixracını 7 milyon b/s səviyyəsində saxlayacaq. Rusiya Federasiyasına gəlincə, A. Novakın sözlərinə görə, Rusiya öz öhdəliklərini yerinə yetirir.

"Ötən ilin dekabr ayında Rusiya Federasiyası istehsalın azalması ilə bağlı müqaviləyə qoşulduğunu və bir neçə ay müddətində kvotaların yerinə yetrildiyini bəyan edib. İki il bundan əvvəl dekabr ayında da belə bir öhdəlik götürdük. Bu dəfə əqdləri daha yaxşı yerinə yetiririk. Öhdəliklərimizi mart ayının sonuna və aprelin əvvəlinə, yəni bir ay tez yerinə yetirəcəyik. Yəni 2018-ci ilin oktyabrı ilə müqayisədə neft hasilatını 228 min bar/gün azaltacağıq", - deyə Rusiya Federasiyasının energetika naziri qeyd edib.

Onun fikrincə, OPEC + əməliyyatının gələcək taleyinə dair qərar 2019-cu ilin may-iyun aylarında gözlənilir.

OPEK-in baş katibi Məhəmməd Barkindonun sözlərinə görə, "qlobal neft sənayesində sabitliyin təmin edilməsi üçün lazım olan investisiyalar tənəzzüldən sonra qayıdır, lakin sürət hələ də yavaşdır".

"Dünyanın aparıcı neft istehsal edən ölkələri dünya neft bazarında tələb və tələbat arasında bərabərsizliyin aradan qaldırılması üçün əməkdaşlıq və səylər baxımından əhəmiyyətli uğurlar əldə ediblər", - deyə o, hesab edir.

Rusiya Federasiyasının Energetika Nazirliyinin hesablamalarına əsasən, 2019-cu ilin ikinci və üçüncü rübündə dünyada neftə tələbat artacaq və bu vəziyyəti mütəmadi olaraq izləmək lazımdır.

"Hazırda OPEK və OPEK + arasında əməkdaşlıq haqqında Xartiya hazırlanır və o, nazirlərin 14-cü görüşünə təqdim oluna bilər. Əminəm ki, OPEK və qeyri-OPEK ölkələri arasında qarşılıqlı əlaqə dünya neft bazarına müsbət təsir göstərir". Deyə A. Novak qeyd edib.

Dördüncü ildir, OPEK-in görüşlərində fəal iştirak edən Azərbaycan da eyni mövqedədir. -0-