Azərbaycanın əslən qazax olan tanınmayan qəhrəmanı

Birinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçıları – ehtiyatda və istefada olan zabitlər Azərbaycan qəhrəmanı - qazax xalqının oğlu Yerbol Barımbekov haqqında danışmaq üçün Turan Agentliyinin redaksiyasına müraciət ediblər.

Yerbol Barımbekov 1 iyun 1974-cü il tarixində Qazaxıstanın Luqovski rayonunun Koraqatı kəndində dünyaya gəlib. Ömrünün son 20 ilində Azərbaycanı erməni təcavüzündən qoruyub. Müharibənin başa çatmasına təxminən iki həftə qalmış – 20 aprel 1994-cü il tarixində cəbhədə döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən həlak olub.

Barımbekovun xidmət etdiyi 776 saylı hərbi hissənin komandiri Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlı Eldar Ağayev idi. 1992-ci ildə sosial-siyasi işlər üzrə hissə komandirinin müavini olan ehtiyatda olan kapitan Saleh Əliyev deyir ki, Birinci Qarabağ müharibəsində batalyon Füzulidə, Qubadlıda döyüşüb, 1993-cü ildə düşmənin arxa cəbhəsində kəşfiyyatla məşğul olub. 776 saylı hərbi hissə 1994-cü ilin yanvarında, xüsusi təlim keçdikdən sonra xüsusi təyinatlı əlahiddə batalyona çevrilib (Azərbaycanın ilk xüsusi təyinatlı batalyonu).

“Həmin vaxt bu hissənin əsgərləri və zabitləri Tərtər və Ağdərə istiqamətində gedən döyüşlərdə böyük itkilər bahasına Gəncəni işğal etmək niyyətində olan düşməni dayandırmağa müvəffəq olublar. 1994-cü ilin aprel-may aylarında Tərtər rayonunda hərbi hissə xüsusilə çox sayda – 40 nəfərə yaxın əsgər itirib. Döyüşlərə qərargah rəisi Yaşar Nəsibov rəhbərlik edirdi. 776 saylı hərbi hissə düşmənin canlı qüvvəsinə və texnikasına böyük zərər yetirərək, 8 tankı məhv edərək gücümüzü ermənilərə göstərib. 776 saylı hərbi hissə döyüş yolu boyunca 140 əsgərini qurban verib. Həlak olanlar arasında hələ də dəfn olunmayanlar var. Ərazilər minalardan təmizləndikdən sonra biz döyüş yerlərinə qayıdıb həlak olan yoldaşlarımız qarşısında borcumuzu yerinə yetirməliyik”, deyə S.Əliyev bildirib.

15 aprel 1994-cü il tarixində baş komandan Heydər Əliyev əməliyyatın hər bir iştirakçısına minnətdarlıq bildirib. Onlardan biri qazax Yerbol Barımbekov idi.

“Yerbol 1993-cü ilin fevralında 472 saylı hərbi hissədən bizim batalyona gəlib. 776 saylı hissədə xidmətdən əvvəl döyüşdüyü Qazax və Kəlbəcərdəki hərbi əməliyyatlarda onun xidmətlərini bilirəm. Yerbol deyirdi ki, sovet ordusunda xidmət edib, SSRİ dağıldıqdan sonra Qarabağ müharibəsində qardaş Azərbaycan xalqına kömək etmək üçün könüllü olaraq Azərbaycana gəlib. Starşina rütbəsində idi.

O, dəfələrlə düşmənin arxa cəbhəsində ağır kəşfiyyat tapşırıqlarının yerinə yetirilməsində iştirak edib, yaralanıb. Hospitalda müalicə olunub və müharibəyə qayıdıb. Hər yaralı sağalandan sonra döyüşən orduya qayıtmır. Yerbol aprelin 20-də düşmənin arxa cəbhəsində döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən qəhrəmancasına həlak olub. Tərtər rayonunu erməni ordusunun basqısından qorumağa müvəffəq olmağımızda starşina Yerbol Barımbekovun şəxsən xidməti var.

“Bizim borcumuz Bakıda Şəhidlər Xiyabanında dəfh olunmuş Qazaxıstanın qəhrəman oğlu haqqında həqiqəti Azərbaycan və qazax xalqlarına çatdırmaqdır. Hərbi hissənin siyasi məsələləri üzrə komandir müavini adından Barımbekovun ailəsinə və bütün qardaş qazax xalqına Azərbaycan uğrunda döyüşlərimizdə kömək üçün minnətdarlığımı bildirirəm”, deyə Saleh Əliyev bildirib.

