Seçici iradəsinin həllediciliyi

Video görüntülər və tvitter mesajları üzərindən ittihamların müxalif bloka yönəlməsi gözlənilərkən Türkiyə siyasətinin və dövlət idarəçiliyinin ən təcrübəli şəxsiyyəti Recep Tayyip Erdoğanın ən çətin günlərində yanında olmuş  adamların gündəmə gətirdiyi iddialar böyük təəccüb doğurur.

AKP-nin qurucu üzvlərindən Bülent Arınç bu iddiaların araşdırılmasını istəsə də iqtidar təmsilçiləri iddiaların gündəmdə qalmamasına çalışır. Bu iddiaların gündəmə gətirilməsində cənab Erdoğanla savaş halında olan Fətullahçı Terror Təşkilatının (FETÖ) da rolu vardır. Prezidentliyə namizəd Muharrem İnce-yə aid olduğu iddia edilən bir neçə fotonun  tərəfindən yayılmasından sonra prokurorlar-müstəntiqlər prosesləri soyuqqanlı şəkildə izləyərkən İnce-ni müxalif blokun prezidentliyə namizədi Kemal Kılıçdaroğlu müdafiə etdi. Ancaq şantajların qarşısında güclü xarakter nümayiş etdirə bilməyən Muharrem İnce prezidentliyə namizədlikdən geri çəkildi. O, bunu 2018-ci ilin prezident seçkisindən bir neçə saat sonra da etmiş və tərəfdarlarının gözlədiyi qərarlı addımları atmaq yerinə fərqli bir yol izləyərək məğlubiyyətini etiraf etmişdi. Onun istefasından sonra partiya üzvlərinin bir hissəsinin Erdoğan-a, bir hissəsinin isə Kılıçdaroğlu-na səs verəcəyi şübhə doğurmur; yəni, geri çəkilən Muharrem İnce iki namizəddən hər hansı birini gücləndirmiş deyil. İnce-nin istefasının müxalif blokun tərəfdarlarının əhvali-ruhiyyəsini yüksəltməsi isə təkzib edilməz durumdur.

 İqtisadiyyatın durumu getdikcə ağırlaşarkən iqtidar problemləri `marqansa batırılmış bintlərlə` həll etməyə çalışır. Məsələn, İstanbulun Tahtakale bazarından hər gün valyuta alıb Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatlarına əlavə etməkdə heç bir problem görməzkən, bu yol  da tükəndiyinə görə, Türk Lirəsinin daha çox dəyər itirməsinin qabağını almaq məqsədiylə Xəzinənin qızıl  ehtiyatını gözünü yumaraq bazara çıxarır. Qızıl ehtiyatını 700 tona çıxarmaqla öyünən iqtidarın son həftələrdə bazara 100 tondan çox qızıl satması vəziyyətin  ürək açan səviyyədə olmadığını göstərir. Cənab Erdoğan seçki marafonunun ən axırıncı mərhələsinə Özalın 1980-ci illərin axırındakı jarqonlarıyla girərkən müxalif blokun namizədi Kılıçdaroğlu konkret vədlərinə davam edir.

Qurulmuş  mexanizmdə Meral Akşener, Mansur Yavaş və Ekrem İmamoğlu “qabaqda gedən briqada” rolunu oynayarkən mitinqlərdə son sözü alan Kılıçdaroğlu, məsələn, xaricə işləməyə getmiş universitet məzunlarını indidən ölkəyə dəvət edir. Dövlət məmurlarının maaşını 50% artıracağını açıqlayan prezident Erdoğan, şübhəsiz ki, bu pulun Mərkəzi Bank və Xəzinədəki valyuta və qızıl əvəzlərini əvvəlcədən tapıb yerinə qoyub. Yoxsa seçkidə qalib gəlsə belə, bu maaş artımlarının inflyasiyanı tüğyan etdirəcəyini özü hamıdan yaxşı bilir.

Son 1 ayda prezidentə bağlı Kommunikasiya Başkanlığı ilə müxalifət arasında “Seçkiyə saxta yollarla müdaxilə” iddiasıyla yaşanan kəskin  mübahisələr (müxalifət Kommunikasiya Başkanlığının AKP-nin seçki təbliğatına xidmət etdiyini iddia edir) Kemal Kılıçdaroğlunun Rusiyaya qarşı yazdığı ultimatum xarakterli tvitter mesajıyla hamını şoka saldı: ”15 maydan sonra dostluğumuzun davam etməsini istəyirsinizsə, əlinizi Türk dövlətindən uzaqda saxlayın. Biz hələ də əməkdaşlıq və sülh tərəfdarıyıq”.

Cənab Erdoğanın iqtidarının davam etməsi üçün hər cür maddi və mənəvi dəstəyi verən iki ölkədən biri Azərbaycan, digəri Rusiyadır (körfəzin krallıqları, əmirlikləri bu qədər açıq dəstək ifadə etməyib). Bunun səbəbini anlamaq çətin deyil. Ancaq Türkiyənin mövcud dövlət başçısının yenidən seçilməsi üçün bu qədər açıq və az qala qeyri-məhdud dəstəyi verənlər Türkiyədə seçicilərin iradəsinin hər şeydən üstün faktor olduğunu unudurlar.

Bu hala baxın: cənab Erdoğan seçicilərə az qala yalvararaq dəstək istəyərkən Azərbaycan və Rusiya maddi gücün seçicilər üzərində həlledici əhəmiyyətə malik olacağını düşünür73 ildən bəri demokratik seçkilər keçirərək hakimiyyətləri dəyişdirən bir topluma soyuq müharibə dövrünün diktatorluqlaruna xas metodologiyalarla  təsir göstərməyə çalışmaq əks təsirə səbəb ola bilər.

2 gün qaldı.Cümə günü səhər tezdən oxuduğum və etimad etdiyim təhlil  rəqiblər və ittifaqlar arasındakı qayçının hətta 2% belə açılmayacağına işarə edir.