Qazaxıstan prezidenti Nazarbayevi siyasi səriştəsizlikdə və hakimiyyəti zəbt etmək cəhdlərində ittiham edib

Dövlət başçısı “Uca Allahın kölgəsi” deyil, müəyyən müddətə götürülən hökumət idarəçisidir. Bunu “Ana Tili”nəşrinə müsahibəsində Qazaxıstan Prezidenti Kasım Jomart Tokayev deyib.

O, sələfi Nursultan Nazarbayevi tənqid edib və faktiki olaraq onu 2020-ci ilin yanvarında ölkədə kütləvi iğtişaşlar törətməkdə ittiham edib.

Tokayevin sözlərinə görə, Qazaxıstanda 2020-ci ilin faciəli yanvar hadisələrindən əvvəl ölkədə ədalətsizlik “kritik həddə” çatmışdı.

“Mənim siyasətim milli sərvətin ədalətli bölüşdürülməsinə yönəlib, lakin bu əmlakın və aktivlərin yenidən bölüşdürülməsi demək deyil. Belə yol deqradasiyaya və xaosa gətirib çıxaracaq”.

Söhbət qeyri-qanuni imtiyazların ləğvindən və qanunsuz əldə edilmiş əmlakın dövlətə qaytarılmasından gedir, deyə Tokayev davam edib.

Prezident bildirib ki, qanunsuz yolla əldə edilmiş maliyyə və digər aktivlərin dövlət mülkiyyətinə qaytarılması istiqamətində aparılan işlər zamanı 2022-ci ildən indiyədək 4,1 milyard dollardan çox vəsait geri qaytarılıb.

Nazarbayevin Qazaxıstan tarixindəki rolu ilə bağlı suala cavab olaraq o, müsbət və mənfi cəhətlərini qeyd edib Sabit dövlətçilik yaradıldı, hakimiyyət təsisatları formalaşdı, yeni paytaxt tikildi, dövlət sərhədi qanuni şəkildə bərqərar edildi, bir çox ölkələrlə faydalı əməkdaşlıq quruldu, iqtisadiyyata xarici investisiyalar cəlb edildi.

Eyni zamanda, Nursultan Nazarbayevin uzunmüddətli prezidentlik dövründə ciddi nöqsanlar olub. Prezident vəzifəsindən istefa verdikdən və Təhlükəsizlik Şurasının rəhbəri olaraq qalan Nazarbayev “siyasi səliqəliyi ilə seçilmirdi”.
“O, mütəmadi olaraq baş nazirin, Milli Bankın sədrinin, nazirlərin, hakimlərin iştirakı ilə görüşlər keçirirdi. Hətta xarici liderlər və diplomatlar da buna təəccüblə baxırdılar, bizim ictimaiyyəti demirəm.
Hətta bir zarafat da var idi: “İstefadan sonra Nazarbayev yüksəliş elədi və prezident indi ona tabe oldu”, - Tokayev deyib.

Bu vəziyyət ikili hakimiyyət söz-söhbətlərinə səbəb olub, məmurlar müxtəlif idarələrdən təlimat alıblar. Təhlükəsizlik Şurasını prezident səlahiyyətindən üstün tutmağa cəhdlər oldu.
“Əsl hakimiyyət böhranı” Nursultan Nazarbayevin 2021-ci ilin noyabrında Astana Klubunun iclasında prezident sarayına qayıtmaq imkanları ilə bağlı açıqlaması olub”, - Tokayev qeyd edib.

O, Nazarbayevin bu yaxınlarda Moskvada Vladimir Putinlə görüşünü də tənqid edib. Nazarbayevlə Putinin dekabr görüşü son bir ildə ikinci olub. Payızın əvvəlində ilk görüş barədə mətbuatda məlumat verilmədi. Bu cür görüşlərin təşəbbüskarı Nazarbayevdir, o, Kremllə mənəvi və siyasi cəhətdən sıx bağlıdır, Tokayev vurğulayıb.