Putin Minsk sazişi qarmağını ukraynalıların üzərindən götürdü - Ukraynalı politoloq

- Ukraynada sakitlikdir, panika yoxdur, hamı prezident Vladimir Zelenskinin Ukraynanın öz ərazilərini heç kimə verməyəcəyi, amma diplomatik və dinc həll yoluna sadiq qaldığı barədə səhərki bəyanatını tədqiq edir. O deyib ki, Putinin qərarı qəbuledilməzdir, RF bu aktla Minsk Sazişindən çıxıb.

- Prezident V.Putinin bəyanatı yeni vəziyyətin başlaması deməkdir? 

- Əlbəttə. Rusiya qəti addım atdı. Prezident Zelenskinin xalqa müraciəti bunu təsdiq edir. RF faktiki olaraq şərq əraziləri ilə bağlı Minsk razılaşmalarından çıxıb. Biz sanki Ukraynanın üzərindən qarmağın götürüldüyünü hiss edirik. Son bir neçə ildir biz Minsk prosesi üzrə Rusiya istəmədiyi üçün həyata keçirilməsi qeyri-mümkün olan bu danışıqlarda boğulurduq. İndi, düşünürəm ki, Ukrayna siyasi-diplomatik nöqteyi-nəzərdən müstəsna olaraq Zelenskinin 18 fevral tarixli Münhen ideyası çərçivəsində hərəkət etməlidir. Bu, Ukrayna, Türkiyə və Almaniyanın iştirakı ilə BMT Təhlükəsizlik Şurasını çağırmaq və yaranmış vəziyyəti müzakirə etmək niyyətidir. Gərgin iş olacaq, indi Ukraynanın Rusiyanın qeyri-konstruktiv siyasətini göstərən daha çox arqumenti var.

- Hazırda V.Zelenski hansı addımları atır?

- Ukrayna öz addımlarını dünya liderləri ilə əlaqələndirir. Gecə Ukrayna prezidenti ABŞ prezidenti Bayden, Fransa prezidenti Makron, BB baş naziri Conson, Avropa İttifaqının sədri, Almaniya kansleri Şotsla danışıqlar aparıb, Türkiyə prezidenti Erdoğanla söhbət edəcək. Ukrayna Normand formatının ən qısa zamanda toplaşmasında israr edir, mən BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasından fərqli olaraq, bunu qeyri-mümkün hesab edirəm. Rusiyanın iştirakı olmadan BMT TŞ-nin iclası keçirilə bilər. Zelenski deyib ki, panikaya ehtiyac yoxdur, biz əraziləri siyasi və diplomatik metodlarla qaytaracağıq. Prezidentin çıxışı tamamilə tarazlaşdırılmış və sakit idi, hamı bu çıxışı diqqətlə tədqiq edir və şərh edir.

- Moskvanın iki və ya üç Ukrayna döyüşçü qrupunun yeridilməsi, onların Rusiya ordusu tərəfindən vurulması haqqında məlumatı doğrudur, ya uydurmadır?

- Əlbəttə, bu, Moskva təbliğatının yalanıdır. Hansı axmaqlar BTR-lə hara isə gedər? Bu, yalandır, "Ukraynanın faşist gülüşü" haqqında təbliğatdır, bunu şərh etməyə dəyməz.

- Bu gün Moskvada müttəfiqlik münasibətləri haqqında Azərbaycan-Rusiya Müqaviləsinin imzalanacağı gözlənilir. Putinin Ukrayna ərazilərinin müstəqilliyinin tanınması haqqında bəyanatının ertəsi gün imzalanan bu sənədi necə qiymətləndirirsiniz?

- Azərbaycan müstəqil, suveren ölkədir. Azərbaycan rəhbərliyi kiminlə dostluq edəcəyinə və müttəfiqlik münasibətləri quracağına özü qərar verir. Amma, mənə elə gəlir ki, bu, perspektivsiz ideyadır, çünki Rusiya heç vaxt müttəfiqlərini vecinə almayıb və dostluq etdiyi və münasibətlər qurduğu ölkələrdən özü üçün istifadə edib. Bu ölkələrə zərər verərək. Hətta bu Müqavilə imzalansa belə, Rusiya ilə heç bir müttəfiqlik olmayacaq. Bu, birmənalıdır. Azərbaycanın müttəfiqləri Türkiyədir, Ukrayna ola bilər və bu, məntiqli olardı. Gürcüstan, bəzi digər ölkələr ola bilər, amma Rusiya, əsla. 

Vadim Tryuxan - hüquqşünas-beynəlxalq əlaqələr üzrə mütəxəssis, "Ukraynanın Avropa Hərəkatı" İB-nin idarə heyətinin sədri.