Putin Ərdoğanla telefon danışığında Rusiyanın taxıl razılaşması ilə bağlı mövqeyini təsdiqləyib

Reuters:   Rusiya prezidenti Vladimir Putin Çərşənbə günü Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğana məlumat verib ki, Qərb Rusiya taxılının ixracı ilə bağlı öhdəliklərini yerinə yetirdikdən sonra Rusiya Qara dəniz taxıl əməliyyatında iştirakını bərpa etməyə hazırdır.

2022-ci ilin iyul ayında Türkiyə və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının vasitəçiliyi ilə bağlanmış müqavilə Ukraynanın Qara dəniz limanlarından taxılın təhlükəsiz ixracını təmin etdi. Bununla birlikdə, Rusiya keçən ay öz taxıl və gübrə ixracına Qərb maneələrini əsas gətirərək Razılaşmadan çıxdı.

Putin və ərdoğan arasında telefon danışığı ilə bağlı verdiyi açıqlamada Kreml, "taxıl müqaviləsi" nin Rusiya hissəsində irəliləyiş olmadığı üçün müqavilənin daha da uzadılmasının əhəmiyyətini itirdiyini söylədi. Rusiya, Qərb Sazişdə göstərilən Rusiya qarşısında öhdəliklərini yerinə yetirdikdən sonra müqaviləyə qayıtmaq niyyətini bildirdi.

Rusiyanın taxıl və gübrə ixracı Ukraynadakı hərbi əməliyyatları ilə bağlı Qərb sanksiyalarına tabe olmasa da, ölkə ödənişlər, logistika və sığortada maneələrlə üzləşib və bu da onun çatdırılmasını çətinləşdirir.

ABŞ-ın Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı nümayəndəsi çərşənbə axşamı bildirib ki, Rusiyanın sazişlə bağlı danışıqları bərpa etməkdə maraqlı ola biləcəyinə dair əlamətlər var. Lakin Kreml Qərbin Rusiya ixracına dair öhdəliklərini yerinə yetirməsinin vacibliyini vurğuladı.

Ərdoğanın ofisi, "sülh körpüsü" adlandırdığı Qara dəniz taxıl sazişinin bərpasını təhlükə altına ala biləcək hərəkətlərə yol verilməməsinin vacibliyini vurğuladı. Hər iki lider də Putinin Türkiyəyə səfər edəcəyi barədə razılığa gəliblər və avqustun sonunda mümkün səfərlə bağlı müzakirələr davam edir.

Çərşənbə günü əvvəl Rusiya Ukraynanın Dunay çayı üzərindəki əsas daxili limanına hücum etdi və bu, dünya ərzaq qiymətlərinin artmasına səbəb oldu, çünki Rusiya Ukrayna taxıl ixracının blokadasını yenidən tətbiq etmək üçün güc tətbiqini gücləndirdi. Liman, Rusiya iyulun ortalarında Ukraynanın Qara dəniz limanlarının faktiki blokadasını bərpa etdikdən sonra Ukrayna taxılının ixracı üçün əsas alternativ marşrut rolunu oynadı.

Qara dəniz taxıl müqaviləsi qlobal qida böhranını aradan qaldırmaq məqsədi daşıyırdı və Rusiyanın 17 iyulda sona çatmasına icazə veriləndən bəri taxıl qiymətləri artdı. Həm Ukrayna, həm də Rusiya böyük taxıl ixracatçılarıdır və Qara dəniz müqaviləsi zamanı təxminən 33 milyon ton Ukrayna taxıl ixrac edilmişdir.