Qarabağa investisiya axinlari: ona necə yön verməli?

COP29-a  ev sahibliyi Azərbaycandan  enerji sektorunda, ətraf mühitin mühafizəsində və iqlim maliyyəsində bəzi dəyişikləri  üçün bir sıra addımlar atmağı tələb edir.  Odur ki, Azərbaycan höküməti COP29 öncəsi həm iqlim dəyişiklərinin mənfi təsirinin azaldılmasına və ekoloji tarazlığın qorunmasına, həm də enerji keçidini sürətləndirməyə xidmət edən edən və onun maliyyəsini göstərən Milli Gündəlik formalaşdırmalıdır.

Azərbaycan höküməti üçün Avropaya qaz tədarükü ilə yanaşı "yaşıl enerji" ixracı da prioritet məsələlərdən birinə çevrilib. Odur ki, Azərbaycan alternativ mənbələr hesabına enerji istehsalına xüsusi diqqət yetirməyə, eləcə də  elektrik stansiyalarının fəaliyyəti üçün sərf edilən mazut yanacağına və təbii qaza qənaət etməyi başlayıb. Artıq Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin "Masdar"[1] və Səudiyyə Ərəbistanının  "ACWA Power"[2] şirkətləri ilə  "yaşıl enerji" layihələri üzrə əməkdaşlıq müqavilələri imzalanıb.  Müqavilələr çərçivəsində investisiya dəyəri 500 milyon dollardan çox olan 240 MVt gücündə Xızı-Abşeron" Külək[3], 230 MVt gücündə "Qaradağ" Günəş-Elektrik stansiyalarının[4] tikintisi nəzərdə tutulur.

Yekun olaraq qeyd edək ki, Azərbaycan təbii qaz hasilatının pik dövrünə yaxınlarşır.

Azərbaycan qazının Aİ bazarına ixrac edilməsi üçün infrastrukturun yaradılması məqsədilə indiyədək bir neçə əsas layihə icra olunub.  Belə ki, “Şahdəniz” qazının Gürcüstana və Türkiyəyə ixracını təmin etmək məqsədilə 2007-ci ilin əvvəlində 690 kilometrlik Cənubi Qafqaz boru kəməri çərçivəsində Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəməri (illik ötürücülük qabliyyəti 8.2 mlrd. Kub metr) işə düşüb. 2011-ci ildə Azərbaycan və Avropa Komissiyası arasında “Cənub Qaz Dəhlizi” layihəsi üzrə Birgə Bəyannamə imzalanıb. 2014-cü ilin sentiyabrında Səngəçal terminalında “Cənub” qaz dəhlizi (CQD) layihəsinin təməli qoyulub.