Azərbaycanda təbii ehtiyatların hasilatı sahəsində hesabatlılıq inkişaf etməyib.
Neft Araşdırmaları Mərkəzinin sədri İlham Şabanın sözlərinə görə, Azərbaycan hökuməti ilə müqaviləyə əsasən, hasilat sənayesində pay bölgüsü çərçivəsində tərəflərin öhdəliyi kommersiya sirri deyil. Amma dövlət və özəl şirkətlər mexanizm, maliyyə mənbələri, neft və qaz hasilatı, ixracatı, büdcəyə vergi məbləğini gizlədirlər. Bu, yolverilməzdir.
2013-cü ildə ölkədə neft və qaz hasilatı ilə ARDNŞ, AÇG üzrə beynəlxalq konsorsium, 14 operator, o cümlədən BP Exporation məşğul olub. AÇG-dən məhsul satışı üzrə gəlirlər dövlət büdcəsinin 95%-i formalaşdırır. ВР-nin Azərbaycan şöbəsi sayt yaratmayıb, amma Tengiz, Kaşaqan, Qaraçanak və başqa yataqların operatorları Qazaxıstan vətəndaşlarına hesabat verir. Korporasiyanın baş ofisinin saytında 11 səhifədə Azərbaycan barədə informasiya tapmaq çətindir.
Başqa operatorlarda da vəziyyət belədir. Xüsusən ötən il belə olub, deyə ekspert bildirir. BP-Azerbaijan və qismən ARDNŞ istisna olmaqla, heç kəs ixrac həcmi, orta illik qiymət, maliyyə hesabatı inkişaf barədə hesabat açıqlamır. --17D—
İqtisadiyyat
-
Neft gəlirlərindən çox asılı olan Azərbaycan iqtisadiyyatı 2021-ci il üçün “Carbon Tracker” hesabatında “Neft dövlətlərindən kənarda: Enerji keçidi kontekstində neftdən asılılığın azaldılmasına təcili ehtiyac” adlı sərt xəbərdarlıqla üzləşir. Hesabatda Azərbaycan neftdən asılı olan ən həssas ölkələrə və onu növbəti onillikdə neft və qaz gəlirlərinin 40%-dən çox azalması gözlənilən ölkələr üçün nəzərdə tutulan “Qrup 5”ə daxil edilir. Bu qrupa Anqola, Bəhreyn, Timor-Leste, Ekvatorial Qvineya, Oman və Cənubi Sudan daxildir və bu, həmin dövlətlər üçün ortaq iqtisadi riskləri göstərir.
-
Azərbaycanın qeyri-neft və qaz ixracı 2024-cü ilin ilk on ayında illik müqayisədə 3,5% artaraq 2,8 milyard dollar təşkil edib. Bu barədə İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) noyabr ayı üzrə “İxrac İcmalı”nda bildirilib.
-
"Azərbaycan Dəmir Yolları" QSC (ADY), Nazirlər Kabinetinin noyabr ayında iş və istirahət günlərinin dəyişdirilməsi ilə bağlı qərarına uyğun olaraq, COP29 tədbiri zamanı sərnişinlərin təhlükəsiz və rahat səfərlərini təmin etmək məqsədilə şəhərətrafı və ölkədaxili qatarların cədvəlində dəyişikliklər edəcək.
-
Azərbaycanda hökumət daxili bazar qiymətlərini sabit saxlamaq üçün idxal olunan mallara vergi güzəştlərindən daha çox istifadə edir. Bu ilin sonunda uzadılmış buğda idxalı üzrə 18%-lik ƏDV-dən azad edilmə qərarı bu yanaşmanın bir nümunəsidir. Eyni zamanda, yeni tədbirlər çərçivəsində elektrik avtomobilləri üçün enerji doldurma qurğularının idxalına vergi güzəştləri tətbiq olunub, yüksək qiymətli dərman preparatlarının idxalı üzrə vergi azadolmaları isə müzakirə mərhələsindədir. Diqqətəlayiq haldır ki, müdafiə təyinatlı məhsulların idxalı vergi və gömrük rüsumlarından tam azaddır.
Rəy yaz