Fransa iğtişaşların bürüdüyü Yeni Kaledoniyada siyasi dialoqu təmin etmək üçün fövqəladə vəziyyəti ləğv edəcək

AP:  Fransa prezidenti Emmanuel Makron bazar ertəsi günü 7 nəfərin ölümünə və geniş dağıntılara səbəb olan iğtişaşlardan sonra siyasi dialoqu təmin etmək üçün Fransanın Sakit okean sahilindəki Yeni Kaledoniya ərazisində fövqəladə vəziyyəti ləğv etmək qərarına gəlib, bu barədə onun ofisindən məlumat verilir.

Prezident administrasiyası açıqlamasında fövqəladə vəziyyətin "hazırda" uzadılmayacağı, deməli Parisdə bazar ertəsi saat 8-də, Yeni Kaledoniya vaxtı ilə çərşənbə axşamı səhər saat 5-də başa çatacaq.

Qərarın məqsədi Yeni Kaledoniyanın Kanaki Sosialist Milli Azadlıq Cəbhəsinin (FLNKS) müstəqillik hərəkatının "müxtəlif qrupları arasında görüşlər üçün şərait yaratmaq", həmçinin barrikadaların sökülməsi üçün “çağırmaq iqtidarında olan” seçilmiş məmurların və digər yerli liderlərin oraya getməsinə və etirazçılarla görüşməsinə icazə verməkdir,  deyə bəyanatda bildirilir.

Makron dəfələrlə barrikadaları sökməkdə israr edib.

O, bəyanatında bunun “konkret və ciddi danışıqlara başlamaq üçün zəruri şərt” olduğunu vurğulayıb.

Makron bu qərarı cümə axşamı Yeni Kaledoniyaya səfərindən sonra verib.

Bəyanatda deyilir ki, “yaxın bir neçə saat ərzində” daha 480 jandarm arxipelaqa gələcək və bununla da təhlükəsizlik qüvvələrinin gücünü 3500-dən çox təşkil edəcək.

Atışma zamanı həlak olan 7 nəfər arasında iki jandarm da var.

Polisin səlahiyyətlərini gücləndirmək üçün mayın 15-də Paris tərəfindən ən azı 12 gün müddətinə fövqəladə vəziyyət elan edilib.

Fövqəladə tədbirlər hakimiyyət orqanlarına zorakılıqla mübarizə üçün daha çox səlahiyyətlər, o cümlədən ictimai asayiş üçün təhlükə törətdiyi güman edilən şəxslər üçün ev dustaqlığı cəzası tətbiq etmək, axtarışlar aparmaq, silahları müsadirə etmək, hərəkəti məhdudlaşdırmaq, bu qaydaları pozanlara isə mümkün həbs cəzası tətbiq etmək imkanı verir.

Bu ay iğtişaşlar Parisdə Fransa qanunverici orqanında Yeni Kaledoniyanın seçki siyahılarını dəyişdirmək üçün Fransa konstitusiyasına düzəlişləri müzakirə etdikdən sonra yaranıb.

Şənbə günü Yeni Kaledoniyanın müstəqillik tərəfdarı partiyasının lideri tərəfdarlarını Fransa Sakit Okean arxipelaqı boyunca "səfərbər olmağa" və Paris hökumətinin yerli Kanakların onları daha da marginallaşdıracağından qorxduğu seçki islahatları tətbiq etmək səylərinə "müqavimət göstərməyə" çağırıb.

Yerlərdə Fəaliyyətin Koordinasiya Qrupu kimi tanınan müstəqillik tərəfdarı partiyanın lideri Kristian Teyn sosial mediada şəbəkələrdə yayılan videomüraciətdə tərəfdarlara və etirazçılara müraciət edib.

Kanak və Sosialist Milli Azadlıq Cəbhəsi ayrı bəyanatla, əgər Fransa “böhrana son qoymaq” istəyirsə, Makronu seçki islahatı qanun layihəsini geri götürməyə çağırıb.

Yeni Kaledoniya 1853-cü ildə Napoleonun varisi olan İmperator III Napoleonun dövründə Fransanın nəzarətinə keçib.

İkinci Dünya Müharibəsindən sonra o, xaricdəki əraziyə çevrildi və 1957-ci ildə bütün Kanaklara Fransa vətəndaşlığı verildi.