Bakı/14.08.23/Turan: İyulun sonlarında Şuhrət adlı bloger TikTok-dan istifadə edərək Türkiyədə minimum əmək haqqının növbəti dəfə artırılmasının və inflyasiyanın nəticələrini işıqlandıran sensasion video yayımlayıb. Şuxratın postunun əsas məqsədi minimum əmək haqqı (MƏH) ilə bir gündə hansı ərzaq ala biləcəyini göstərməklə Türkiyə lirəsinin potensial alıcılıq qabiliyyətini vurğulamaq idi.
Şuxratın sözlərinə görə, Türkiyədə minimum əmək haqqı 13260 lirə, yəni gündə 442 lirədir. Bununla belə, birja portalı take-profit.org xəbər verir ki, iyunun 20-nə bu rəqəm cüzi uyğunsuzluqla 13 414 lirə olub. Lakin burada diqqət təkcə bu nüanslara ayrılmır.
Şuxrat 442 lirəyə alına biləcək malların çeşidini abunəçilərinə diqqətlə nümayiş etdirir. Aşağıdakı cədvəldə satın alınan bütün mallar və onların müvafiq xərcləri göstərilir. Biz daha da irəli gedərək Bakı bazarının piştaxtalarında təqdim olunan eyni məhsulların qiymətlərinin müqayisəli təhlilini apardıq.
Təhlil nəticəsində Türkiyə və Azərbaycan bazarları arasında qiymətlərdə ciddi uyğunsuzluq aşkar edilib. Məsələn, Şuxratın Türkiyədə aldığı 20 adda məhsulun orta qiyməti Bakı mağazalarından təxminən 75 faiz aşağı olub. Məsələn, Azərbaycan kontekstində toyuq budu 75%, dilimlənmiş kolbasa 475%, toyuq kolbasası 180%, 1 litr süd isə 125% bahalaşıb.
Azərbaycan manatı ilə hesablayanda 442 lirə 27,87 manatdır. Bu da o deməkdir ki, Türkiyədə minimum əmək haqqı Azərbaycandankından 59% çoxdur. 2023-cü il yanvarın 1-dən Azərbaycanda minimum əmək haqqının 345 manat təşkil etdiyini nəzərə alsaq, bu uyğunsuzluq diqqət çəkir. Əslində, Türkiyədə minimum əmək haqqı mahiyyətcə Azərbaycanda 2023-cü il fevralın 1-nə 856 manat olan orta əmək haqqı qədərdir.
Deməli, aydın olur ki, Azərbaycanda minimum əmək haqqı alan şəxs lirənin məzənnəsinin “sabit” manata nisbətdə qeyri-stabil olduğu Türkiyənin bəxtsiz vətəndaşının ala biləcəyəi zəruri tələbat mallarının 41%-i ala bilər. Əksinə, imkansız türk orta gəlirli azərbaycanlı ilə eyni vəziyyətdədir.
Türkiyə və hətta bütövlükdə Avropa üçün əsas enerji tədarükçüsü olduğunu iddia edən neftlə zəngin ölkənin hökuməti ərzaq əlçatanlığındakı bu bərabərsizliyi aradan qaldırmalıdır. Kifayət qədər vəsait və imkanlara malik olan hökumət bu fərqi aradan qaldırmaq potensialına malikdir, bunun üçün isə yalnız hərəkət istəyi lazımdır.—0—
| Ərzağın adı | Türk lirəsi | AZN | Azərbaycanda qiymət | AZN ilə fərq | %-lə fərq |
| Türkiyədə günlük minimal əmək haqqı | 442 | 27.87 | |||
| Toyuq budu | 51 | 3.22 | 5.65 | + 2.43 | 75% |
| 1 litr süd | 17.5 | 1.10 | 2.48 | + 1.38 | 125% |
| Qatıq | 14.75 | 0.93 | 1.62 | + 0.69 | 74% |
| Əridilmiş pendir | 22.95 | 1.45 | 2.65 | + 1.20 | 82% |
| Doğranmış kolbasa | 8.25 | 0.52 | 2.99 | + 2.47 | 475% |
| Toyuq kolbasası | 22.50 | 1.42 | 3.99 | + 2.57 | 180% |
| Qablaşdırılmış hindquşu | 48.90 | 3.08 | 5.50 | + 2.42 | 78% |
| Doğranmış ll növ çörək | 13.75 | 0.87 | 1.05 | + 0.18 | 20% |
| “Prezident” pendiri | 22.90 | 1.44 | 4.29 | + 2.85 | 197% |
| Kərə yağı | 33.95 | 2.14 | 4.00 | + 1.86 | 86% |
| Qabda 15 yumurta | 39.50 | 2.49 | 2.25 | - 0.24 | 9% |
| 1kq xiyar | 15 | 0.95 | 0.49 | - 0.46 | 48% |
| Pomidor | 10 | 0.63 | 0.65 | + 0.02 | 3% |
| Şaftalı | 20 | 1.26 | 2.09 | + 0.83 | 65% |
| Göyərti | 5 | 0.32 | 0.17 | - 0.15 | 46% |
| Kartof | 15 | 0.95 | 1.05 | + 0.10 | 10% |
| Soğan | 12 | 0.76 | 0.59 | - 0.17 | 22% |
| Spagetti makaronu | 8 | 0.50 | 1.29 | + 0.79 | 158% |
| Bulqur | 16.90 | 1.07 | 2.60 | + 1.53 | 142% |
| Un | 16.90 | 1.07 | 1.49 | + 0.42 | 39% |
| Cəmi | 414.75 | 26.17 | 45.89 | + 19.72 | 75% |
İqtisadiyyat
-
2024-cü ildə Avropa Azərbaycandan təxminən 12,5 milyard kubmetr qaz alacaq və alıcı ölkələrin sayı 12-yə çatacaq. Cümə günü İstanbulda keçirilən enerji forumunda SOCAR-ın prezidenti Rövşən Nəcəf dekabr ayında 12-ci, yeni qaz alıcısı ilə əməkdaşlığın başlayacağını elan etdi.
-
Azərbaycan və İsrail nəqliyyat sahəsində əməkdaşlığın inkişafı üzrə İşçi Qrupunun yaradılması barədə razılığa gəliblər, cümə günü rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri Rəşad Nəbiyev "x"sosial şəbəkəsində bildirib.
-
Noyabrın 22-də İstanbulda keçirilən enerji forumu çərçivəsində “yaşıl enerji” ilə bağlı müzakirələr aparılıb. Müzakirələrdə Türkiyənin Enerji və Təbii Sərvətlər naziri Alparslan Bayraktar, Gürcüstanın Birinci Baş Nazir müavini, İqtisadiyyat və Davamlı İnkişaf naziri Levan Davitaşvili, Bolqarıstanın Enerji naziri Rumen Radev və Azərbaycanın Energetika naziri Pərviz Şahbazov iştirak ediblər.
-
Azərbaycanın Energetika naziri Pərviz Şahbazov, Türkiyənin Enerji və Təbii Sərvətlər naziri Alparslan Bayraktar və Bolqarıstanın Energetika naziri Vladimir Malinov arasında görüş noyabrın 22-də İstanbulda beynəlxalq enerji forumu çərçivəsində keçirilib. Bu barədə Azərbaycanın Energetika Nazirliyi məlumat yayıb.
Rəy yaz