Media-icmal 12.02.20

Növbədənkənar parlament seçkilərinə baxış, koronavirusun  Azərbaycan iqtisadiyyatına təisr ehtimalları və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır...

Obyektiv və rəqabətli...

“Azərbaycan” qəzeti “Obyektiv və rəqabətli” sərlövəhli məqalədə fevralın 9-da keçirilmiş növbədənkənar parlament sçekilərinin nəticələrini dəyərləndirir.

Müəllifə görə, bu seçkilər ölkənin siyasi tarixinə yazılan əlamətdar günlərdən biri oldu, belə ki, seçkilərin ədalətli və şəffaf keçirilməsi üçün bütün imkanlar yaradılmışdı.

Yazı müəllifi hesab edir ki, 1995-ci ildən bu yana ölkədə keçirilən hər bir seçki demokratiya yolunda irəliyə doğru atılmış mühüm bir addım kimi qiymətləndirilib: “Bu dövr ərzində seçkilərin həm qanunverici, həm maddi-texniki bazası yüksək səviyyəyə qaldırılıb və bütün bu göstəricilər beynəlxalq ekspertlər tərəfindən dəyərləndirilib”, deyə müəllif vurğulayır.

Onun fikrincə, VI çağırış Milli Məclisə seçkilərə hazırlıq, seçki prosesi, xalqın seçkilərə münasibəti də beynəlxalq ekspertlər tərəfindən çox yüksək qiymət alıb.

Daha sonra müəllif seçkiləri müşahidə edən ayrı-ayrı müşahidə missiyalarının rəylərini nəzərə çatdırır, bu rəylərdə seçkilərin azad, ədalətli, şəffaf, demokartik keçirildiyi kimi münasibətlər yer alır.

Müəllifin təqdim etdiyi rəylərdə həmçinin seçkilərin beynəlxalq standartlara uyğun olaraq keçirilməsi, seçicilərin azad şəkildə öz seçimlərini etməsi kimi münasibətlər də yer alır.

Müəllif belə rəyləri təqdim edərək deyir ki, dairə komissiyalarında işin qüsursuz təşkili də bu dəyərləndirmələr arasında əks olunur.

“Beləliklə, beynəlxalq müşahidə missiyalarının, xarici qonaqların fikirlərinə əsaslanaraq deyə bilərik ki, parlament seçkiləri Azərbaycanda demokratiya yolunda irəliyə atılmış mühüm bir addımdır.

Xatırladaq ki, ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosunun bu seçkilərlə bağlı hesabatında çoxsaylı seçki pozuntularının olması kimi tənqidi məqamlar yer alıb. 

Yenə də müəllimlər - iddia

“Azadlıq-info”da isə “Seçki” sərlövhəli məqalədə müəllif  icra qurumlarının müəllimlərin əli ilə seçkiləri saxtlaşdırdığını, beləliklə, vətəndaşlarda seçkiyə antipatiya yaratdıqlarını iddia edir.  

Müəllif bəzi məqamlara toxunaraq vurğulayır ki, icra hakimiyyətləri müəllimləri ona aid olmayan sahələrdə işləməyə də məcbur edə bilir.

Daha sonra 2011-ci il oktyabrın 5-də, Müəllimlər Günündə baş vermiş hadisəni, müəllimlərin iməcliyə aparılması və orada baş verənləri diqqətə çatdırır: “...rayona çatdıq. Bütün rayon boyu müəllimlər əllərində bel səkiləri şumlayır, sonra da o şumlanan yeri dırmıq ilə darayıb hamarlaşdırırdılar. Bizim kəndin müəllimləri də bunlara qoşuldu. Səkilərdən yerə atılan zibilləri əlinə götürüb zibil maşınına atan müəllimləri gördüm”.

