Araşdırmaya görə, SOCAR Ukraynanın yanacaqdoldurma məntəqələri arasında vergi qanunvericiliyinə əməl olunması üzrə liderdir

Sosial-İqtisadi Transformasiya İnstitutu (ISET), CASE analitik mərkəzi və İqtisadi Ekspertiza Platforması tərəfindən aparılan son araşdırma nəticəsində məlum olub ki, Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) ötən il Ukraynada vergi ödəyən yanacaqdoldurma məntəqələri siyahısında birinci yerdədir. “tsn.ua” xəbər verir ki, araşdırmaya əsasən, 2023-cü ildə SOCAR üç rübdə yanacaq vergisini, iki rübdə isə əmək haqqı vergisini ödəmək üzrə lider olub.

Araşdırmanın məqsədi yanacağa xüsusi diqqət yetirməklə aksizli malların dinamikasını və kölgə payını öyrənmək olub. Aksizlər, tədqiqatçıların izah etdiyi kimi, ikili məqsədə xidmət edir: onlar tələbin elastikliyinə görə müəyyən malların istehlakını cilovlamaq üçün nəzərdə tutulub və digər vergilərə nisbətən dövlət büdcələrini doldurmaq üçün daha az zərərli üsul təmin edir.

Tammiqyaslı müharibənin başlanması əsasən qanuni satışın kəskin azalması hesabına aksizli malların kölgə satışını bir qədər artırdı. Buna baxmayaraq, 2023-cü ildə birgə səylər nəticəsində kölgə iqtisadiyyatının payı əhəmiyyətli dərəcədə azaldılıb, qeyri-qanuni bazar il ərzində iki dəfə yarım azalıb.

Tədqiqat üçün alimlər Ukraynanın Dövlət Statistika Komitəsi tərəfindən hər il dərc olunan Ukraynanın enerji balansının məlumatlarından, eləcə də avtomobillərin orta yürüşü əsasında ümumi yanacaq sərfiyyatının hesablamalarından istifadə ediblər. Bu yanaşma həm yerli istehsal yanacağın, həm də idxal olunan yanacağın aksiz vergisinin əhatə dairəsini kompleks şəkildə qiymətləndirməyə imkan verib.

Ukraynanın ən böyük yanacaqdoldurma məntəqələrinin vergi ödənişlərinin müqayisəli təhlili göstərdi ki, SOCAR həm pərakəndə satış sahəsində, həm də işçilərdən vergitutma sahəsində tələblərə əməl edir. Bu fərq təkcə SOCAR-ın normativ tələblərə əməl etmək öhdəliyini əks etdirmir, həm də çətin iqtisadi şəraitdə Ukrayna yanacaq bazarında onun mühüm rolunu vurğulayır.