İBAHRİ Azərbaycanı məhkəmələrin və vəkillərin müstəqilliyini təmin etməyə çağırıb

Beynəlxalq Vəkillər Kollegiyası Assosiasiyası (İBAHRİ) Azərbaycan hakimiyyətini ifadə azadlığı məsələsi üzrə ədalətli məhkəmə təhqiqatı hüququnu təmin etməyə çağırıb. İBAHRİ həmçinin jurnalistlərin müdafiəsi üzrə mexanizmlər təsis etməyi təklif edir.

Bu çağırışlar İBAHRİ-nin ötən ilin dekabrında Azərbaycana səfər etmiş və hüquq-mühafizəvə məhkəmə orqanlarının, vəkillərin və vətəndaş cəmiyyətinin nümayəndələri ilə görüşlər keçirmiş faktların müəyyən edilməsi üzrə missiyasının “Azərbaycan: ifadə azadlığı mühakimə olunur” adlı 62 səhifəlik hesabatda yer alır.

İBAHRİ-nin London ofisinin hüquqşünası Nadia Nadman qeyd edib ki, araşdırma müəllifləri jurnalistlərin işləri üzrə məhkəmələrdə onların hüquqlarının təmin edilməsi ilə bağlı ciddi nöqsanlar qeydə alıblar. Söhbət səmərəli hüquqi yardıma çıxış olmamasından, müdafiənin hazırlanması üçün vaxt olmamasından və s. gedir.

Hesabatda həmçinin jurnalistləri müdafiə etməyə hazır olan vəkillərin sayının az olduğu qeyd edilir.

İBAHRİ missiyasının məruzəçisi Erik Metkalfe qeyd edib ki, jurnalistlərin diffamasiya ittihamları üzrə məsuliyyətə cəlb edilməsi faktlarının azalmasına baxmayaraq, böhtan və təhqirə görə cinayət məsuliyyəti nəinki ləğv edilməyib, əksinə, on-line mediaya da şamil edilib.

Digər tərəfdən, həbs edilmiş jurnalistlərin və blogerlərin sayına görə Azərbaycan dünyada “jurnalist həbsxanaları” onluğuna daxildir.

9 milyona yaxın əhalisi olan ölkədə vəkillərin sayı 834 nəfər təşkil edir, onların 500-ü Bakıda işləyir. Problemlərdən biri cinayət işləri üzrə inhisarçı müdafiə hüququna malik olan Vəkillər Kollegiyasına daxil olmaq prosedurunun çətinliyidir.

Digər bir problem hökuməti tənqid edənləri müdafiə edən vəkillərin inzibati cəzaya məruz qoyulması təcrübəsidir.

İBAHRİ şurasının üzvü, media hüquqları sahəsində ekspert Mark Stefens qeyd edib ki, müasir cəmiyyətdə senzura və ya digər informasiyanın məhdudlaşdırılması formalarının tətbiq edilməsi mənasızdır. Bu zaman o, ifadə azadlığına görə təqib edilənlərin Londondan peyk yayımı qurduğu Səudiyyə Ərəbistanını misal göstərib.

“İnsanların məhkəmənin ədalətliliyinə inamı olmayan bir ölkədə ədalətli mühakimə yoxdur”, deyə o bildirib.

Hesabatda həmçinin Azərbaycan hökumətinə 16 tövsiyə irəli sürülüb.

Xüsusən şəffaflığı artırmaq və Vəkillər Kollegiyasına daxil olmağı sadələşdirmək, beynəlxalq standartlar üzrə Vəkillərin Davranış Məcəlləsi işləyib hazırlamaq təklif olunur.

Məhkəmə-Hüquq Şurasında islahatlar aparmaq, prokurorluq və icra hakimiyyəti nümayəndələrini şuradan çıxarmaq, yeni hakimlər üçün sınaq müddətini ləğv etmək tövsiyə olunur.

Həmçinin cinayət işləri üzrə müstəqil vəkillər kollegiyası təsis etmək təklif edilir.

Daha bir tövsiyə məhkəmə müstəqilliyinin, məhkəmə proseslərində tərəflərin bərabərliyinin təmin edilməsi ilə bağlıdır.

* IBAHRI 55 mindən çox insanı öz sıralarında birləşdirən nüfuzlu beynəlxalq qurumdur. Hüquqa və qanunun aliliyinə hörmət edən bir çox dövlətlər onun tövsiyələrinə riayət edir. -06C-