2024-cü ilin doqquz ayında Azərbaycanda ÜDM 2,17% artıb

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanda ümumi daxili məhsul (ÜDM) 92 829,5 milyon manata çatıb. 2023-cü ilin doqquz ayı ərzində ÜDM 90 812,5 milyon manat təşkil edib. Bu, 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə ÜDM-də 2,17% artım deməkdir.

Bununla belə, Dövlət Statistika Komitəsi bildirir ki, 2024-cü ilin doqquz ayında ÜDM 4,7% artıb. Statistika hər ay 4%-dən çox artım templəri barədə məlumat verir. Bunun əksinə olaraq, Turan müstəqil agentliyinin alternativ hesablaması eyni dövrlərdə ÜDM-də təxminən 4% azalma aşkar edib ki, bu da iki mənbə arasında əhəmiyyətli uyğunsuzluq yaradır.

Bu uyğunsuzluq hökumətin iqtisadi hesabatlarının şəffaflığı ilə bağlı narahatlıqlara səbəb olub, belə ki, Dövlət Statistika Komitəsi ötən il üçün müqayisəli aylıq ÜDM məlumatları təqdim etmir və hesablama metodologiyasını açıqlamır.

Dövlət Statistika Komitəsinin bugünkü hesabatı göstərir ki, Azərbaycan iqtisadiyyatında bütün sahələrdə qeyri-bərabər artım müşahidə olunub.

Milli iqtisadiyyatın əsas hissəsi olaraq qalan neft-qaz sektoru 2024-cü ilin yanvar-sentyabr ayları arasında qlobal enerji qiymətlərinin dəyişməsi, lakin hasilatın sabit qalması səbəbindən əlavə dəyərdə cəmi 0,9% artım göstərib.

Bunun əksinə olaraq, qeyri-neft-qaz sektoru 7,1%-lik daha güclü templə artıb və bu, hökumətin iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi və karbohidrogenlərdən asılılığının azaldılması istiqamətində səylərini vurğulayır.

Hesabat dövründə sənaye ÜDM-in 37,1%-ni təşkil edib ki, bu da Azərbaycanın enerji və sənaye dövləti statusunu əks etdirir.

Ticarət və nəqliyyat vasitələrinin təmiri sektoru ÜDM-in 9,6%-ni, nəqliyyat və anbar təsərrüfatı isə 7,0%-ni təşkil edib.

Kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq 6,4%, tikinti isə 6,3% iqtisadiyyata töhfə verib ki, bu da ölkənin infrastruktur və inkişaf layihələrinin davamlılığını göstərir.

Pandemiyanın təsirindən tədricən sağalmaqda olan turizm və otelçilik sektoru ÜDM-in 2,4%-ni təşkil edib.

Bu arada, tez-tez əsas artım sahəsi kimi nəzərdən keçirilən informasiya və rabitə sektoru cəmi 1,8% töhfə verib.

Digər sektorlar ümumi ÜDM-in 19,2%-ni, məhsullara və idxala xalis vergilər isə 10,2%-ni təşkil edib ki, bu da fiskal siyasət vasitəsilə iqtisadi məhsulun formalaşmasında hökumətin rolunu əks etdirir.

2024-cü ilin doqquz ayında Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM 9102,9 manat təşkil edib, bu da əvvəlki dövrlərlə müqayisədə cüzi artımı nümayiş etdirir.