2025-ci ilin büdcəsi nələr vəd edir?

2024-cü ildə Azərbaycan iqtisadiyyatını yekunlarını xarakteridə edərkən  müşahidə olunan dəyişikliklər arasında ən çox diqqəti cəlb edən və təhlilə ehtiyacı olan xarici ticarət statistikasıdır. Bu yazıda 2024-cü ildə Azərbaycanın xarici əlaqələrinin vəziyyəti,  xarici tiracətinin dinamikası, strukturu və cografiyası təhlil olunur, tendensiyalar dəyərləndirilir, mövcud və perspektiv çağırışlar nəzərdən keçirilərək, onun  qısa və orta müddətli dövrdə təsirlərindən qaynaqlanan devalvasiya gözləntiləri qiymətləndirilir.  Bu kontekstdə retrospektiv təhlil üçün post-COVİD dövrü olan son 3 ildə baş verənlər nəzərdən keçirilir.

Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) 2024-cü ilin yanvar-dekabr ayında ölkənin iqtisadi və sosial inkişafının makroiqtisadi göstəricilərini açıqlayıb[1].

2025-ci ilə qədəm qoyduqca, Azərbaycan iqtisadi və geosiyasi çağırışların kəsişməsi ilə üzləşir. Bu, ölkənin sabitliyini təhdid edir və onun dayanıqlığını sınaqdan keçirir. Neft qiymətlərinin dalğalanmasından tutmuş alyansların dəyişməsinə qədər, ölkə iqtisadi qeyri-sabitliyi önləmək üçün cəsarətli islahatlar və strateji uzaqgörənlik tələb edən kritik mərhələdədir.

Resurs  gəlirlərindən kəskin asılığı olan milli iqtisadiyyat 2025-ci ilə nisbətən sabitləşən neft hasilatı, lakin ucuzlaşaması gözləniləm neft qiymətləri, artan inflyasiya təzyiqləri  və devalvasiya gözləntiləri ilə qədəm qoyur. Bütün bunlar heç şübhəsiz ki, real ümumi daxili məhsulun artım tempinin yavaşımasını, iqtisadiyyata sərmayə qoyuluşlarının və əhaininin alıcılıq qabliyyətinin azalmasını şərtləndirəcək tendensiyalardır. Bu tendensiyalar da öz növbəsində milli  iqtisadiyyatda  yeni iş yerlərinin yaradılması potensialını kiçildir, əmək bazarında gərginliyi, onun nəticəsi olaraq mövcud işsizlik və yoxsulluğu artırır.