Rusiya iqtisadiyyatı Ukraynanın nəzarətində olan daha bir gəlir mənbəyini itirə bilər

BUSINESS INSIDER:  Bir neçə gündən sonra Rusiya hərbi büdcəsini doldurmaq üçün daha bir mənbədən məhrum olacaq və qərarı məhz Ukrayna verəcək.

Rusiya təbii qazının Ukrayna ərazisindən boru kəmərləri ilə Avropaya tranziti ilə bağlı müqavilənin müddəti ilin sonunda başa çatacaq və bu, Moskvanı müharibə dövründəki iqtisadiyyatı üçün milyardlarla dollar gəlirdən məhrum edəcək.

Boru kəməri ilə qaz alan Avropa ölkələri tədarükün kəsilməsi ilə bağlı narahatlıqlarını dilə gətirib, lakin Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski dəfələrlə 5 illik müqavilənin uzadılmayacağını bildirib.

Bu arada Rusiya, prezident Vladimir Putin keçən həftə yeni müqavilənin olmayacağının “aydın” olduğunu desə də, müqaviləni uzatmağa hazır olduğunu bildirib.

Bununla belə, vəziyyət dəyişə bilər.

Zelenski keçən həftə Rusiyanın müharibə bitənə qədər yanacaq ödənişlərini almayacağı təqdirdə Ukraynanın razılaşmanı davam etdirməyi nəzərdən keçirə biləcəyini söyləyib.

Bazar ertəsi Kremlin mətbuat katibi Dmitri Peskov qaz tranzitinin çətin olduğunu deyib.

"Burada vəziyyət çox mürəkkəbdir və daha çox diqqət tələb edir", - TASS dövlət xəbər agentliyinin məlumatına görə, bu barədə Peskov bildirib.

Rusiyanın bu il Ukrayna vasitəsilə qaz satışından 5 milyard dollar qazanc əldə edəcəyi ehtimal edilir.

“Reuters” agentliyinin Moskvada qazın qiyməti ilə bağlı proqnozlarına əsaslanan hesablamalarına görə, beşillik tranzit sazişinin ləğvi təkcə bu il Ukrayna vasitəsilə qaz satışından təxminən 5 milyard dollar qazana bilən Rusiyaya zərbə olacaq.

Bu, həmçinin Slovakiya, Çexiya və Avstriya da daxil olmaqla, Rusiya qazından asılı qalan bir sıra Avropa ölkələrinə də təsir edəcək.

Alternativ enerji mənbələri və boru kəmərləri mövcuddur, lakin onlar daha bahalı ola bilər.

Ukrayna tranzit rüsumlarından ildə yüz milyonlarla dollar itirə bilər, - Kiyevdə yerləşən konsaltinq firması sentyabrda “Bloomberg”ə bunun təxminən 800 milyon dollar olduğunu bildirib.

Lakin Ukraynanın 800 milyon dollarlıq tranzit gəlirləri “ölkənin illik ÜDM-nin cüzi 0,5%-ni” təşkil edəcək, - bu barədə “Center for European Policy Analysis” Təhlil Mərkəzinin analitikləri keçən həftə dərc olunan hesabatda yazıblar.

Onlar iddia edirdilər ki, tranzit sazişinin davam etdirilməsinin Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanəti verəcəyini düşünmək “sadəcə gülüncdür”, çünki Rusiya Avropaya qaz axınını qoruyub saxlamaq istəyəcək.

Bu, “Rusiyanın həmişə özünü birinci yerə qoyması” ilə izah olunur, - deyə analitiklər əlavə edib.