Media-icmal 04.06.18

Ölkədə istehsal müəssisələrinin tikintisi, Bakının əhalisi və infrastrukturunun tərs mütənasibliyi, siyasi olduğu iddia edilən həbslərə baxış bugünki (04 iyun 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

İstehsala qoyulan sərmayə

"Azərbaycan" qəzeti "Məhsul istehsalı obyektlərinin tikintisinə daha çox sərmayə yatırılır" sərlövhəli məqalədə istehsal müəssisələrinin tikintisini dəyərləndirir.

Yazı müəllifi kapital qoyuluşunu iqtisadi inkişafa dinamik güc verən əsas vasitə adlandırır və maliyyəsiz hər hansı layihəni icra etməyin mümkünsüz olduğu vurğulanır.

Müəllif deyir ki, bu istiqamətdə sərmayəçilər sərmayə qoyulması nəzərdə tutulan ölkədə sərmayənin qorunması qanunvericiliyinə və sabitliyin olub-olmamasına çox həssas yanaşırlar: "Şükürlər olsun ki, bunların hər ikisi ölkəmizdə nəinki var, hətta yüksək səviyyədədir. Azərbaycanda xarici kapitalın qorunması üçün mükəmməl qanunvericilik bazası mövcuddur. Ölkəmizdə olan siyasi və iqtisadi sabitlik də göz qabağındadır. Bunun nəticəsidir ki, Azərbaycan iqtisadiyyatına xarici sərmayə qoyuluşu müntəzəm davam edir".

Məqalə müəllifi bu mənada bu ilin aprelində andiçmə zamanı dövlət başçısı İlham Əliyevin son 25 ildə Azərbaycana 230 milyard dollardan çox sərmayə yatırıldığını vurğuladığını bildirir.

Kapital qoyuluşu nəticəsində ölkədə infrastruktur layihələrinin icra edildiyini deyən müəllif son 15 il ərzində 30-dan çox elektrik stansiyası tikildiyini, bunların ümumilikdə 3900 meqavata bərabər generasiya gücünə malik olduğunu deyir: "Müqayisə üçün deyək ki, indiki 6,5 min meqavat generasiya gücünün 3,9 min meqavatı son 15 ildə yaradılıb. Bunun sayəsində Azərbaycan elektrik enerjisini idxal edən ölkədən ixrac edən ölkəyə çevrilib".

Müəllif ölkəyə sərmayə yatırılması ilə ölkədə 7 aeroport tikildiyini, onlardan 6-sının beynəlxalq statusa malik olduğunu, Ələtdə isə Xəzər dənizində ən böyük yeni beynəlxalq ticarət limanı tikildiyini, ölkədən keçən yüklərin daşınması üçün dəmir yolu infrastrukturunun yeniləndiyini söyləyir.

Yazı müəllifi Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu, "Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi" layihələrinin icrasını açıq dənizlərə çıxışı olmayan Azərbaycanı Avrasiyanın nəqliyyat mərkəzlərindən birinə çevirməsi kimi dəyərləndirir.

Müəllif ölkədə iqtisadi əhəmiyyətli infrastruktur layihələrilə yanaşı, sosial layihələrin də icra edildiyini, son 14 ildə Bakının içməli su təchizatı ilə təmin olunmasının 29%-dən 81%-ə , ölkə üzrə isə 20 faizdən 67 faizə qaldırıldığını vurğulayır.

Məqalədə deyilir ki, aqrar sektorun su təminatını tam və keyfiyyətli ödəmək üçün ümumi su tutumu 456 milyon kubmetr olan Taxtakörpü, Şəmkirçay, Tovuzçay, Göytəpə su anbarları tikilib, son vaxtlar hər il əlavə 100 min hektardan çox sahəyə su xətləri çəkilir.

Bakı "rezin"dən deyil

"Novoye Vremya" qəzetində isə ""Rezin" Bakı" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif paytaxt əhalisinin artımı ilə infrastrukturun əhalini təmin etməsi arasında tərs mütənasiblik yaşandığını deyir və bu problemi miqrasiya məsələsi üzrə ekspert Azər Allahverənovla müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, Dövlət Statistika Komitəsi bu il yanvarın 1-nə Bakıda əhalinin sayının 2262560 nəfər olduğunu, keçən il paytaxt əhalisinin 16770 nəfər artdığını, bir kvadratkilometrə 1015 nəfər düşdüyünü bildirir.

Komitənin statistik göstəricisində əhalinin təbii artımla çoxaldığı deyilsə də, ekspert buna şübhə ilə yanaşır və bildirir: "Paytaxt tikinti bumu dövründə həm ərazi, həm də əhali baxımından artıb, paytaxta iş və yüksək maaş dalınca gələnlər tədricən işlə, maaşla təmin olunmaq, torpaq və ev almaqla Bakıda məskunlaşıblar, əyalətlərdə olmayan yaxşı təhsil, səhiyyə xidmətilə təmin ediliblər".

A.Allahevrənov deyir ki, Bakıda demoqrafik situasiya daxili miqrasiya və daha çox Gürcüstandan olan azərbaycanlıların Bakıda daşınmaz əmlak almaları hesabına dəyişib: "Onlar üçün komfort şəhər həyatı reallığa dönür, amma bu miqrasiyada əsas məqsəd iqtisadi problemləri həll etmək, Bakıda yüksək maaşa, yüksək gəlirə malik olmaqdır. Rəsmi məlumatlara görə, hazırda paytaxtda orta aylıq maaş 786 manatdır".

