Media-icmal 19.04.18

Prezidentin öz səlahiyyətlərinin icrasına başlaması, 15 illik dövrə fərqli baxış, dollar ajiotajı və s. bugünkü (19 aprel, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Layiqli xidmət missiyasının yeni mərhələsi

"Azərbaycan" qəzeti "İlham Əliyevin Azərbaycana layiqli xidmət missiyasının yeni mərhələsi başlayır" sərlövhəli məqalədə aprelin 11-də keçirilmiş prezident seçkilərində yenidən prezident seçilən İlham Əliyevin aprelin 18-də keçirilmiş andiçmə mərasimi fonunda seçkiləri dəyərləndirir.

Müəllif xatırladır ki, aprelin 18-də prezident İlham Əliyev hüquqi və mənəvi rəmzlər olan Konstitusiyaya və "Quran-i-Şərif"ə and içərək şərəfli missiyasının yeni mərhələsinə başlayıb və bu məqamı "mövcudluğunun ən qüdrətli dövrünü yaşayan Azərbaycanın yeni inkişaf, yüksəliş tarixinin ilk sətirləri" adlandırır.

Müəllif deyir ki, andiçmə mərasimi hər cür təmtəraqdan uzaq işgüzar xarakterli olub, andicmədən və ənənəvi ziyarətlərdən sonra İ.Əliyev ziyafətə, bayram tədbirlərinə qatılmayıb: "Birbaşa Prezident Administrasiyasına getdi, səlahiyyətlərinin icrasına başladı, həllini gözləyən problemlərin nizamlanması ilə məşğul oldu, ümumiləşdirsək isə şanlı Azərbaycan mücadiləsinin növbəti zəfər məqamlarını yazmağa davam etdi!".

Yazı müəllifi andiçmə mərasimində dövlət başçısının nitqinə toxunaraq deyir ki, proqram xarakterli bu nitqdə qarşıdakı 7 il ərzində daxili, xarici, iqtisadi, sosial və s. sahələr üzrə siyasətin əsas koordinatları əks edilib.

Müəllif hesab edir ki, bu nitqilə dövlət başçısı həm də yeniləşdirdiyi Azərbaycanın iftixar icmalını, qarşıdakı 7 ildə yeni inkişaf təmayüllərini elan edirdi: "Sadə, anlaşılan dillə, siyasi sofistikadan və pafosdan uzaq çıxışla dünyaya yeni Azərbaycanın yeni siyasətinin mesajlarını çatdırırdı".

Məqalə müəllifi deyir ki, prezident həmişəki kimi bu çıxışında da misilsiz natiq, uğurlu islahatçı, qətiyyətli sərkərdə, müdrik siyasətçi, qabiliyyətli iqtisadçı, bacarıqlı diplomat..., ən nəhayət, Azərbaycan dövlətinin və xalqının həm xidmətçisi, həm də lideri olduğunu təsdiq etdi!

Yazı müəllifi deyir ki, prezident qarşıdakı inkişafdan, onun dinamikasının yüksələcəyindən də cöz açıb və bu inkişafın tək bir şərti var: "Tək bir şərt var: müstəqillik yolundan, Heydər Əliyev kursundan dönməmək və İlham Əliyev missiyası ətrafında ümummilli səfərbərliymizi davam etdirmək!".

Müəllif müstəqilliyin təminatının, dövlətçiliyin sükanın etibarlı əldə olduğunu, tarixin ən qüdrətli Azərbaycanını yaradan liderin rəhbərliyi altında bütün hədəflərə çatacağıını bildirir.

Heç nə dəyişməyəcək ümidsizliyi

"Azadlıq.info"da isə diqqəti "Tövbəsiz andiçmə mərasimi" sərlövhəli məqalə diqqəti cəlb edir.

Müəllif aprelin 11-də keçirilmiş prezident seçkilərində nəticələrə görə, dördüncü dəfə prezident seçilmiş İlham Əliyevin aprelin 18-də keçirilən andiçmə mərasimindəki çıxışını öz baxış bucağından dəyərləndirir.

Yazı müəllifi xatırladır ki, dövlət başçısı dördüncü dəfə də analoqsuz inkişafdan, uğurlu xarici və daxili siyasətdən, Qarabağ məsələsindəki prinsipial mövqedən, tolerantlıqdan, yoxsulluğun kökünün kəsilməsindən, Azərbaycanın beynəlxaq imicinin yüksəlməsindən, ölkədə bütün azadlıqların təmin edilməsindən danışdı.

Müəllif İ.Əliyevin 15 illik prezidentlik dövrünə də ekskurs edir: "O, ilk dəfə 15 il öncə and içmişdi və "mən hər bir Azərbaycan vətəndaşının prezidenti olacam" demişdi. Amma 15 ildən sonra Azərbaycanda müstəqil mətbuat sıradan çıxıb, 100-dən artıq ləyaqətli insan şərlənərək həbs olunub, dövlətin xarici borcu 20 milyarda çatıb, yüz minlərlə insan ölkəni tərk etmək məcburiyyətində qalıb, dövlət büdcəsi iki dəfə kiçilib, 20 faiz ərazının 20 qarışı da işğaldan azad edilməyib, intiharlar adi hala çevrilib, beynəlxalq hesabatlarda Azərbaycan qara çərçivələrdə görünür, ölkə əhalisinin üçdə biri bank girovuna çevrilib, minimum əməkhaqqı 130 manat olub və bir qrup vəzifəli şəxs mlyardlarla rəqs eləyib".

Müəllifə görə, bütün vədlər bir qrup adamın şəxsi istək və arzularını təmin etməyə yönəlib, vətəndaşın üz tutacağı dövlət qurumu qalmayıb, hökumət ölkəyə yaxşı gəlir gətirən obyekt kimi baxır.

