Azərbaycanda hər bayramqabağı qiymət artımı müşahidə olunur

Bakı/21.03.21/Turan: Bu Novruz bayramında da mənfi adətə çevrilən qiymət artımı müşahidə edilməkdədir. Ekspertlər qeyd edirlər ki, bazarlarda 20 gün öncə ilə müqayisədə qiymətlərdə 6-8 faiz bahalaşma var və 4 nəfərlik ailənin Novruz bayramı üçün ortaq süfrə xərci 200 manat civarındadır.

Bayram qabağı qiymət artımı niyə müşahidə olunur? Qiymət artırılması ilə bağlı nə tədbirlər görülür?

İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətindən Turan-a bildirilib ki, Novruz bayramı ilə əlaqədar bir sıra ərzaq mallarına tələbatın artması fonunda mövcud qiymətlərin əsassız olaraq dəyişilməsinin qarşısının alınması ilə bağlı tədbirlər həyata keçirilir. Qurumdan qeyd olunub ki, əsassız qiymət artımına yol verən sahibkarlarlıq obyektləri barədə ciddi tədbirlər görüləcək.

Dövlət Xidmətindən əlavə olunub ki, əsassız qiymətlərin artırılmasının vaxtında aşkar edilməsi və qarşısının alınması məqsədilə mütəmadi aparılan monitorinqlər intensivləşdirilib. «Monitorinq zamanı sahibkarlara qiymətlərin malların üzərində aydın göstərilməsi, məhsulların vitrinlərdə olan qiymətləri ilə kassadakı qiymətlərinin eynilik təşkil edilməsi, son günlər əhalinin daha çox marketlərə müraciət etməsi səbəbindən yaranan hər hansı bir narazılıq olduğu halda onları daha ciddi və operativ araşdırılması ilə bağlı xüsusi tövsiyələr verilir».

Qurumdan vurğulanıb ki, əsassız qiymətlərin artımına yol verilməklə istehsalçıların hüquqlarının pozulmasına gətirib çıxaran hərəkətlərə yol verən sahibkarlarlar barədə ciddi məsuliyyət tədbirləri görüləcək. Cinayət tərkibli hallar aşkar edildikdə toplanmış materiallar hüquq-mühafizə orqanlarına göndəriləcək.

Həmçinin qeyd olunub ki, aparılan monitorinqlərə və müşahidələrə əsasən bildirmək olar ki, geniş yayılmış hər hansı bir süni məqsəd əsasında qiymət artımı mövcud deyil.

Keçmiş deputat, iş adamı Nazim Bəydəmirli “Azadlıq” radiosuna bildirib ki, bazar iqtisadiyyatında süni, əsassız qiymət artımı anlayışı yoxdur: «Süni qiymət artımı haqqında bizdə rəsmilər danışırlar, ancaq Azərbaycanda tarifləri müəyyən edən Nazirlər Kabineti, Tarif Şurası enerji daşıyıcılarının qiymətini artıraraq bu son bir neçə ayda özləri zəncirvari qiymət artımını şərtləndirdilər».

Ekspert hesab edir ki, süni qiymət artımını yaradan həm də Dövlət Gömrük Komitəsinin bəyannamə qiymətlərini tətbiq etməsidir: «Yəni, sahibkarların digər ölkələrdən aldığı mallara ölkəyə idxal rüsumlarını daha çox götürmək üçün süni qiymət artımını yaradırlar. Məhz burada bu anlayış ortaya çıxır». İqtisadçı qeyd edib ki, son aylarda pandemiya səbəbindən iqtisadi fəaliyyət azalıb, vətəndaşların gəlirləri məhdudlaşıb. «Belə olan halda tələb də azalır. Tələb o qədər də yüksək olmadığı halda belə qiymətlərin artması anormallıqdır. Bunun səbəbləri isə məmur sahibkarlığının yaratdığı inhisarçılıqdır və eyni zamanda dövlət orqanlarının süni qiymət artımı yaratmasıdır».

N.Bəydəmirlinin fikrincə, bu səbəblər aradan qaldırılmayana qədər problem həll olunmayacaq: «Yəni, məmur sahibkarlığı və inhisarçılıq ləğv olunmayana qədər, gömrükdə şəffaf idarəetmə tədbiq olunmayana qədər, sahibkarların hüquq və bərabərliyi təmin olunmayana qədər biz qiymətlərin artımının şahidi olacayıq».

Ekspert deyir ki, hətta bayram qabağı, yəni mövsüm qiymət artımına baxanda bilinir ki, bu problem Azərbaycan iqtisadiyyatının liberal olmamasından qaynaqlanır: «Çünki tələb-təklif olan ölkədə qiymətlər optimallaşır. Əgər qısa bir müddətdə təklif az olduğu halda qiymət artımı baş verirsə, yəni obyektiv bir səbəbdən qaynaqlanırsa, tez bir zamanda o, yenə də optimal vəziyyətə gəlir. Amma Azərbaycanda biz bunu müşahidə edə bilmirik. Çox təəssüf ki, Azərbaycan höküməti bütövlükdə piar kampaniyası ilə məşğul olur və süni qiymət artımı adı altında sahibkarlara həmişə səlib yürüşü təşkil olunur, ancaq səbəblər müzakirə edilmir və aradan qaldırılmır».-0-