Rusiya-Türkiyə danışıqlarına dair xülasə

Türkiyə mətbuatı Rusiya prezidenti Putinin Türkiyə səfərini şərh edir.

Hazırda Türkiyə ilə Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi 32 milayrd dollar təşkil edir. Tərəflər arasında əsas məqsəd ticarət dövriyyəsinin 10 ildən sonra 100 milyard dollara qaldıra bilmək üçün tədbirlər müəyyənləşdirilməsi olub.

“Yeni Şafak” qəzetinin yazdığına görə, tərəflər arasında iqtisadi münasibətlərə dair 8 sənəd imzalanıb. Botaşla Qazprom arasında qaz nəqlinə, enerji yataqlarının birgə işlənməsi, nüvə və atom sahəsində  tələblər hazırlanması, cəza sahəsində ədliyyə yardımları  göstərilməsi, sosial təminat və s. sazişlərə imza atılıb.

Danışıqlarda Akkuyu Nüvə Enerji Mərkəzinin yaradılması ilə bağlı dəyərləndirmələr də aparılıb.

Bundan əlavə, Türkiyə Yunanıstan sərhədində qazpaylaşdırıcı mərkəzin qurulacağı haqda da açıqlama verilib. Rusiya tərəfi Türkiyəyə qaz nəqlində 6% endirim edəcəyini, “Maxi Axın” qaz xəttilə nəql edilən qazın həcminin artırılacağını nəzərə çatdırıb. Türkiyənin ehtiyacları tələb etdikdə yeni qaz kəmərinin çəkilə biləcəyi də istisna edilməyib.

Rusiya tərəfi Akkuyuda təkcə nüvə mərkəzi yaradılmayacağı, nüvə texnologiyası ixrac olunacağı, türk personala nüvə mövzusunda təlim keçiriləcəyini qeyd edib. 

Baş nazir Ahmet Davutoğlu Türkiyə-Rusiya əlaqələrini “bu əlaqələr tarixi əlaqələrdir və gələcəkdə də örnək ola biləcək” deyə adlandırıb.

Öz tərəfindən V.Putin bu əlaqələrə “eyni bölgədə yerləşsək də, hadisələrə baxışlarımız fərqli ola bilər, amma qarşılıqlı mənfəət o qədər dərindir ki, əməkdaşlığı gücləndirməkdən başqa şansımız yoxdur”, qiyməti verib. 

Bunu da xatırlatmaq yerinə düşər ki, V.Putinin Türkiyə səfəri zamanı 50-yə yaxın çeçen, Krımlı uşaq onun kortejinin keçəcəyi yol üstündə duraraq “Krımdan rədd ol”, “Çeçenistandan rədd ol” kimi etiraz plakatları qaldırıblar.

Siyasi baxımdan Ukrayna, Krım tatarları, Suriya məsələsi müzakirə edilib. Türkiyə tərəfi Ukraynanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini, Krım tatarlarının haqlarının pozulmasının qaşrısının alınmasının vacibliyini, Suriyada bu gün vaş verən hadisələrdə Rusiyanın da məsuliyyəti olduğunu nəzərə çatdırıb.

Rusiya tərəfi Ukrayna məsələsinə cavab verməsə də, Krım tatarlarının haqlarının pozulmadığı, bundan sonra da paozulmayacağı bəyanatı səsləndirib. Suriya məsələsinə gəlincə, Rusiya tərəfi Suriyada bütün siyasi güclərin qəbul edəcəyi hakimiyyətin formalaşmasında maraqlı olduğunu ifadə edib.

Tərəflər arasında danışıqlar davam edir. -05D-