Finlandiya prezidenti Şimali Koreya qoşunlarının Rusiyaya göndərilməsini münaqişənin eskalasiyası adlandırıb

AP: PEKİN (AP) — Finlandiya prezidenti çərşənbə axşamı Çin prezidenti ilə danışıqlardan sonra deyib ki, Şimali Koreyanın Rusiyaya qoşun göndərməsi Rusiya-Ukrayna müharibəsinin eskalasiyasıdır və bu münaqişə ilə bağlı Çinin bəyan etdiyi mövqeyə ziddir.

Finlandiya prezidenti Alexander Stubb bu sözləri Pekində Çin sədri Si Cinpinlə üç saatdan çox davam edən görüşdən sonra deyib, görüş zamanı onlar müharibə, eləcə də ticarət və digər məsələləri müzakirə ediblər.

Çin rəsmiləri təfərrüatları şərh etməyib, lakin Çin dövlət mediası iki tərəfin ətraflı fikir mübadiləsi apardığını bildirib.

"Şimali Koreyanın həm silah ixracı, həm də xüsusilə Rusiyaya qoşun yeritmək baxımından indiki hərəkətləri münaqişənin və təxribatların eskalasiyası və genişlənməsidir", - Stubb bildirib.

ABŞ hökuməti bazar ertəsi bildirib ki, Şimali Koreya Rusiyaya 10 min əsgər göndərib və onların Ukrayna qoşunlarının Rusiya ərazisini ələ keçirdiyi sərhəd Kursk bölgəsinə getdiyi güman edilir.

Stubb bildirib ki, yerləşdirmə Çinin döyüş meydanında “eskalasiya, genişlənmə, təxribat olmamalıdır” mövqeyinə ziddir.

Bu ilin əvvəlində Çin və Braziliya döyüş meydanının genişləndirilməməsini tələb edən birgə sülh planını açıqlayıb.

Finlandiya lideri həmçinin bildirib ki, Çin Ukraynaya sülh gətirmək üçün səylərini davam etdirməli və başlanğıc nöqtəsi Ukraynanın sülh planı olmalıdır.

O, həmçinin Rusiya prezidenti Vladimir Putinin müharibədə nüvə silahından istifadə edə biləcəyindən narahatlığını ifadə edib.

"Çin kimi böyük dövlətin Rusiya ilə dialoqa davam etməsi və mümkün qədər gərginliyin azaldılmasına nail olacağımıza əmin olması son dərəcə vacibdir", - Stubb deyib.

Si Cinpin öz növbəsində, "Çinin böhranın sülh yolu ilə həllinin təşviqində fəal rol oynamağa davam etmək üçün Finlandiya da daxil olmaqla, bütün əlaqəli tərəflərlə işləməyə hazır olduğunu" ifadə edib, deyə CCTV dövlət televiziyası bildirib.

Çin lideri görüşdən əvvəl salamlama nitqində Stubb və Si Cinpinin 14 il əvvəl görüşüklərini qeyd edib.

Onlar Stubb Finlandiyanın xarici işlər naziri və Si Cinpinq Çinin vitse-prezidenti olanda tanış olublar.

“Hər iki ölkəni strateji əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsi üçün yönəltmək, dünyada sülhə və inkişafa yeni töhfələr vermək üçün sizinlə işləməyə hazıram”, - Si Cinpin görüşdən əvvəl deyib.

Finlandiya Ukraynaya hərbi və mülki yardım göstərən Avropanın ən fəal təchizatçılarından biridir və Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi səbəbindən keçən il NATO-ya qoşulub.

5,6 milyon əhalisi olan Finlandiyanın Rusiya ilə quru sərhədi 1340 kilometrdir. Stubb seçildikdən sonra deyib ki, Finlandiyanın prioritetləri arasında Moskvaya və hazırkı Rusiya rəhbərliyinə qarşı sərt mövqe tutmaq, ABŞ-la təhlükəsizlik əlaqələrini gücləndirmək və Ukraynaya həm hərbi, həm də mülki yardım göstərmək zərurəti var.

Çin isə Rusiyaya dəstək verdiyi üçün ABŞ və NATO tərəfindən tənqid edilib. Xüsusilə ABŞ və NATO Çini müharibə ortağı adlandırıb.

NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq bildirib ki, Çin “Rusiyaya Ukraynaya hücum etmək üçün istifadə etdikləri raketlər, bombalar, təyyarələr, silahlar yaratmağa imkan verən avadanlıq, mikroelektronika və alətlər təqdim edir”.

Bununla belə, Pekin, istər Rusiya ilə Ukrayna arasındakı müharibə, istərsə də İsrail və HƏMAS arasında müharibə olsun, ölkənin qlobal nüfuzu və iqtisadi gücü artdıqca, dünyanın üzləşdiyi bəzi mübahisəli məsələlərdə getdikcə daha çox vasitəçilik rolunu oynayır.

Finlandiya nümayəndə heyətinin tərkibinə su idarəçiliyi üzrə sazişlər imzalayan ətraf mühit və kənd təsərrüfatı nazirləri daxil idi, Çinin gömrük xidməti isə iki Finlandiya quş əti istehsalçısının idxalına icazə verib.

Onlar həmçinin Avropa İttifaqının Çin istehsalı olan elektrik avtomobillərinə tariflər tətbiq etməyi planlaşdırdığı üçün çətin məsələ olan ticarəti müzakirə ediblər.

Hazırda tariflər müzakirə mərhələsindədir. Stubb deyib ki, Çinin Rusiya ilə münasibətləri “Çinin Avropa ilə münasibətlərinə birbaşa təsir edir”.

Lakin o, tariflərlə bağlı narahatlığını da dilə gətirib: “Mən narahatam ki, biz tariflər, ticarət, eskalasiya dövrünə daxil oluruq. Bunun qarşısını almalıyıq”.