Ekspertlərin Əliyevin Moskvaya səfəri haqqında rəyləri

Bakı/22.02.22/Turan: Prezident İlham Əliyev dünən Rusiyanın paytaxtı Moskvaya rəsmi səfər edib.

Kremlin saytında yerləşdirilən məlumata görə, fevralın 22-də Rusiya prezidenti Vladimir Putin və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev arasında danışıqlar olacaq.

Danışıqların yekunu olaraq, "Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında qarşılıqlı müttəfiqlik fəaliyyəti haqqında" Bəyannamənin imzalanması nəzərdə tutulur.

Hökümətə yaxın medialarda həmin bəyannamənin imzalanmasına çoxdan hazırlıq getdiyi bildirilir.

Lakin bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, Azərbaycan və Türkiyə arasında imzalanmış Şuşa bəyannaməsi və Ukrayna ətrafında baş verən proseslər Rusiyanı narahat edir və o, Azərbaycanı öz təsiri altına çəkmək niyyətindədir.

İlham Əliyevin Rusiyaya səfərindən gözləntilər nədir? Hazırda Rusiyanın Azərbaycandan xüsusi istəyi və bununla bağlı təzyiqləri ola bilərmi? Olarsa, bu hansı məsələlərlə bağlı ola bilər?

Milli Məclisin Müdafiə, Təhlükəsizlik və Korrupsiya ilə mübarizə Komitəsinin üzvü Elşad Mirbəşiroğlu Turan-a bildirib ki, Rusiya ilə Azərbaycanın münasibətləri strateji tərəfdaşlıq xarakteri daşıyır. "Bunu Rusiya prezidenti bir neçə dəfə vurğulayıb. Postsovet ölkələri içərisində Azərbaycanın ən inkişaf etmiş münasibətlər sistemi məhz Rusiya ilədir".

Komitə üzvü qeyd edib ki, Azərbaycan prezidentinin Rusiyaya səfəri çərçivəsində tərəflər arasında siyasi, iqtisadi, ticari və digər məsələlər müzakirə olunacaq. "Ayrıca olaraq da Rusiyanın vasitəçiliyi ilə Azərbaycan və Ermənistan arasında imzalanmış üç sənədə uyğun atılan addımlar müzakirə olunacaq".

Deputat Rusiyanın Azərbaycanın başqa ölkələrlə münasibətlərindən narahat olduğunu düşünmür. "Çünki biz dəfələrlə bəyan etmişik və davranışlarımızda nümayiş etdirmişik ki, Azərbaycanın başqa ölkələrlə münasibətlərini inkişaf etdirməsi heç bir halda digər ölkəyə və konkret olaraq Rusiyaya qarşı yönəlməyib. Avropa İttifaqına üzv olan ölkələrin üçdə biri ilə Azərbaycanın strateji tərəfdaşlıq anlaşması var. Heç bir halda Rusiya bu məsələ ilə bağlı öz narahatlığını bildirməyib".

Rusiya-Ukrayna münasibətlərindəki gərginlik fonunda Azərbaycanın mövqeyinə gəldikdə isə, Mirbəşiroğlunun fikrincə, Azərbaycan Ukrayna ilə də kifayət qədər konstruktiv münasibətlər qurub. "Azərbaycanın hər hansı ölkə ilə münasibətləri Rusiyanı hər hansı bir formada narahat etmir. Azərbaycanın bu gün xarici siyasətində dəstəklədiyi ən başlıca prinsip məhz qoşulmamadır. Azərbaycan həm də Qoşulmama Hərəkatının ən fəal üzvlərindən biridir. İki ölkə arasında gərginlik mövcuddursa, düşünmürəm ki, Azərbaycan tərəflərin birini dəstəkləsin".

Siyasi şərhçisi Azər Qasımlı isə bildirib ki, İlham Əliyev Moskvaya anidən gedib. "Bu görüş əvvəldən planlaşdırılmışdısa, niyə əvvəlcədən bunu bəyan etmirdilər? İkincisi isə, əvvəlcədən hər hansı bir sənədin imzalanması planlaşdırılmışdısa, niyə bunu Azərbaycan ictimaiyyətində, parlamentdə müzakirə etmədilər? Heç bir müzakirə olmadan, Azərbaycan ictimaiyyətini heç hesab edərək, İlham Əliyev Moskvaya gedib sənəd imzalayacaq".

O hesab edir ki, sənəd nədən ibarət olduğunu bilmədən onun haqqında danışmaq tezdir. "Amma ehtimal edirəm ki, 44 günlük müharibədən əvvəl Putinlə razılaşdırılmış 10 noyabr bəyanatının əsas tezisləri ilə bir yerdə Azərbaycan cəmiyyətinə hələ də bəlli olmayan digər məsələlər bu bəyannamədə öz təsdiqini tapacaq. O məsələləri də, böyük ehtimal, əvvəlcədən razılaşdırıblar. Sadəcə onların çərçivələrini cızıblar və imzalama mərhələsinə gəlib çıxıblar".

Ekspert qeyd edib ki, Ukrayna ilə bağlı gərginliyi olan və Qərbin Rusiyanı divara sıxışdırdığı bir dönəmdə bu sənədin imzalanması onu göstərir ki, bu, Vladimir Putinin qərarıdır. "İlham Əliyevə sadəcə deyiblər ki, qərar vermişik və bunu imzalamaq lazımdır. Bu da o deməkdir ki, 10 noyabrda imzalanan bəyanatdan sonra Azərbaycan iqtidarı artıq bilavasitə Rusiyanın təsiri altına düşüb, Azərbaycanın xarici siyasəti tam müstəqil deyil və Rusiyanın, demək olar ki, nəzarəti altındadır".

Siyasətçinin fikrincə, Azərbaycanın Rusiya ilə xarici siyasəti belə olmalıdır ki, Rusiya öz hərbi kontingentini Qarabağdan çıxarmalıdır. "Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanımalıdır, Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmamalıdır. Azərbaycan isə öz müstəqil xarici siyasətini yürütməlidir, Avropa ilə öz milli maraqlarına uyğun olaraq Assosiativ saziş imzalamalıdır və dünyaya açılmalıdır. Amma bunun müqabilində əgər Rusiyaya əsas olaraq Azərbaycanın hərbi mənada neytral qalması, Azərbaycan ərazisində heç bir ölkənin hərbi bazalarının olmaması lazımdırsa, Azərbaycan buna razılaşmalıdır". -0-