In this photo taken from video released by the Russian Defense Ministry on Thursday, Nov. 28, 2024, an Su-34 bomber of the Russian air force drops bombs on Ukrainian positions at an undisclosed location. (Russian Defense Ministry Press Service photo via AP) ASSOCIATED PRESS
AP: KİYEV, Ukrayna (AP) - Rusiya cümə axşamı Ukraynanın enerji infrastrukturuna kütləvi hücuma keçərək, 200-ə yaxın raket və pilotsuz uçuş aparatı atıb və bir milyondan çox evi işıqsız qoyub, - deyə Ukrayna rəsmiləri bildiriblər.
Rusiyanın Ukraynanın elektrik şəbəkəsinə iki həftədən az müddətdə ikinci böyük hava hücumu Kremlin qış başlamazdan əvvəl ölkənin enerji istehsal potensialını sıradan çıxarmaq niyyətində olduğuna dair təşvişləri artırıb.
“Ukraynanın hər yerində enerji obyektlərinə hücumlar baş verir”, - deyə energetika naziri German Qaluşenko Feysbuk səhifəsində yazıb. O, əlavə edib ki, ölkə ərazisində elektrik enerjisinin verilişində fövqəladə fasilələr həyata keçirilib.
Əvvəlki illərdə Rusiya Ukraynanın elektrik enerjisi istehsalı müəssisələrini sərt qış aylarında dinc əhalini əsas istilik və içməli sudan məhrum etmək və Ukraynanın mənəviyyatını sarsıtmaq üçün hədəfə alıb. Hücumlar həmçinin Ukraynanın digər hərbi aktivlərlə yanaşı, hazırda raketlər, pilotsuz uçuş aparatları və zirehli maşınlar istehsal edən müdafiə sənayesini pozmaq məqsədi daşıyır.
Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski cümə axşamı kaset sursatları olan “Kalibr” qanadlı raketlərinin bəzi bölgələrdə mülki hədəfləri vurduğunu deyib və bunu “məkrli eskalasiya” adlandırıb. Kasset sursatları geniş əraziyə çoxlu kiçik bombalar buraxaraq onları həm hücum zamanı, həm də hücumdan sonra mülki şəxslər üçün təhlükəli edir.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin deyib ki, onun qoşunları cümə axşamı Ukraynada 17 hədəfə, o cümlədən hərbi obyektlər və onların “dəstək sistemləri”nə 100 pilotsuz təyyarə və 90 raketlə zərbələr endirib.
Bu, Rusiyanın bu il Ukraynanın enerji infrastrukturuna 11-ci kütləvi birgə hücumu idi.
Bununla belə, Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələri 76 qanadlı raket və daha üç növ raketi, həmçinin 32 pilotsuz uçan aparatı vurduğunu bildirib. O, əlavə edib ki, 62 rus pilotsuz təyyarəsini gözdən itirib, çox güman ki, onlar radioelektron mübarizə vasitələrilə vurulub.
Heç bir tərəfin bəyanatını müstəqil şəkildə yoxlamaq mümkün deyil.
Ukrayna rəsmiləri bu yaxınlarda xəbərdarlıq ediblər ki, Rusiya qışdan əvvəl Ukraynanın elektrik şəbəkəsinə qarşı növbəti hava əməliyyatı üçün qanadlı və ballistik raketlər ehtiyatı saxlayır. Keçmişdə Ukrayna rəsmiləri Rusiyanı “qışı silaha çevirməkdə” ittiham edirdilər. Bu cür kütləvi hücumlar müharibə boyu adi hal idi.
Təxminən üç il davam edən müharibədə Rusiya Ukraynanın enerji infrastrukturunun təxminən yarısını məhv edib və elektrik enerjisinin geniş şəkildə kəsilməsi adi hala çevrilib. Kiyevin Qərb müttəfiqləri hava hücumundan müdafiə sistemləri və yenidənqurma fondları ilə Ukraynaya enerji sektorunu qorumağa kömək etməyə çalışıblar.
Keçən mart ayında Haaqa Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi iki yüksək rütbəli rus zabitini Ukraynanın mülki infrastrukturuna, o cümlədən elektrik stansiyalarına və elektrik yarımstansiyalarına hücumlarla bağlı hərbi cinayətlərdə ittiham edərək həbsinə order verib.
Müharibə son aylarda Rusiyanın xeyrinə gedir, çünki onun daha böyük ordusu Ukrayna qoşunlarını ölkənin şərq bölgələrindən geri çəkmək üçün öz canlı qüvvəsi və maddi üstünlüklərindən istifadə edir, hərçənd irəliləməsi yavaş və baha başa gəlir.