Müəllifin sözlərinə görə, bu olanlara etiraz etməyə başlayıb: “Ordakı icra işçilərinə dedim ki, axı bu gün müəllimlər günüdür. Niyə bu müəllimləri bu gündə çağırmısınız? Bundan yarım saat sonra müəllimlərə deyildi ki, hamı dağılışsın. Məlum oldu ki, icrada heç bu günün müəllimlər günü olduğunu bilən yox imiş…”

Müəllif deyir ki, sonra Bakıya gələrək müəllim kimi fəaliyyət göstərib və burada da fəaliyyətindən zövq ala bilməyib. Səbəbini isə müəllif belə ifadə edir: “Sonra da Bakıya gəldim… Müəllimliyə sonuncu nifrətim isə bu seçkilərdə oldu. Bu nifrətin yaranmasının səbəbkarları həmişə icra hakimiyyətləri olub…Yenə də seçkiləri icra hakimiyyətinin göstərişi ilə müəllimlər saxtalaşdırdı… Amma bu dəfə daha rəzil şəkildə”.

Bu dediklərindən irəli gələrək, müəllif belə müəllimlərdən şagirdlərin hansı tərbiyəni, hansı müsbət keyfiyyətləri öyrənəcəyi sualını gündəmə gətirir.

Koronavirusun Azərbaycana təsir ehtimalları

“Bizimyol-info”da isə “Koronavirus Azərbaycanda dolları bahalaşdıracaqmı...” sərlövəhli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif Çində koronavirusun epidemiya halına dönməsilə bağlı hadisənin dolları bahalaşdıra, nefti ucuzlaşdıra bilməsi və Azərbaycana təsir ehtimalı barədə  “Spektr” Araşdırma və İnkişaf Mərkəzinin rəhbəri Ramil Abbasovla söhbətləşib.

R.Abbasov deyir ki, neft istehlakına görə dünya ölkələri arasında Çin bir tək ABŞ-dan geri qalır və dünyanın gündəlik neft istehlakı 100 milyon barel təşkil etdiyi halda Çinin neft istehlakının geriləməsi dünyada olan istehlakın 3 faiz aşağı düşməsi deməkdir: “Koronavirusun qarşısının alınması isə hal-hazırda qeyri-mümkün olduğu üçün bu məhdudiyyətin nə qədər zaman davam edəcəyi məlum deyil. Təbii ki, bu rəqəm də Azərbaycan neftinin qiymətində özünü biruzə verməyə bilməz”, deyə R.Abbasov bildirir.

Mərkəz rəhbəri həm də vurğulayır ki, neftin qiyməti tək tələb-təklif və ya hər hansı iqtisadi göstəricilərdən deyil, həm də siyasi, psixoloji amillərdən daha çox asılıdır və Azərbaycana isə bu amillərin hər biri təsir edir.

R.Abbasov yada salır ki, Azərbaycanın Çin ilə ixracdakı payı ümumi ixracın 3,83 faizinə, idxaldakı payı isə ümumi idxalın 10,48 faizinə bərabərdir və bunu kifayət qədər böyük bir rəqəm adlandırır.

Azərbaycan iqtisadiyyatının 80 faizdən çoxunun  neft sektorundan asılı olduğunu deyən  Abbasov hesab edir ki, hökümətin həyata keçirdiyi islahatlar içərisində əsas yer qeyri-neft sektorunun inkişafına ayrılıb.

R.Abbasova görə, devalvasiyaya gəlincə isə, bunu ölkədə gedən heç bir iqtisadi proseslə əlaqələndirmək düzgün deyil: “Nə qədər ki, ölkə iqtisadiyyatında neft sektorunun payı artıqdır və idxal-ixrac balansında qeyri-bərabərlik var, devalivasiya daim qaçılmaz olacaq. Devalvasiya təhlükəsi olan zaman gündəlik olaraq büdcədən böyük miqdarda pullar xərclənir ki, devalivasiya baş verməsin”.

Ekspert deyir ki, büdcə hesablamalarında neftin 1 bareli 55 dollardan götürülüb, hazırda neftin qiymətində o qədər də ciddi eniş yoxdur, odur ki, manatın dəyərdən düşməsi gözlənilən deyil.