Azərbaycan vətəndaş cəmiyyətinin bir qrup fəalı prezident İlham Əliyevin iyunun 21-də Brüsselə planlaşdırılan səfəri zamanı insan hüquqlarının pozulması və bu sahədə problemlərin həllinə yardım göstərilməsi məsələsinin qaldırılması üçün Avropa İttifaqı rəhbərliyinə müraciət edib.
İnsan Hüquqları Klubu, RATİ və Media Mərkəzin təşəbbüsü ilə hazırlanan və 50 fəal tərəfindən imzalanan müraciət Avropa Komissiyasının prezidenti Jose Manuel Barrozoya, Aİ Şurasının prezidenti Herman van Rompuya ünvanlanıb.
Müraciətdə deyilir: “Əlbəttə ki, Avropa İttifaqı ilə Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyi sahəsində davamlı əməkdaşlığı görüşün gündəliyində duran ən mühüm məsələ olacaq. Cənub Qaz Dəhlizi təkcə Azərbaycan üçün deyil, bütövlükdə region üçün əhəmiyyətlidir. Lakin Azərbaycanda insan haqlarının pisləşməkdə olan durumu da bunun qədər diqqət yetirilməli və narahatlıq doğuran bir məsələdir.
Azərbaycan hökuməti Avropa İttifaqı (Aİ-Azərbaycan Avropa Qonşuluq Siyasəti Fəaliyyət Planı çərçivəsində), ATƏT, Avropa Şurası və BMT Təhlükəsizlik Şurası qarşısında ifadə azadlığının təmin olunması ilə bağlı üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirmir.
2009-cu ildə konstitusiyaya edilmiş dəyişiklik prezident seçilmək üçün ikimüddətlik məhdudiyyəti aradan qaldıraraq Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevə ölkəni ömürlük idarə etmək imkanı yaratdı. Avropa Şurasının konstitusional məsələlər üzrə məsləhətçi qurumu olan Venesiya Komissiyası xəbərdarlıq edərək bildirib ki, prezident müddəti məhdudiyyətinin aradan qaldırılması “Azərbaycan tərəfindən möhkəmlənmiş demokratiya istiqamətində ciddi geriləmə” hesab oluna bilər.
Bu ay hakim Yeni Azərbaycan Partiyası hazırkı prezident İlham Əliyevin oktyabrda keçiriləcək seçkilərdə üçüncü müddətə namizədliyini irəli sürüb.
Mövcud seçki qanunvericiliyi azad və ədalətli seçkilərin keçirilməsinə imkan vermir. ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosu dəfələrlə seçki komissiyalarına etimadın olmadığını bildirsə də hakimiyyət bu istiqamətdə müsbət addımlar atmayıb.
Oktyabrda baş tutacaq prezident seçkilərinə sayılı aylar qaldığı bir vaxtda Azərbaycan hakimiyyəti rejimi (xüsusən də internetdən istifadə etməklə) tənqid edən şəxsləri təhdid etməkdə həmişəkindən daha qərarlı görünür. Jurnalistlərin, blogerlərin və müxalif fəalların repressiv qanunlar, həbslər, fiziki təzyiqlər və qarayaxma kampaniyaları formasında getdikcə daha çox təzyiqə məruz qalması ilə ölkədə ifadə azadlığı mühiti gündən-günə pisləşir.
Əliyev rejimi öz tənqidçilərini susdurmaq üçün hakim dairələrin maraq dairəsinə daxil olan mövzuları araşdıran jurnalistlərə qarşı törədilmiş fiziki-mənəvi hücumların (iki qətl faktı daxil olmaqla) cəzasız qalmasına görə məsuliyyət daşıyır. Hətta bu məktubu yazdığımız üçün biz özümüz də onun tərəfindən hədəfə alına bilərik, Prezident Əliyev bunu iyunun 7-də özünün digər tənqidçilərinə qarşı dözümsüz münasibət nümayiş etdirməsi ilə təsdiq edib.
Siyasi baxışlarına və fəaliyyətinə, xüsusən də tənqidi fikirlərinə, həmçinin üzləşdiyi problemlərə etiraz etdiklərinə görə həbs edilən şəxslərin sayı artıb. Uzun olduğu üçün qanunsuz olaraq həbs edilənlərin siyahısına varmadan qeyd edə bilərik ki, Respublikaçı Alternativ (REAL) Hərəkatının sədri, prezidentliyə potensial namizəd İlqar Məmmədovun, NİDA vətəndaş hərəkatının 7 fəalının, Azad Gənclik Təşkilatının üzvü İlkin Rüstəmzadənin, jurnalist Tofiq Yaqublunun, vəkil Qurban Məmmədovun həbsi bunun bariz nümunəsidir.
Əvvəlki illərdəki həbsləri nəzərə aldıqda hazırda Azərbaycanda 7 jurnalist və 2 hüquq müdafiəçisi də həbsdədir. Həbs edilmiş şəxslərə qarşı qanunsuz və amansız münasibət nümayiş etdirilib və bu davam etməkdədir. Məsələn, NİDA vətəndaş hərəkatının üzvü Zaur Qurbanlının dalağı təhlükəli dərəcədə şişib və o, talassemiya xəstəsi olsa da Qurbanlının azad edilməsi istiqamətində hakimiyyət tərəfindən heç bir addım atılmır.
