“Formula-1” Qran Prisinin Azərbaycana xeyri və ziyanı

Bakı/01.06.21/Turan: Bakı şəhərində 4-6 iyun tarixlərində keçiriləcək “Formula-1” yarışları ilə bağlı olaraq Bakı şəhərində bəzi mərkəzi küçələr qismən, bəziləri isə tam bağlanıb. Bu səbəbdən mayın 31-dən iyunun 8-ə qədər 23 sərnişin avtobusnun marşrut xəttinin hərəkət sxemində müvəqqəti dəyişikliklər edilib. “Formula-1” Qran Prisi ilə əlaqədar nəqliyyatın hərəkəti dayanan ərazilərdəki 9 ümumtəhsil məkətbi distant tədrisə keçib.

Sosial şəbəkə istifadəçiləri “Formula-1” yarışlarına görə işə gecikdiklərini, əlavə problemlərlə üzləşdiklərini desələr də, rəsmilər sözügedən yarışların ölkə üçün faydalı olduğunu bildirir.

“Formula-1” yarışının faydası nədir, ziyanı nədir?

2019-cu ilin idman yekunlarına həsr olunan mərasimdə Prezident İlham Əliyev “Formula-1” yarışının Azərbaycan üçün çox böyük faydası olduğunu deyib.

O qeyd edib ki, Formula-1 yarışını keçirən şəhərlər inkişaf etmiş ölkələrin ya paytaxt şəhərləri, ya da ki, böyük şəhərləridir.

“Onların arasında Bakı şəhərinin mövcudluğu bizim üçün böyük hadisədir. İkincisi, “Formula-1” yarışı ölkəmizə böyük iqtisadi dividendlər gətirir, necə ki, bütün başqa şəhərlərə. Əgər kimsə deyirsə, bu, bizə ziyan vurur, o, ya bilmir, ya da ki, qəsdən işləri təhrif etmək istəyir”.

Prezident bildirib ki, xaricdən gələn minlərlə qonaq burada pul xərcləyir.

“Birinci “Formula 1”dən sonra Azərbaycana kütləvi turist axını başlamışdır. Tarixdə ilk dəfədir ki, Azərbaycana 3 milyondan çox turist səfər etmişdir”.

Bakı Şəhər Halqası Əməliyyat Şirkətindən Turan-a bildirilib ki, Bakıda 2016-2019-cu illər ərzində keçirilən “Formula-1” yarışları Azərbaycana 506,3 milyon dollar gəlir gətirib.

“Bu məbləğ “Formula-1” yarışları ilə əlaqədar Bakıya gələn qonaqların xərcləri əsasında yaranmış birbaşa və dolayı gəlirləri əhatə edir”.

Qurumdan qeyd olunub ki, birbaşa gəlirlərdə əsas yeri turizm, mehmanxana və nəqliyyat sektorları tutur və Bakıda baş tutmuş dörd Qran-Pri ərzində qeydə alınmış birbaşa gəlirlərin 73,8 milyon dolları məhz bu sektorların payına düşür.

“Sözügedən dövr ərzində ümumilikdə birbaşa gəlirlər 300,6 milyon dollar təşkil edib. Bu göstəriciyə “Formula-1” ilə əlaqədar Bakıya gələn qonaq və yarış iştirakçılarına mehmanxana, restoran, nəqliyyat və digər istiqamətlər üzrə təqdim olunmuş məhsul və xidmətlər, həmçinin bu məhsul və xidmətlərlə birbaşa əlaqədar yaranmış digər gəlirlər daxildir”.

Şirkətdən vurğulanıb ki, Bakıda keçirilmiş dörd Qran Pri ərəfəsində qeydə alınmış dolayı gəlirlər isə ümumilikdə 205,7 milyon dollar təşkil edib.

“Bura Bakıda keçirilmiş “Formula-1” Qran Pri yarışlarının təşkilatçılığında birbaşa yer alan təchizatçı şirkətləri öz məhsul və xidmətləri ilə təmin edən şirkətlərin və digər əlaqədar biznes qurumlarının əldə etdiyi gəlirlər daxildir”.

Əməliyyat Şirkətindən bildirilib ki, bu gəlirlər sözügedən illər ərzində yerli bizneslərdə xüsusən yarışa yaxın aylarda çox sayda müvəqqəti iş yerlərinin açılmasını stimullaşdırıb.

