ABŞ Azərbaycanla yüksək səviyyəli görüşləri ləğv edib və gələcək tədbirlər planlarını dayandırıb

ABŞ-ın Avropa və Avrasiya üzrə məsul diplomatı Ceyms O'Brayen bu gün Konqres qarşısında çıxış edəcək,  İrəvan və Bakıya ABŞ-ın Ermənistanın suverenliyi, ərazi bütövlüyü və demokratik təsisatlarını dəstəkləyəcəyinə dair aydın siqnallar göndərəcək.

Vaşinqton anladacaq ki, sentyabr müharibəsindən sonra Azərbaycanla “adi biznes” ola bilməz, bu barədə “Turan”ın Vaşinqton müxbiri Konqresdəki mənbələrdən öyrənib.

Bayden administrasiyasının Qafqaz siyasətinə cavabdeh olan əsas rəsmiləri bu gün Qarabağın gələcəyi ilə bağlı Konqresin Xarici Əlaqələr Komitəsi qarşısında ifadə verəcəklər. Konqresmen Tomas H. Kinin (Nyu-Cersidən olan respublikaçı) moderatorluğu ilə keçirilən tədbir Komitənin https://foreignaffairs.house.gov/ ünvanında internet saytında canlı yayımlanacaq:

O'Brayen hazırladığı çıxışında xüsusən də Azərbaycanın sentyabrın 19-da keçirdiyi son hərbi əməliyyatla bağlı administrasiyanın Cənubi Qafqazdakı səylərini qanunvericilərə izah edəcək.

O, Komitəyə deyəcək ki, sentyabrda Bakının güc tətbiq etməsi 100 mindən çox etnik erməninin Dağlıq Qarabağdan Ermənistana kütləvi şəkildə köçməsinə səbəb olub. İnsanlar evlərini, yaşayış vasitələrini, icmalarını və mədəniyyətlərini tərk etdilər. İndi onlar irəliyə doğru yolda çətin seçimlər etmək kimi böyük problemlə üzləşirlər. ABŞ çoxlu sayda məcburi köçkün və qaçqınların yerləşdirilməsi üçün Ermənistan hökumətinə etdiyi təzyiqi etiraf edir.

O'Brayen təsdiq edəcək ki, ABŞ Azərbaycanı Dağlıq Qarabağdan əgər qayıtmaq istəsələr qaçan bütün etnik ermənilərin hüquqlarına və təhlükəsizliyinə zəmanət verilməklə, təhlükəsiz, ləyaqətli və davamlı qayıdışının təmin edilməsini təmin etməyə çağırıb: “Biz Azərbaycanı minlərlə ildir bölgədə yaşayan çoxsaylı qrupların mədəni irsini qorumağa və hörmət etməyə çağırırıq".

O'Brayen qanunvericilərə onu da deyəcək ki, sentyabrın 26-da Birləşmiş Ştatlar Cənubi Qafqazda, o cümlədən Dağlıq Qarabağdan olan məcburi köçkünlərə və qaçqınlara qida, müdafiə, sığınacaq və digər təcili yardımların təmin edilməsi üçün 11,5 milyon dollardan çox humanitar yardım elan edib. Birləşmiş Ştatlar Ermənistana yeni gələnlərə davamlı dəstəyi genişləndirmək üçün bu məbləğdən yuxarı əlavə maliyyə ayırıb.

Bundan əlavə, Dövlət Departamenti Dağlıq Qarabağdan qaçanların yaşantıları haqqında daha çox şey öyrənmək üçün onlarla müsahibə aparmaq səylərini dəstəkləyir.

O`Brayen təsdiq edəcək ki, ABŞ Ermənistan hökumətinin Avropa və ABŞ ilə ticarəti şaxələndirmək və kənd təsərrüfatı və texnologiya kimi perspektivli sektorlarda kommersiya əlaqələrini genişləndirmək səylərini dəstəkləmək istəyir.

“Biz hökümətin polisin icma səviyyəsində fəaliyyəti kimi təşəbüsslər vasitəsilə hesabatlı institutlar təşəbbüslərini dəstəkləyirik. Bir sözlə, biz Ermənistan üçün iqtisadi təhlükəsizliyin və davamlılığın qurulmasına kömək edəcəyik”.

Azərbaycana gəlincə, O'Brayen qanunvericilərə deyəcək ki, Bakının Dağlıq Qarabağda güc tətbiq etməsi onun Ermənistanla hərtərəfli sülhə sadiqliyinə "etimadı sarsıdıb və şübhələr yaradıb". Bu yeni reallığı nəzərə alaraq, Dövlət Departamenti Azərbaycana açıq şəkildə bildirdi ki, bizim ikitərəfli münasibətlərimizdə “adi biznes” ola bilməz.

Sentyabrdakı müharibədən sonra ABŞ Azərbaycanın Dağlıq Qarabağdakı hərəkətlərini pislədi, Azərbaycanla ikitərəfli görüşləri və yüksək səviyyəli razılaşmaları ləğv etdi və gələcək tədbirlər planlarını dayandırdı.

Bu arada O'Brayen ABŞ-ın Ermənistan və Azərbaycan arasında davamlı və şərəfli sülhün bərqərar olması üçün fəaliyyətini davam etdirəcəyini təsdiq edəcək. Sentyabrda baş verənlər danışıqlar yolu ilə sülhün zəruri və təcili olduğunu göstərib.

Buna görə də, Birləşmiş Ştatlar regional rifah, iqtisadi əlaqə və zərərli xarici təsirlərdən azad olmaq üçün əsas təmin edən davamlı və ləyaqətli sülhə nail olmaq üçün dəstəyini ikiqat artırır. Bu, Ermənistan və Azərbaycan liderlərinin səy göstərdiyi məqsəd və ABŞ-ın strateji hədəfidir.
O’Brayen vurğulayacaq ki, Ermənistan və Azərbaycan arasında davamlı və ləyaqətli sülh bütün Cənubi Qafqazın xeyrinə olacaq. Nəqliyyat və ticarət yollarının açılması regionun təcridinə son qoyacaq və ölkələrə Avropa ilə Mərkəzi Asiyanı birləşdirən iqtisadi təhlükəsizlik əlaqələrini şaxələndirməyə imkan verəcək. Bu, regionda onilliklərlə davam edən zorakılıq dövrünə həmişəlik son qoyacaq, regionun bütün ölkələri üçün daha çox sabitlik və investisiya üçün şərait yaradacaq.

“Biz Ermənistan və Azərbaycan arasında zorakılıq dövrünə son qoyan və regionun hər iki xalqı üçün daha təhlükəsiz və firavan gələcəyə rəvac verən ləyaqətli və davamlı sülhə nail olmaq üçün xidmətlərimizi təklif etməyə davam edəcəyik”, - deyə o bildirəcək.