Putin Rusiyanın son iki gündə Ukraynaya 100 raket və 466 pilotsuz uçuş aparatı atdığını bildirib və deyib ki, bu, Ukraynanın prezident Co Baydendən icazə aldıqdan sonra Rusiya ərazisindəki hədəfləri vurmaq üçün ABŞ istehsalı olan raketlərdən istifadə etməsinə cavabdır.
Qazaxıstanda keçmiş sovet respublikalarının təhlükəsizliyinə dair alyans sammitində çıxış edən Putin Ukraynanın paytaxtı Kiyevdəki “qərar qəbuletmə mərkəzlərinə” qarşı yeni “Oreşnik” orta mənzilli ballistik raketdən istifadə etməklə hədələyib.
Keçən həftə ilk dəfə Ukrayna ərazisinə buraxılan raketin heç bir müasir hava hücumundan müdafiə sistemi ilə ələ keçirilə bilməyəcəyini deyən Putinin sözlərinə görə, onun altı döyüş başlığı var və səsdən 10 qat sürətlə hərəkət edir.
“Oreşnik” yeraltı bunkerlərə nüfuz edə və “hər şeyi toza çevirən” onlarla sursat buraxa bilər”, – Putin deyib. Onun sözlərinə görə, bir zərbədə bir neçə “Oreşnik” raketindən istifadə dağıdıcı gücünə görə nüvə silahı ilə müqayisə oluna bilər.
Cümə axşamı Rusiyanın hücumu zamanı partlayışlar Ukraynanın mərkəzi və qərbində Kiyev, Xarkov, Rivne, Xmelnitski, Lutsk və bir çox başqa şəhərlərdə qeydə alınıb.
Zelenski Qərb ölkələrini vəd edilmiş hava hücumundan müdafiə silahlarının çatdırılmasını sürətləndirməyə çağırıb. Ukrayna rəsmiləri əvvəllər hərbi yardımın ləng çatmasından şikayətləniblər.
Zelenski “Telegram” mesajlaşma proqramında yazıb: “Hər bir belə hücum sübut edir ki, Ukraynanın hazırda anbar bazalarına deyil, insanların həyatını xilas edən hava hücumundan müdafiə sistemlərinə ehtiyacı var”.
Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələri bildirib ki, Rusiya Ukraynanın hava hücumundan müdafiə sistemini alt-üst etmək üçün çoxlu sayda raketlər və pilotsuz uçuş aparatlarından istifadə edir və tutmağı çətinləşdirmək üçün qalın duman və bulud kimi hava şəraitindən istifadə edir.
Ukrayna Prezidentinin ofisinin rəhbəri Andrey Yermak “Teleqram” mesajında bildirib ki, Rusiya Ukrayna infrastrukturuna hücum etmək və soyuq mövsümdə mülki əhaliyə qarşı müharibə aparmaq üçün raket ehtiyatı toplayıb. "Onlara Şimali Koreya da daxil olmaqla müttəfiqləri kömək edir", - deyə o bildirib.
Qərb hökumətləri və Cənubi Koreya Şimali Koreyanın son aylarda Rusiyaya hərbi dəstəyi artırdığını bildirir.
Ukraynanın qərbində yerləşən Lvov vilayətinin başçısı Maksim Kozitski hücum nəticəsində yarım milyondan çox evin işıqsız qaldığını bildirib.
Regionun qubernatoru Aleksandr Kovalın sözlərinə görə, hücum nəticəsində şimal-qərb Roven bölgəsində 280 mindən çox ev işıqsız qalıb. Təsirə məruz qalan ərazilərdə suyun verilişində də fasilələr yaranıb. Rovendəki bəzi məktəblər onlayn dərslərə keçib.
Regionun rəhbəri İvan Rudnitskinin sözlərinə görə, hücumlar sərhəd Volın vilayətində də baş verib, burada 215 min ev işıqsız qalıb. Enerjisini itirən bütün kritik infrastruktur generatorlara keçib.
Yerli rəsmilər bildiriblər ki, İvano-Frankovsk vilayətinin qərb hissəsində də enerji infrastrukturu hücuma məruz qalıb. Orada hava hücumundan müdafiə sistemləri işə salınıb və qəza elektrik enerjisi kəsintisinə keçilib.
Yerli hakimiyyət orqanları insanların telefonlarını və digər elektrik cihazlarını enerji ilə doldura və elektrik kəsilməsi zamanı nahar edə biləcəyi sığınacaq tipli yerlərin açılmasına göstəriş verib.
Doqquz saatdan çox davam edən hava hücumu xəbərdarlığının olduğu Kiyevdə bir rayona raket qalıqları düşüb, deyə yerli hakimiyyət orqanları bildiriblər. Ölən və yaralananlar barədə məlumat verilmir.
Rəy yaz