NATO rəhbəri xəbərdarlıq edib ki, Putin Ukraynadan sonra Avropa ilə uzunmüddətli qarşıdurma istəyir

AP: Brüssel (AP) — NATO-nun baş katibi Mark Rutte cümə axşamı Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin “Ukraynanı yer üzündən silmək” istədiyi və digər Avropa ölkələrinə hücum edə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib və avropalıları müdafiə xərclərini artırmaq üçün hökumətlərinə təzyiq göstərməyə çağırıb.

Rutte Brüsseldəki Karnegi Avropa analitik mərkəzində təhlükəsizlik üzrə ekspertlərinə və analitiklərinə deyib ki, “müharibə zehniyyətinə keçməyin vaxtıdır”.

Onun sözlərinə görə, insanlar Rusiyanın Avropada “dron dəstələrindən” istifadə etməyə cəhd edə biləcəyi ehtimalına hazır olmalıdırlar, çünki bunun Ukraynada ölümcül nəticələri ola bilər.

Rutte deyib ki, Putin “azadlığımızı və həyat tərzimizi boğmağa çalışır”. Niderlandın keçmiş baş naziri Rusiyanın 2008-ci ildə Gürcüstana hücumunu, 2014-cü ildə Ukraynanın Krım yarımadasının ilhaqını və təxminən üç il əvvəl başlanmış geniş işğalı sadalayıb.

“Daha neçə həyacan zənginə ehtiyacımız var? Biz dərindən narahat olmalıyıq. Mən bilirəm ki, belədir”, o deyib. “Rusiya uzunmüddətli qarşıdurmaya hazırlaşır. Ukrayna ilə və bizimlə”.

Ruttenin andiçmə nitqi onun NATO-nun yüksək mülki məmuru kimi vəzifəyə başlamasından təxminən iki ay sonraya təsadüf edib.

O vaxtdan o, alyansın 32 üzv ölkəsinin paytaxtlarına, o cümlədən yeni seçilmiş prezident Donald Trampla görüşmək üçün NATO-nun ən mühüm üzvü olan ABŞ-a səfər edib.

NATO Ukraynanı əzmlə dəstəkləyib və onun üzvlərinin əksəriyyətinə ölkəni silah, sursat və digər yardımlarla təmin etməkdə kömək edib. Lakin Trampın qayıdışı və müharibəni tez bir zamanda bitirəcəyinə dair vədi Ukraynaya qarşı əlverişsiz atəşkəsin tətbiq oluna biləcəyi ilə bağlı qorxuları artırıb.

“Associated Press”in tez və zəif sülh razılaşmasının nə qədər zərərli ola biləcəyi ilə bağlı sualına Rutte deyib ki, “pis razılaşma Putinin üstün olacağı anlamına gəlir və bunun təkcə Avropa və Ukraynada deyil, bütün dünyada nəticələri olacaq”. O, təkid edib ki, Ukrayna istənilən sülh danışıqlarında iştirak etməlidir.

Tramp mütəmadi olaraq ABŞ-ın NATO müttəfiqlərinin müdafiəyə kifayət qədər pul xərcləməməsindən şikayətlənir. Rutte deyib ki, Rusiyanın hərbi xərcləri gələn il ÜDM-nin 7-8%-ni təşkil edəcək - bu, NATO-nun hər hansı müttəfiqindən qat-qat çoxdur, Müdafiə sənayesi isə tanklar, zirehli maşınlar və sursat istehsal edir.

Putini Çin, İran və Şimali Koreya kimi müttəfiqləri də dəstəkləyir.

Rutte qeyd edib ki, Avropada müdafiə xərcləri kəskin şəkildə artıb və 23 NATO ölkəsinin ÜDM-in 2%-ni hərbi büdcələrinə ayırmaq hədəfinə çatması gözlənilir. Ancaq əlavə edib: "Sizə deyə bilərəm ki, bizə 2% -dən çox ehtiyac olacaq."

Rutte Rusiyanın NATO müttəfiqlərinə qarşı son “düşməncəsinə hərəkətlərini” sadalayıb. Bunlar kiberhücumlar, sui-qəsdlər, Çexiya sursat anbarında partlayış, hava nəqliyyatını pozmaq üçün Baltikyanı regionda radarların boğulması və Avropanın sabitliyini pozmaq üçün miqrantların “təchizatı”.
 

“Bu hücumlar təkcə təcrid olunmuş hadisələr deyil. Bunlar cəmiyyətlərimizdə sabitliyi pozmağa və bizi Ukraynaya dəstək verməkdən çəkindirməyə yönəlmiş koordinasiyalı kampaniyanın nəticəsidir”. "Onlar bizim çəkindirici vasitələrdən yan keçərək cəbhə xəttini ön qapılarımıza yaxınlaşdırırlar."

Avropada müdafiə xərclərini artırmaqla yanaşı, Rutte qeyd edib ki, NATO-nun hazırda müttəfiq ərazilərini müdafiə etmək üçün lazım olacağı təqdirdə on minlərlə əsgəri yüksək hazırlıq vəziyyətindədir.

“Bütün bunları nəzərə alsaq, bizim çəkindirici qüvvəmiz hələlik yaxşıdır. Amma sabahdan narahatam” deyib və xəbərdarlıq edib ki, “dörd-beş ildən sonra bizi gözləyənlərə hazır deyilik. Təhlükə tam sürətlə bizə yaxınlaşır”.

“Ukraynada baş verənlər burada baş verə bilər və bu müharibənin nəticəsindən asılı olmayaraq, təhlükə ilə üzləşməyə hazır olmasaq, gələcəkdə təhlükəsiz olmayacağıq”, - Rutte əlavə edib.

Rutte hökumətləri müdafiə sənayesini “daha ​​çox və daha yaxşı imkanlar yaratmaq üçün lazım olan böyük sifarişlər və uzunmüddətli müqavilələrlə” təmin etməyə çağırıb. O, sənayeni dronlara və digər yeni müharibə taktikalarına qarşı müdafiə istehsalını artırmağa çağırıb.

O əlavə edib ki, Avro-Atlantik regionda yaşayan təxminən 1 milyard insan üçün “azadlıq pulsuz verilmir”.

“Müharibənin qarşısını almaq üçün indi birlikdə daha çox xərcləməsək, daha sonra onunla mübarizə aparmaq üçün çox, çox, daha yüksək qiymət ödəyəcəyik. Milyarlarla yox, trilyonlarla avro. Yeganə yol budur ki, zirvəyə qalxıb qalib gələk”.