Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonlarının ərazilərinin işğalından yaranan fiskal itkilərin qiymətləndirilməsi

Qlobal iqlim dəyişiklərinin neqativ təsirlərinin əhatə dairəsinin və cografiyasının ildən ilə genişlənməsi sahəsində dünya miqyaslı kollektiv tədbirlərə ehtiyacları artırıb. Bu zərurət BMT-in 1995-ci ildən başlayaraq hər il müntəzəm olaraq təşkil etdiyi Tərəflər Konfransında (COP) müzakirələrin formatı ilə yanaşı məzmununda da dəyişikliklər tələb edir. Bu yazıda son illər keçirilən COP müzakirələrinin  əsas mövzularından birinə  - karbon kreditləri bazarlarına-  və bununla bağlı COP29-da əldə edilən razılığa həsr olunur.

Oktyabrin 21-də Bakı şəhərinin Sabunçu rayonunda yerləşən tuneldə hərəkət edən avtomobillərdən ikisinin sürücüsü yağışdan yaranan sularda batmadı, əslində  kanalizasiya korrupsiyasında boğularaq həyatını itirdi. Bu hadisə dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitlərin, Dünya Bankından verlən kreditlərin, əhalidən yığılan su pullarının   nə qədər səmərəli xərcləndiyinin göstəricisidir. Bu yazıda Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi yaranmamışdan öncə “Azərsu” ASC-yə  dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitlərin, Dünya Bankından və digər beynəlxalq təşkilatlardan maliyyə yardımlarının, su istehlakçılarından yığılan xidmət haqqlarının üzərində qurulan korrupsiya piramidasından və  Bakı şəhərinin pis idarəçiliyindən bəhs edilir.

Maliyyə Nazirliyi 2024-cü ilin yanvar-sentyabr ayları üzrə icmal və dövlət büdcələrinin icrasına (operativ) dair məlumat yayıb. Məlumatda azad olunmuş ərazilərin bərpası üçün xərclənən vəsaitin də məbləği açıqlanıb.

Azərbaycanın dövlət borcu (həm xarici, həm də daxili) artır və proqnozlara görə, 2029-cu ilə qədər 33,8 milyard manata çatacaq ki,  bu da ÜDM-in 23%-dən aşağı olacaq, Maliyyə Nazirliyinin materiallarında deyilir. Dövlət başçısının 2023-cü ildə təsdiqlədiyi "Dövlət borcunun idarə  edilməsi strategiyası"na görə, dövlət borcunun ÜDM-ə nisbətinin yuxarı həddi 30%-dən aşağı qalmalıdır, xarici borc isə 10 milyard dolları keçməməlidir.