Ekspert paytaxt əhalisinin sayının 2 milyon yarım nəfərdən nisbətən çox olması haqda statistik göstəriciyə də şübhə ilə yanaşır və şübhəsini belə əsaslandırır ki, "Bakıelektrikşəbəkə" bu yaxınlarda paytaxtda 4 milyon nəfərə xidmət etdiyi barədə açıqlama yayıb: "Bu rəqəm reallığa daha çox yaxındır, belə ki, paytaxt qəsəbələrində hüquqi icazə olmamasına baxmayaraq, 100-lərlə ev tikilib. regionlarda maliyyə böhranı və yoxsulluq son vaxtlar bütün ailə ilə birlikdə kifayət qədər daxili miqrasiyaya səbəb olub. Odur ki, bu halda əhalinin hara hərəkət edəcəyi aydındır".

A.Allahverənova görə, aqrar layihələrin icrası belə əhalinin regionlarda saxlanmasını təmin edə bilmir, çünki onlar reallıqda sahibkarlığın inkişafına qeyri-bərabər yanaşma, yerli hakimiyyət tərəfindən təzyiqlər, məhsulların reallaşdırılmasında problemlərlə üzləşirlər.

Ekspert vurğulayır ki, Azərbaycanda tərk edilmiş kəndlərin inkişafı proqramı da işləmir, halbuki, 100-lərlə belə yaşayış məntəqəsi vardır, amma problem barədə susmağa üstünlük verirlər.

A.Allaverənov qonşu ölkələrin təcrübəsinə əsasən deyir ki, bu proqramlar tərk edilmiş kəndlərə qayıdanların yaşayş, subsidiya və güzəştlərlə təmin olunmasını nəzərdə tutur, amma Azərbaycan hökuməti Bakının "rezin"dən olduğunu dşüünərək, paytaxtın yüklənməsi probleminə göz yumur.

Mübarizə "günahı"

"Azadlıq.info"da isə Müqəddəs günah" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif müxalifət partiyalarında siyasətlə məşğul olan şəxslərin tez-tez baş verən həbslərini müzakirə müstəvisinə gətirir və bu həbsləri ölkədə "siyasi avtoşluğun" nəticəsi kimi dəyərləndirir.

Müəllif bunu da vurğulayır ki, cəmiyyətdə bu mübarizəyə baxış da birmənalı deyil, bəziləri bunu hökumətə və hakimiyyətə qarşı mübarizə sayaraq "günah" adlandırır.

Müəllif isə demokratiya mübarizəsi aparan bu şəxslərin həbslərini əsassız sayır, həm də iddia edir ki, bu həbs edilənlərin günahsız olduqlarını hamı bilir.

Yazı müəllifinə görə, hamı ölkədə zülm və ədalətsizliyin sərhəd tanımadığını da görür, amma əksəriyyət susmağı taktika hesab edir və bu yolla müdafiə olunduğunu düşünür: "Amma başa düşmür ki, özünü repressiya maşınından qorusa da, ədalətsizlik maşınından, saxtakarlıq maşınından, səhiyyəsizlik maşınından qoruya bilmir. Bir də ayılırıq ki, hər yerimizdə təkər izi var".

Müəllif diqqəti bu günlərdə müxaifət partiyalarından birinin bir neçə üzvünün həbs olunması üzərinə cəmləyir və bu həbsləri "şərin nəticəsi" hesab edir.

Müəllifə görə, hamı başa düşür ki, bu adamların həbsinə səbəb və yeganə günahı yalana və talana üsyan edərək, ölkəni demokratik görmək istəyidir.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, xeyli insanlar bu şəxsləri "bilə-bilə özlərini oda atmaqda" günahlandırır və onlara az qala "dəli" kimi baxanların da sayı az deyil.

Müəllif deyir ki, rejimin sərtliyinə baxmayaraq, cəmiyyət geri çəkilməyənlərə təəccüblə baxır və elə düşünür ki, bu gün mübarizə aparanlar ailələrini, övladlarını düşünmür, ağılsızcasına özlərini fəda edirlər: "Halbuki, biraz düşünə bilsələr, bu mübarizənin həm də onların övladları üçün aparıldığını dərk edərlər. Dərk edərlər ki, mübarizə aparanların yalnız öz ailələrini xoşbəxt etmək üçün kifayət qədər imkanları var. Bəli, bu gün şərin girovluğunda olanlar şəxsi xoşbəxtlikdən zövq ala biıməyən adamlardır".

Müəllif ölkədə demokratiya və insan azadlıqları üçün aparılan mübarizə ilə fəxr edildiyini deyərək bəzilərinin bunu "günah" saymasına da cavab verir: "Əgər bir dövlət üçün, bir xalq üçün savaşmaq "günahdırsa", biz bu "günahla" fəxr edirik, biz "müqəddəs günahlar" törətməkdən məmnunuq.

Müəllif həm də hər kəsə belə "günaha" batmaq nəsib olmasını arzu edərək, hazırda Azərbaycanda haqsız yerə zindana atılmışların "günahına şərik olmağı" savab sayır.

Müəllifə görə, indi ən göyük günah mübarizə "günahı" etmək və bu "günah"dan imtina etməməkdir.