Nazir müavini  enerji səmərəliliyi strategiyasının faydaları haqqında

Noyabrın 18-də Bakıda COP29 tədbirləri çərçivəsində "Azərbaycanın Enerji Səmərəliliyi Strategiyası" üzrə Yol Xəritəsinin təqdimatı keçirildi.

Təqdimat zamanı Azərbaycanın energetika nazirinin müavini Orxan Zeynalov qeyd etdi ki, Azərbaycanda enerji səmərəliliyi tədbirləri ölkənin enerji tələbatının 25%-dək kompensasiya edə bilər.

“Azərbaycanın bəzi sektorlarında hələ də enerji subsidiyaları tətbiq olunur, lakin planlaşdırılmış enerji səmərəliliyi tədbirlərinin həyata keçirilməsi energetika sektorunda subsidiyaların ləğvinə və bununla da 0,5-1,0 milyard ABŞ dolları qənaət edilməsinə imkan verəcək,” – deyə nazir müavini əlavə detallara varmadan bildirdi.

Zeynalov həmçinin vurğuladı ki, ölkənin enerji və kommunal sektorlarında enerji səmərəliliyinin artırılması təbii qaz istehlakını 3,5-4,2% azaltmaqla yanaşı, karbon emissiyalarının 4-10 milyon ton karbon ekvivalentinə qədər azalmasına səbəb ola bilər.

Nazir müavini xatırlatdı ki, 2024-cü ilin mart ayında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev enerji səmərəliliyi tədbirlərini və bərpa olunan enerji mənbələrinin istifadəsini dəstəkləmək üçün Enerji Səmərəliliyi Fondunun yaradılmasını təsdiqləmişdi.

Bu fond Azərbaycanda ağıllı sayğacların, koqenerasiya sistemlərinin tətbiqinə, eləcə də enerji qənaət edən materialların və texnologiyaların yaradılmasına və tətbiqinə dəstək verməyi hədəfləyir.

Azərbaycan üçün Enerji Səmərəliliyi üzrə Yol Xəritəsi Dünya Bankı və Avropa İttifaqının ekspertlərinin dəstəyi ilə hazırlanmış və Avropa İttifaqının RePower təşəbbüsünün hədəflərinə uyğunlaşdırılmışdır.

Enerji Səmərəliliyi Fondunun fəaliyyəti ilə bağlı olaraq, Azərbaycan Prezidentinin fərmanına əsasən, fond yanacaq satışlarından, o cümlədən təbii qazın daxili satışlarından 0,03%, AI-92 benzininin və dizel yanacağının daxili satışlarından isə 0,5% məbləğində rüblük vəsait alacaq.

Fondun maliyyə mənbələri kreditlər, qrantlar, hüquqi və fiziki şəxslərin könüllü ianələri, beynəlxalq təşkilatlar və digər donorların ayırmaları, fondun idarəetməsindən əldə olunan gəlirlər və qanunla qadağan edilməyən digər mənbələr hesabına formalaşdırılacaq. Fondun vəsaitlərinin idarəedicisi Enerji Məsələləri üzrə Tənzimləmə Agentliyi (AERA) olacaq.

Fond Azərbaycanda bərpa olunan enerji və yeni texnologiyaların istifadəsini dəstəkləmək üçün kreditlər verə biləcək.

Kredit limitləri müəyyən edilmişdir: kiçik kreditlər (1,000 manatdan 50,000 manata qədər), orta kreditlər (50,000 manatdan 1 milyon manata qədər) və böyük kreditlər (1 milyon manatdan 10 milyon manata qədər). Kiçik kreditlər 5 il, orta kreditlər 10 il, böyük kreditlər isə 15 il ərzində ödəniləcək.

COP29 zamanı keçirilən panellərdən birində Dünya Bankının Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə vitse-prezidenti Antonella Bassani, Bankın enerji səmərəliliyinin artırılması üçün 10 illik Qlobal Proqram hazırladığını və bunun üçün təxminən 1,5 milyard dollar ayıracağını, əlavə olaraq isə özəl və dövlət sektorundan 2,5 milyard dollar cəlb etməyi planlaşdırdığını bildirmişdi.