Diqqət: vaxtı keçmiş süd məhsulları

Novruzun gəlməsi ilə süd və süd məhsulları bahalanır. Vaxtı keçmiş və keyfiyyətsiz məhsulların kəmiyyəti də artır.

Paytaxtın ticarət şəbəkəsində, xüsusən kiçik obyektlərdə bu məhsul aylarla müştəri gözləyir. Regionlarda, xüsusən kəndlərdə gətirilən məhsulların vəziyyəti daha acınacaqlıdır.

İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi yanında Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidmətinin saytında (http://www.consumer.gov.az/index.php?option=com_content&view=article&id=1256:s%C3%BCd-m%C9%99hsullar%C4%B1n%C4%B1-alark%C9%99n-diqq%C9%99t-edin&catid=17&Itemid=53&lang=en) verilən tələblərə əsasən, 10 -40% yağlılıqlı xama 3 sutka, pasterizə edilmişi 14 sutka 4-8 dərəcə temperaturda saxlanıla bilər. Kəsmik, ayran, dovğa və qatıq 2-6 dərəcədə bu qədər saxlanılmalıdır.

Məhsulun 4 aya qədər saxlanılması üçün mənfi 18 dərəcə temperatur saxlayan güclü siyuducu qurğular lazımdır. Amma mağaza sahibləri enerjiyə qənaət üçün gecə siyuducuları işlətmir.

Süd məhsullarının qablaşdırılması qaydaları da pozulur. Xidmətin məlumatına görə, onlar markalanmalıdır. Orda məhsulun adı, tərkibi və yağlılığı, istehsalçının adı və ünvanı, əmtəə nişanı, netto çəkisi, saxlanma müddəti və şəraiti, standart nömrəsi göstərilməlidir.

Xidmət ticarət obyektlərində yoxlamalar aparıb nəticələri açıqlayır. Çox vaxt iri məmurlara bağlı olmayan kiçik sahibkarların mağazaları yoxlanılır. İri ticarət şəbəkələrində yoxlamaların nəticələri açıqlanmır, amma onlara hər şeyin qaydasında olduğunu demək olmaz.

Azərbaycan əhalisi ildə 3,6 mln ton süd məhsulları qəbul edir (adambaşına gündə 1,05 litr. Beynəlxalq norma ildə 392 litrdir). Yerli istehsallla idxal bərbərləşib - 1,8 mln ton. Adambaşına süd istehsalı üzrə Lənkəran liderdir – 2012-ci ildə 321 litr.

Dövlətstatkoma görə, 1 litr yerli südün alış qiyməti  1 yanvar 2014-cü il üçün 50 qəpik (2012-ci ildə 39,7 qəpik, 2011-ci ildə 43,2, 2012-ci ildə 46,39 qəpik). Mağazalarda 2009-cu ildən 1 litrin optimal pərakəndə qiyməti 1 manatdır (+ – 10 qəpik).

Xarici məhsul (2013-cü ildə 1,8 mln ton, ildə +5,5%) gömrükdə $ 9,8 mln və ya litri $ 0,0544, mağazalarda $1,6 və daha artıqdır. --17D—