Yazı müəllifi dövlət başçısının andiçmə mərasimində dediyi seçkilərin xalqın iradəsini əks etdirməsi, görülən işlərə yüksək qiymət verməsi, inkişafa, tərəqqiyə, təhlükəsizliyə, gələcək inkişafa səs verməşi, seçkilərin ədalətli və şəffaf şəkildə keçirilməsi, ölkədə bütün azadlıqların təmin olunması mövqeyi ilə razılaşmır.

Müəllif hesab edir ki, dövlət başçısı seçkilərdə baş vermiş "karusel əməliyyatları"nı, topa bülletenləri, beynəlxalq müşahidəçilərin mənfi rəyini, xalqın seçkini boykot etməsini "xalqın iradəsi" kimi təqdim edib.

Yazı müəllifi dövlət başçısının çıxışında rəqiblərini "antimilli qruplaşma", bu qruplaşmanın Azərbaycan siyasi səhnəsində yerinin olmaması, onların yerinin "tarixin zibilxanası" olması kimi aşağılamaya məruz qoyduğunu bildirir.

Müəllif deyir ki, bu andiçmədən çıxan nəticə budur ki, bundan sonra da ölkədə heç nə dəyişməyəcək, çünk, 4-cü dəfə prezident olan şəxs səhvləri etiraf etmədi, yarıtmaz idarəçiliyə görə üzr istəmədi, müxalifətə qarşı ritorikanı dəyişmədi.

Müəllifə görə, bu mərasim həqiqi islahatların aparılacağına, azadlıqların təmin olunacağına, hökumətin xarakterinin dəyişəcəyinə and içmək yox, and içməmək idi.

Yazı müəllifi hesab edir ki, iztirablar içində yaşayan xalqa növbəti dəfə analoqsuz inkişafdan danışmaq bütün andları pozmaqdır.

"Dollar ajiotajı"nın pərdəarxası

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Dollar ajiotajını banklar yaradır" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif son günlərin ən çox danışılan məsələlərindən olan dollar-manat məzənnəsinin perspektivini ekspert Natiq Cəfərli ilə müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, son günlər əhali arasında dollara tələbatın artması, bankların isə müştərilərə dollar satmaqdan imtina etmələri valyuta bazarında ajiotaj yaradıb.

Müəllifə görə, qonşu ölkələrdə dolların bahalaşması da Azərbaycan əhalisi daxilində əllərindəki vəsaiti dollara dəyişmək tələbatını artırıb.

Müəllif deyir ki, rubl və lirədən sonra manatın da dollar qarşısında dəyər itirməsi, bankların dollar satışını bahalaşdırması kimi psixoloji təzyiq də yaşanır.

"Qonşu ölkələrin hamısında milli valyutalar dəyərdən düşüb. Səbəblər müxtəlif olsa da, proses eynidir. Rusiya rublu, Türkiyə lirəsi çox sürətlə dəyərdən düşdü, Qazaxıstan təngəsində 10 faiz ucuzlaşma oldu, İran rialı təqribən 15-20 faiz ucuzlaşdı. Bütün ətraf ölkələrdə, Azərbaycanın ticarət tərəfdaşı olan ölkələrdə milli valyutalar dəyərdən düşüb. Bu da Azərbaycanda insanlar arasında belə bir narahatlığa səbəb oldu ki, manatla bağlı da oxşar qərar verilə bilər". Ekspert N.Cəfərli durumu qəzetə belə şərh edir.

Ekspert deyir ki, Mərkəzi Bank rəhbərliyinin devalvasiya olmayacağı barədə çıxışı əks effekt verib və səbəb də budur ki, 2015-ci ildə baş verən iki devalsiyadan öncə Mərkəzi Bank devalvasiya olmayacağı bəyanatını səsləndirmişdi.

N.Cəfəfrli hesab edir ki, bu məqam Mərkəzi Bankın institusional olaraq nüfuzdan düşdüyündən xəbər verir və insanlar bu bəyanata da inanmırlar.

Ekspertə görə, qonşu ölkələrdə milli valyutaların dollar və avro önündə dəyər itirmələri bu ajiotajı yaratdı, əhali əlindəki manat kütləsini dollara dəyişmək istədi, amma banklar isə buna hazır deyildilər: "Çünki artıq bir ilə yaxındır ki, inzibati yollarla dollar-manat məzənnəsi sabit saxlanılır. Manat digər valyutalara nisbətdə sabit olmasa da, dollar-manat məzənnəsi əsas götürülür, çünki bu qərarın həm də siyasi səbəbləri olduğu üçün uzun müddətdir ki, inzibati qaydada tənzimlənirdi. Banklar da adət etmişdilər ki, gündəlik tələbat 50 min dollar civarında olsun, birdən-birə tələbatın artması banklarda yaranmış bu sükutu pozdu".

N.Cəfərli deyir ki, insanlarda daha çox valyutaya tələb yarandı, banklardakı dollar həcmi yetərli olmadı.

Ekspert deyir ki, indiki şəraitdə manatın dollara qarşı dəyər itirməsinə elə bir iqtisadi səbəb yoxdur, çünki ölkənin primitiv iqtisadi modeli neftlə bağlıdır, neftin qiyməti isə hələlik yüksəkdir .

Ekspert vurğulayır ki, bu səbəbdən devalvasiya ola bilməsi ehtimalı çox aşağıdır.

Bununla belə, N.Cəfərli hesab edir ki, bu ilin sentyabrından dünyada və qonşu ölkələrdə gedən proseslərə paralel manata təzyiqlərin arta bilər.