Azərbaycan, Türkiyə və Özbəkistan Ankara Bəyannaməsi və Nəqliyyat Yol Xəritəsi ilə əlaqələri dərinləşdirir

Azərbaycan, Türkiyə və Özbəkistanın xarici işlər, ticarət və nəqliyyat nazirləri bu həftə Ankarada ikinci üçtərəfli görüşlərini keçirdilər və iqtisadiyyat, enerji və nəqliyyat sahələrində regional əməkdaşlığın gücləndirilməsinə yönəlmiş strateji sənəd olan Ankara Bəyannaməsini imzaladılar.

Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan, azərbaycanlı və özbək həmkarlarının əhatəsində çıxış edərək, bu sazişi üç ölkə arasındakı tərəfdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində mühüm mərhələ kimi qiymətləndirdi. “Bu bəyannamə sadəcə bir sənəd deyil, bu, əməkdaşlığımızı dərinləşdirmək, regional problemləri həll etmək və ortaq imkanlardan faydalanmaq üçün bir öhdəlikdir,” o, birgə mətbuat konfransında jurnalistlərə bildirdi.

Bəyannamə qarşıdakı dövr üçün əməkdaşlığı müəyyən edən Birgə Fəaliyyət Planını, həmçinin Xəzər, Qara və Aralıq dənizləri üzərindən əlaqələrin genişləndirilməsinə yönəlmiş Nəqliyyat Əməkdaşlığı Yol Xəritəsini əhatə edir.

Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov nəqliyyat yol xəritəsinin regional ticarətin gücləndirilməsindəki əhəmiyyətini vurğuladı. “Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası daha geniş əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar açır. Xüsusilə Qarabağ üzərindən keçən Orta Dəhliz regional əlaqəliliyin əsas arteriyası olacaq,” o qeyd etdi.

Orta Dəhliz – Çini Avropa ilə Orta Asiya, Qafqaz və Türkiyə vasitəsilə birləşdirən Transxəzər ticarət yolu – üç ölkə arasında müzakirələrin əsas mövzularından biri oldu. Bu marşrutun genişləndirilməsi yükdaşımaların effektivliyini artıracaq və regionun qlobal təchizat zəncirlərindəki mövqeyini gücləndirəcək.

Bayramov həmçinin görüşdə enerji diversifikasiyası, o cümlədən bərpa olunan enerji layihələri və Əfqanıstana humanitar yardım məsələlərinin müzakirə edildiyini qeyd etdi. O, Trans-Əfqanıstan Dəmir Yolu Layihəsinin əhəmiyyətini vurğulayaraq, onun tamamlanmasının Mərkəzi və Cənubi Asiya arasında mühüm ticarət bağlantısına çevrilə biləcəyini bildirdi.

İqtisadi və infrastruktur sahələrində əməkdaşlıqla yanaşı, nazirlər aktual geosiyasi məsələləri, o cümlədən Qəzzadakı mövcud böhran və Suriyadakı vəziyyəti müzakirə etdilər.

Bayramov Azərbaycanın İsrail-Fələstin münaqişəsinin iki dövlət prinsipinə əsaslanan həllini dəstəklədiyini bir daha təsdiqlədi və Qəzzada yeni əldə edilmiş atəşkəsə riayət olunmasının vacibliyini vurğuladı. “Azərbaycan beynəlxalq hüquqa uyğun olaraq sülh yolu ilə və ədalətli həllin tərəfdarıdır,” o bildirdi.

Suriya ilə bağlı Bayramov qeyd etdi ki, ölkədə sabitliyin yaxşılaşması iqtisadi əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar yarada bilər. “Suriya, müsbət proseslər davam edərsə, ölkələrimiz arasında yeni bir əməkdaşlıq platformasına çevrilə bilər,” o əlavə etdi.

Sammit çərçivəsində Türkiyə-Azərbaycan-Özbəkistan Ticarət və İnvestisiya Biznes Forumu da təşkil olundu. Burada Azərbaycanın iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov ticarət və investisiya tərəfdaşlığının dərinləşdirilməsinin əhəmiyyətini vurğuladı.

Sosial media platforması X üzərindən yayımlanan açıqlamasında Cabbarov üç ölkənin regional iqtisadi inteqrasiyanı gücləndirmək məqsədilə böyük investisiya layihələri üzərində işlədiyini qeyd etdi. “Biz ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsi, birgə müəssisələrin təşviqi və əsas sektorlara investisiyaların cəlb olunması yollarını araşdırdıq,” o bildirdi.

Türk əməkdaşlığını gücləndirmək səylərinin bir hissəsi olaraq, Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan Azərbaycanın  payızda Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) 12-ci rəsmi sammitinə ev sahibliyi edəcəyini, qeyri-rəsmi sammitin isə Macarıstanda keçiriləcəyini elan etdi.

Türk Dövlətləri Təşkilatı, Türkiyə, Azərbaycan, Özbəkistan, Qazaxıstan və Qırğızıstanın tamhüquqlu üzv olduğu bir qurum kimi son illərdə geosiyasi və iqtisadi əhəmiyyətini artırıb və infrastruktur, ticarət və mədəni təşəbbüslər sahələrində daha sıx koordinasiya təmin edir.

Ankara üçtərəfli formatı, ilk dəfə 2022-ci ildə Daşkənddə keçirildikdən sonra, Azərbaycan, Türkiyə və Özbəkistanın xarici siyasət, iqtisadiyyat və nəqliyyat sahəsində koordinasiyasının əsas platformalarından birinə çevrilib. Üç ölkə arasında inteqrasiyanın dərinləşməsi ilə onların əməkdaşlığının Avropa, Asiya və Yaxın Şərqi birləşdirən Avrasiya geosiyasətində getdikcə daha strateji rol oynayacağı gözlənilir.

Ankara Bəyannaməsi və Nəqliyyat Əməkdaşlığı Yol Xəritəsinin imzalanması ilə bu üç türk dövlətinin alyansı yeni mərhələyə qədəm qoyur və burada əsas prioritetlər qarşılıqlı əlaqəlilik, iqtisadi genişlənmə və regional sabitlik olacaq.