Diffamasiya (böhtan) və təhqirə görə nəzərdə tutulan sərt cəzalar artıq Azərbaycanın fəal sosial şəbəkələrinin də daxil olduğu İnternetdə yayılan məzmuna da şamil olunub. Etiraz aksiyalarına görə tətbiq olunan cəzalar sərtləşdirilib. Bir çox inzibati xətalara görə tətbiq olunan inzibati həbsin maksimum müddəti xeyli artırılıb.
2005-ci ildə BMT-nin Korrupsiyaya qarşı Konvensiyasını ratifikasiya etməklə Azərbaycan dövlət idarəçiliyində şəffaflığın artırılması üçün tədbirlər görmək öhdəliyini qəbul etsə də, buna əməl etmək əvəzinə hökumət “İnformasiya əldə etmək haqqında”, “Hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestri haqqında” və “Kommersiya sirri haqqında” qanunlara bir sıra dəyişikliklər edib. Bu dəyişikliklər kommersiya hüquqi şəxslərə öz dövlət qeydiyyatı, rəhbərliyi və strukturu haqqındakı məlumatları gizli saxlamağa icazə verir. Bu dəyişikliklər informasiya azadlığının beynəlxalq standartları ilə ziddiyyət təşkil etməklə yanaşı jurnalistlərin korrupsiya hallarını araşdırmasını və ictimailəşdirməsini daha da çətinləşdirib.
Ölkəmizdəki mövcud insan haqları durumu barədə kifayət qədər məlumatlı olduğunuzu düşünərək bu məsələnin geniş təfərrüatına varmadan qeyd etmək istərdik ki, Azərbaycan hökuməti Avropa İttifaqı qarşısında (Avropa İttifaq-Azərbaycan Qonşuluq Siyasəti Fəaliyyət Planı çərçivəsində) insan haqları ilə bağlı üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirmir.
Əgər Avropa İttifaqı dəyərlərə önəm verən biri qurumdursa və qlobal siyasətdə müsbət hərəkətverici qüvvə olmaq istəyirsə, o zaman insan haqları və fundamental azadlıqların təşviqi onun qlobal fəaliyyətin əsas meyarı olmalıdır. Bu səbəbdən biz Avropa İttifaqını Azərbaycana münasibətində insan haqlarına əsaslanan yanaşmadan istifadə etməyə çağırırıq.
Avropa İttifaqı və Azərbaycan arasındakı enerji təhlükəsizliyi tərəfdaşlığı mühüm və səmərəli olsa da, bu münasibətlərin əsasında insan haqlarına qarşılıqlı hörmət dayanmalıdır. Avropa İttifaqı “Cənub Qaz Dəhlizi” layihəsi ilə bağlı Azərbaycanla memorandum imzalayarsa, bu zaman insan haqları məsələsi tərəfdaşlığın vacib şərtlərindən biri kimi qeyd olunmalıdır.
Əksəriyyəti enerji resursları ilə zəngin olan ərəb və Yaxın Şərq ölkələrindəki inqilablar sabitliyin illüziya mahiyyətli olduğunu nümayiş etdirdi. Enerji ilə zəngin olan ölkələrdə təhlükəsizlik Qərb dövlətləri üçün əhəmiyyətlidirsə bunu “aşağıdan yuxarıya” prinsipi əsasında qurmaq lazımdır - yəni bu prosesə fundamental insan haqlarına hörmətdən başlamaq lazımdır.
Həbs olunmuş fəallar, qətlə yetirilmiş jurnalistlər, həmçinin hüquqları pozulan insanlar öz müdafiələri üçün səslərini ucalda bilmirlər. Buna görə də biz sizdən onların adından bu haqsızlığa son qoyulmasını tələb etməyinizi xahiş edirik.
İnsan haqları ilə bağlı problemlər nadir hallarda ölkə çərçivəsində həllini tapır. Bizim ifadə etdiyimiz narahatlıqların bir qismi Avropa Parlamentinin Azərbaycanda insan haqlarının durumu ilə bağlı 12 may 2011-ci il tarixli qətnaməsində, həmçinin Avropa İttifaqı və Avropa Şurasının çoxsaylı bəyanatlarında yer alıb. Bu səbəbdən sizləri cənab Əliyevlə görüşləriniz zamanı Azərbaycanda insan haqlarının müdafiəsinin vacib olduğunu vurğulamağa çağırırıq”.—06D--
Siyasət
-
Noyabrın 23-də Bakıda BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasının (COP29) keçirildiyi məkanda müxtəlif ölkələrdən olan ekofəlallr liderlərin kifayət qədər iqlim maliyyəsi ödənilməsi barədə razılığa gələ bilməməsinə etiraz olaraq aksiya keçirib.
-
Bakıda COP29 iqlim konfransının bağlanışı ərəfəsində Beynəlxalq Jurnalistləri Müdafiə Komitəsi Azərbaycanda həbs olunmuş jurnalistlərin cinayət işlərinə diqqəti yönəldib.
-
Bakıda keçirilən BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının (UNFCCC) 29-cu sessiyası üzrə danışıqlar 24 noyabr tarixinə qədər uzadılıb. Bu barədə UNFCCC Katibliyindən bir mənbə Turan informasiya agentliyinə məlumat verib. Mənbənin sözlərinə görə, iştirakçılar həmin tarixə qədər yekun sənədləri razılaşdırıb imzalamağı planlaşdırırlar.
-
Türkiyənin “Sabah” qəzetinin məlumatına görə, İstanbul prokurorluğunun Qaçaqmalçılığa Qarşı Mübarizə İdarəsinin əməkdaşları Azərbaycan vətəndaşını böyük miqdarda qızılla saxlayıblar.
Rəy yaz