Rusiya Ukrayna üzərində qələbəyə çalışarkən müdafiə xərclərini rekord həddə çatdırır

AP: KİYEV, Ukrayna (AP) — Rusiya hökuməti gələn il büdcə xərclərinin 32,5%-ni müdafiəyə yönəltmək istəyir ki, bu da bu ilki 28,3%-lə müqayisədə rekord məbləğdir, çünki Moskva Ukrayna ilə müharibədə qələbə çalmağa çalışır.

Hökumətin bazar ertəsi açıqladığı büdcə layihəsində milli müdafiəyə 13,5 trilyon rubldan bir qədər az (145 milyard dollardan çox) xərclənməsi təklif edilir.

Bu, bu il müdafiəyə ayrılan vəsaitdən təxminən 3 trilyon rubl (32 milyard dollar) çoxdur və əvvəlki rekorddur.

Ukraynadakı müharibə İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Avropada baş verən ən böyük münaqişədir və hər iki tərəfin resurslarını tükəndirib, Ukrayna isə Qərb müttəfiqlərindən milyardlarla dollarlıq yardım alıb.

Rusiya qoşunları Ukrayna ordusundan daha böyükdür və daha yaxşı təchiz olunub, son aylarda Rusiya ordusu şərq bölgələrində Ukrayna qoşunlarını tədricən geri sıxışdırır.

Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski maliyyə və hərbi dəstəyi davam etdirmək məqsədilə keçən həftə ABŞ-a səfər edib, çünki gələn ilin fevral ayından müharibənin üç ili tamam olacaq.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin də hərbi xərclərin Rusiya iqtisadiyyatına böyük yük qoyduğu üçün hərbi səylərini gücləndirməyin yollarını axtarır.

Bu ayın əvvəlində Rusiya Mərkəzi Bankı yüksək inflyasiya ilə mübarizə aparmaq üçün əsas faiz dərəcəsini tam faiz bəndi artıraraq 19%-ə çatdırıb. O, inflyasiyanın hazırkı 9,1%-dən bankın 2025-ci ildəki 4%-lik hədəfinə qaytarmaq üçün faiz dərəcələrinin daha da artırılması perspektivini nəzərdə tutur.

Büdcə layihəsinə əsasən, 2026-cı ildə müdafiə xərcləri azaldılmalıdır.

Təklif olunan büdcə hələ də dəyişə bilər, çünki Rusiya parlamentinin aşağı palatası olan Dövlət Dumasında üç oxunuşdan keçdiyindən sonra Rusiya prezidenti Vladimir Putin qanunu imzalamazdan əvvəl yuxarı palata olan Federasiya Şurasına göndəriləcək.

Bu arada Putin bazar ertəsi günü mövsümi çağırış kampaniyaları üçün tipik rəqəm olan 133 000 əsgərin payız hərbi çağırışı ilə bağlı sərəncam imzalayıb.

Sentyabrda o, ölkənin silahlı qüvvələrinə rus qoşunlarının sayını 180 min nəfər artıraraq 1,5 milyon nəfərə çatdırmağı əmr etmişdi. Hərbi personalın ümumi sayı təxminən 2,4 milyon nəfər olacaq. Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələrinin bazar ertəsi verdiyi məlumata görə, Rusiya bir gecədə Ukraynanın 11 bölgəsinə raket zərbələri və pilotsuz uçuş aparatları ilə hücumlar təşkil edərək, cəbhə xəttində ardıcıl 33-cü gecə hava hücumu həyata keçirib və pilotsuz uçuş aparatları ilə zərbələrinin sayına görə aylıq yeni rekord müəyyənləşdirib.

Ruslar bir ay ərzində ilk dəfə olaraq 1000-dən çox “Şahed” pilotsuz uçuş aparatı ilə hücum həyata keçiriblər. Bundan əlavə, ilk dəfə idi ki, İran istehsalı olan pilotsuz uçuş aparatları ayın hər günü bütün hava hücumlarında istifadə edilirdi.

Ukraynanın paytaxtında hava hücumundan müdafiə qüvvələri beş saat ərzində pilotsuz uçuş aparatlarının hücumunu dəf edərkən Kiyevdə gecə boyu çoxsaylı partlayış səsləri və pulemyotlardan atəş səsləri eşidilib.

Qubernator Vitali Kimin məlumatına görə, Nikolayev vilayətinin cənubunda “kritik infrastruktur obyekti” alovlansa da, Kiyevdə və ya başqa yerlərdə tələfat qeydə alınmayıb.

2022-ci ilin fevralında qonşu ölkəyə genişmiqyaslı təcavüzdən sonra Rusiya Ukrayna şəhərlərinin havadan bombardmanlarında daha bahalı raketlərdən çox “Şahed” tipli dronlardan istifadə edir.

Təkcə sentyabr ayında o, Ukrayna ərazisində 1300-dən çox “Şahed” pilotsuz uçuş aparatını işə salıb, bu da müharibənin başlanmasından bəri bir ay ərzində ən yüksək sayda dron hücumudur.

Ukrayna həmçinin Rusiya ərazisinin dərinliklərində döyüş əməliyyatları və uzaq məsafəyə zərbələr üçün yeni nəsil pilotsuz uçuş aparatları hazırlayıb.

Rusiya rəsmiləri bildiriblər ki, bazar günü Rusiya ərazisi üzərində 100-dən çox Ukrayna pilotsuz uçuş aparatı vurulub.

Bazar ertəsi Putin Ukraynanın dörd ərazisinin ilhaqının ikinci ildönümü ilə bağlı videomüraciət yayımlayıb və yenidən Qərbi Ukraynanı “Rusiyaya qarşı yönəlmiş hərbi bazaya” çevirməkdə ittiham edib.

Putin 2022-ci ildə keçirilən referendumdan sonra Ukraynanın Donetsk, Luqansk, Xerson və Zaporojye vilayətlərinin ilhaqı ilə bağlı çıxış edib, bu referendumlar Qərb tərəfindən saxta və qanunsuz hesab edilib.

Rusiya 2014-cü ildə də Krımı qanunsuz ilhaq edib.

Putinin sözlərinə görə, 2022-ci ildən etibarən işğal olunmuş ərazilərdə müəssisələr “aktiv şəkildə bərpa olunur”, xəstəxanalar və məktəblər yenidən tikilir.

Minlərlə ukraynalı Rusiyanın işğalı nəticəsində dörd regionu tərk edib, lakin Putin bildirib ki, Rusiyanın bu ölkədəki hərbi əməliyyatı sakinlərin “rifahını” və “övladlarımızın və nəvələrimizin gələcəyini” qorumaq məqsədi daşıyır.