İstefada olan kapitan Rəşid Əliyev 776 saylı hərbi hissənin rabitə xidmətinin rəisi olub. O, Yerbolun ilk dəfə yaralandığı zaman 19 yaşında olduğunu deyib. Amma Yerbol bizim hissənin döyüşə başladığını öyrəndikdə, hələ tam müalicə olunmadan Bakı hospitalından digər yaralanmış əsgərlə birlikdə qayıdıb.

“Yalnız qəhrəmanlar belə edə bilər. Mənim üçün o, XX əsrin Türk İslam Ordusunun əsgəridir”, deyə R.Əliyev bildirib.

Ehtiyatda olan mayor Elçin Məmmədov 776 saylı hərbi hissənin kəşfiyyat qrupunun komandiri olub. O, ilk dəfə Yerbol Barımbekovla 1994-cü ilin əvvəllərində görüşüb.

Onun xatirələrindən:

“Mən onunla çox ünsiyyətdə olurdum. Yerbol qorxusuz insan idi, kəşfiyyatda döyüşməyə, risk etməyə, iradəsini  sınamağa üstünlük verirdi.

94-cü ilin martında Ağdərə şəhərinin mərkəzində ermənilərin alayı mühasirəyə aldığı haqqında məlumat daxil oldu. Komandanlığın əmri ilə bu məlumatı yoxlamağı bizim hissənin kəşfiyyat qrupuna həvalə etdilər. Mən və Yerbolun da daxil olduğu 5 nəfərlik kəşfiyyat qrupu hərəkətə keçdi. Tamamilə qaranlıq idi, heç nə görünmürdü, qarşımızda minalanmış sahə var idi, minalardan təmizləmək qeyri-mümkün idi. Biz Ağdərə şəhərinin sağından keçdik və dağdakı qüllənin yanına çıxdıq. Şəhərə endik, orada yatan və gəzişən erməniləri gördük. Alayın mühasirəyə alınması haqqında məlumat yalan çıxdı. Ağdərədə olduğumuzu nə cürsə sübut etməli idik. Biz üzərində ermənicə yazı olan plakatı çəkdik və hərbi hissəmizə apardıq. Orada komandanlığa 776 saylı hərbi hissənin kəşfiyyat əməliyyatlarını səmərəli şəkildə həyata keçirə bildiyini sübut etdik. Uzun müddət sonra İkinci Qarabağ müharibəsində məşhurlaşan “Yaşma” xüsusi təyinatlı hərbi hissəsinin yaradılmasında 776 saylı hərbi hissənin zabitləri böyük rol oynayıb.

Ehtiyatda olan baş leytenant Pəsərək Fərzəli Yerbol Barımbekovla çiyin-çiyinə döyüşüb və deyir ki, qazax oğlanın yaralandıqdan sonra hospitaldan döyüşə qayıtması, onlarla ağır döyüşdə iştirak etməsi bu insanın böyük qəhrəmanlığını göstərir.

“Mən də qardaş türk qazax xalqına minnətdarlığımı bildirirəm və hesab edirəm ki, Yerbol Barımbekov ölümündən sonra mükafatlandırılmağa layiqdir”, deyə Fərzəli bildirib.

Yerbolun alay yoldaşları Y.Barımbekovun adının əbədiləşdirilməsi – ona şəhid statusu verilməsi, ölümündən sonra mükafatlandırılması, bir küçəyə adının verilməsi xahişi ilə Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinə müraciət ediblər.

MN cavab məktubunda Y.Barımbekovun döyüş yolunu təsdiq edib. Eyni zaman Müdafiə Nazirliyi arxiv axtarışlarında Barımbekovun mükafatlandırılmaq üçün təqdim edilməsi haqqında sənəd aşkar etlməyib.

Nazirlər Kabinetinin 15 yanvar 1994-cü il tarixli qərarı ilə şəhid dövlət statusu və onun ailə üzvlərinə müvafiq imtiyazlar yerli hakimiyyət orqanının vəsatəti əsasında verilir. Azərbaycanda orden və medallarla təltif edilmiş şəhidlərin adları gəmilərə, küçələrə, məktəblərə verilir, onlara abidə ucaldılır, deyə məktubu imzalayan MN zabiti Yerbolun əsgər yoldaşlarını məlumatlandırıb.

Azərbaycan uğrunda qəhrəmancasına döyüşmüş və həlak olmuş Yerbol Barımbekov şəhid olub və Bakının dağlıq hissəsində Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunub. Və o, bu ada Azərbaycan torpağında Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda axıdılan qanı ilə layiq olub. Qəhrəmana eşq olsun!