Xəzər sammitində razılaşma

Rusiya KİV-in məlumatına görə, Həştərxan sammitində beş sahilyanı ölkənin liderləri mühüm qərarlar qəbul ediblər.

Belə ki, rəsmi KİV beş prezidentin 19 bənddən ibarət birgə sənəd qəbul etdiyini bildirib. Sənəddə deyilir ki, “Xəzər beşliyi” akvatoriya hüdudlarında başqa dövlətlərin qoşunlarını görmək istəmir.

“Xəzər dənizində yerləşmək hüququna yalnız sahilyanı ölkələrin silahlı qüvvələri malikdir, burada tarixən belə olub və biz bunu dəyişmək fikrində deyilik”, -   Rusiya prezidenti Vladimir Putin bildirib.

“Və ümumilikdə regiona dair bütün məsələlər Xəzər dənizi və onun resursları üzərində suveren hüquqlara malik “beşlik” tərəfindən həll olunmalıdır”, - o vurğulayıb.

İTAR-TASS bildirir ki, liderlər dövlətlərin suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə müstəqilliyinə hörmətlə yanaşmaq, güc və ya hədə-qorxu tətbiq etməmək, qarşılıqlı hörmət və əməkdaşlıq, bir-birinin işlərinə müdaxilə etməmək barədə razılığa gəliblər.

Sənəddə deyilir ki, Xəzər dənizindən “dinc məqsədlərlə” istifadə olunmalı, onun akvatoriyası “sülh, mehriban qonşuluq, dostluq və əməkdaşlıq zonası”na çevrilməlidir.

Tərəflər Xəzərlə bağlı bütün məslələri dinc yolla həll etmək barədə razılığa gəliblər.

İmzalanmış memorandum hər tərəfin 15 dəniz mili həddində dəniz məkanı üzərində suverenliyini və hər tərəfin 10 dəniz mili həddində su bioloji resurslarının hasilatı üzrə müstəsna hüquqlarını müəyyən edir.

Bundan əlavə, sənəd Xəzər dənizinin ümumqəbulolunmuş hüquq normalarına əsasən bölünməsini nəzərdə tutur.

“Bu sammiti dönüş hesab edən həmkarlarıma qoşuluram”, - Putin qeyd edib. “Bu, belədir. Biz qarşılıqlı fəaliyyət haqda danışdıq. Xəzərdə əməkdaşlığa dair əsas məsələləri müvafiq bəyanat ilə möhkəmlətdik. Bu, həqiqətən dönüşdür”, - o əlavə  edib.

Onun szlərinə görə, yaxın vaxtlarda Xəzərin statusuna dair konvensiya imzalana bilər. “Deyə bilmərəm ki, bütün məsələlər tamamilə nizamlanıb, lakin problemlərin sayı xeyli azalıb. Ekspertlərə tapşırılıb ki, qalan bir  neçə aspekt üzrə məsləhətləşmələri canlandırsınlar. Və belə düşünməyə əsas var ki, biz konvensiyanı imzalaya biləcəyik”, - o vurğulayıb.

Xəzər sammitində Qazaxıstan prezidenti Nursultan Nazarbayev dənizə çıxışı olan tərəflər arasında “Xəzər azad ticarət zonasının yaradılmasını” təklif edib.

Rəsmi Bakının, eləcə də Türkmənistan və İranın fikirləri hələlik açıqlanmayıb.-02D-