“Hesablamalara görə, 2016 və 2017-ci illər ərzində 5-10 min arasında qısa və orta müddətli yeni iş yerləri açılıb. 2018 və 2019-cu illərdə isə bu göstərici 7.5 min təşkil edib”.

Qeyd olunub ki, Azərbaycanın beynəlxalq miqyasda daha geniş auditoriyaya tanıdılmasında da “Formula-1” yarışlarının rolu böyük olub.

“2018-ci ildə baş tutmuş Azərbaycan Qran Prisini ümumilikdə 82,3 milyon televiziya tamaşaçısı izləyib. Bu göstərici 2019-cu ildə 10 faiz artaraq 90,2 milyon nəfər təşkil edib”.

Xərclərə gəlincə, şirkətdən qeyd edilib ki, “Formula-1” yarışları ilə bağlı Azərbaycanın xərcləri ildən-ilə azalır.

“Yarış ilk keçirilən zaman inftastrukturun qurulmasına, o cümlədən asfalt örtüyünün çəkilməsinə, reklam işinin aparılmasına xərclər çəkilirdi. Lakin artıq bu xərclər azalıb. Yarışların keçirilməsi üçün infrastruktur artıq qurulub, reklam işinə o qədər də çox vəsait xərclənmir. Çünki artıq Azərbaycan dünyada kifayət qədər tanınır”.

İctimai fəal Bəxtiyar Hacıyev “Azadlıq Radiosu”na bildirib ki, Formula-1 yarışının Azərbaycana faydası çoxdur.

“Sadəcə bundan sadə vətəndaşlar yox, “Formula-1” təşkilatçıları, böyük otel və restoran şəbəkələrinin sahibləri faydalanır, hansılar ki, hakim ailənin nümayəndələridir və ya hakim ailəyə yaxın adamlardır”.

Onun fikrincə, sadə vətəndaşların həmin yarışdan qazandıqları isə çətinliklər, tıxaclarda vaxt itirməkləri olur.

“Bununla bağlı əvvəlki illərdə də çox şikayətlər olub, amma hakimiyyət sadə insanları sanki eşitmir və heç vaxt bu şikayətləri nəzərə almayıb”.

Hacıyevin sözlərinə görə, “Formula-1” yarışınıb şəhərin mərkəzindən çıxarılması və rayonların birində keçirilməsi təklif olunmuşdu. “Amma “Formula-1” qonaqlarının maddi töhfə verəcəkləri hakim ailəyə və onlara yaxın adamlara məxsus olan otel və restoran şəbəkələri paytaxta cəmləşdiyindən təşkilatçılar yarışı Bakıda keçirməyə davam edirlər”.

İqtisadçı Natiq Cəfərli “Azadlıq Radiosu”na bildirib ki, “Formula-1” yarışının kifayət qədər gəlirli yarış olması potensialı var.

“Bir çox ölkələrdə keçirilərkən biletlərin, yayınların satılması, reklam kampaniyalarının olması ölkələrə gəlir gətirir. Həmçinin “Formula-1” zamanı ölkəyə turist axını güclənir və yarışdan sonra şəhərin tanıtımı nəticəsində ölkəyə daha çox turist cəlb etmək imkanı yaradılır”.

Ekspert deyir ki, bu il koronavirus pandemiyasına görə Azərbaycanda “Formula-1”, demək olar ki, turistsiz keçiriləcək.

“Ölkəyə gəlmək çətinliyi, biletlərin baha olması, müxtəlif ölkələrlə, hələ ki, sərhədlərin açılmaması o deməkdir ki, Azərbaycan bu il heç bir gəlir əldə etməyəcək və xərclər öz cibindən gedəcək”.

Cəfərli qeyd edib ki, yarış xərcləri ilə bağlı rəsmi məlumat yoxdur.

“Dəqiq rəqəmlər olmasa da, ortaya çıxan dolayı rəqəm vasitəsilə hər il 3 günlük yarışa təqribən 80 milyon manat xərc çəkildiyi bilinir. “Formula-1” yarışını Azərbaycanda keçirmək üçün təşkilatçılara lisenziya haqqı bu məbləğə daxil deyil”, deyə o qeyd edib. -0-