Reallığa fərqli baxış: Lali Binyatovanın “Ruhun inqilabı” sərgisi Bakıda

Yuva Bakı qalereyasında vizual rəssam Lali Binyatova öz son eksperimental işlərini təqdim etdi. Fotoqrafiya və rəssamlığı birləşdirərək sənətə tamamilə yeni bir ölçü gətirən bu işlər, Ruhun İnqilabı adı verilmiş sərgidə nümayiş etdirildi. Bu sərgi ənənəvi sənət sərhədlərini aşaraq tamaşaçılara unikal bir obyektiv vasitəsilə reallığın yenidən qurulduğu immersiv təcrübə təklif edir.

Bünyatova üçün bu sərgi sadəcə sənət əsərlərinin toplusu deyil; bu, onun yaradıcılıq yolunun manifestidir. “Mən yeni bir reallıq yaratmışam,” deyə o, əsərlərini ənənəvi sənət yanaşmalarının sərhədlərini aşan, söylənilməyən və görünməyənlərin araşdırılması kimi təsvir etdi.

Sənət tənqidçisi Mansura Məmmədəliyeva, Binyatovanın işlərini özünü ifadə etmənin yenilikçi yanaşmasına görə yüksək qiymətləndirdi. Sərgi barədə fikirlərini paylaşaraq dedi: “Bu, sadəcə bir sərgi deyil—bu, sənətin ənənəvi çərçivələrdən çıxıb özünüifadə üçün tamamilə yeni yollar araşdırdığı eksperimental bir təcrübədir. Burada fotoqrafiya, rəng və təxəyyül bir araya gəlir, reallığı fərqli bir perspektivdən yenidən düşünür və yaradır.”

Məmmədəliyeva qeyd etdi ki, Binyatovanın fotoşəkillər üzərində rəng istifadə etməsi adi çərçivələri parlaq utopik dünyalara çevirir, reallıqla təxəyyül arasında bir körpü yaradır. “Bu texnika ilə o, sözün əsl mənasında ‘görünməyəni’ görünən edir,” deyə Məmmədəliyeva vurğuladı. “O, deyilməmişləri tamamlayır, çəkilməmiş kadrları rəngləyir və onları fotoqrafiya lensinin çox uzağına gedən fantastik nağıllara çevirir.”

Hər bir əsər yalnız bir təsviri deyil, bir hekayəni ifadə edir. Bunlar hisslərlə boyanmış və rəssamın daxili dünyasını əks etdirən hekayələrdir. Tamaşaçılar üçün bu təcrübə həm vizual, həm də intellektual cəhətdən zəngindir, onları hər bir fırça izində gizlənən məna qatlarını araşdırmağa dəvət edir.

Sərginin ən yadda qalan məqamlarından biri, Binyatovanın açılış gecəsində canlı performansı idi. O, tamaşaçıların qarşısında mövcud bir əsəri cəmi bir neçə dəqiqə ərzində tamamilə yeni bir işə çevirdi və yaradıcılıq prosesini özündə bir performans kimi nümayiş etdirdi.

“Hər bir fırça zərbəsi onun hisslərinin və şəxsi hekayələrinin izlərini daşıyırdı,” deyə Məmmədəliyeva açıqladı. “Burada nəticə yox, yaradıcı proses—xam, filtrsiz enerjinin özü ön planda idi.”

Məmmədəliyevanın fikrincə, bu canlı performans sənətin yalnız nəticə deyil, həm də proses olduğunu vurğulayan dərin bir həqiqəti ortaya qoydu. Tamaşaçılar üçün Bünyatovanın iş prosesini izləmək, rəssamın daxili dünyasını və sənəti yenidən tərifləndirmək yolunu daha yaxşı anlamaq üçün bir fürsət oldu.

Sərgi həmçinin müasir sənətdə daha geniş bir tendensiyanı əks etdirir. Burada ənənəvi texnikalar eksperimental yanaşmalarla birləşərək yaradıcılıq sərhədlərini genişləndirir. Sürətlə dəyişən texnoloji və mədəni dünyada, Bünyatova kimi rəssamlar tamaşaçıları tanış reallıqları yeni perspektivlərdən görməyə çağırır.

Məmmədəliyeva yekun olaraq bildirdi: “Bu cür sərgilər yalnız sənəti nümayiş etdirmir, həm də sənət haqqında düşüncə tərzimizi dəyişir. Onlar sənətə sadəcə bir məhsul kimi deyil, kəşf və ifadə üçün dinamik bir proses kimi yanaşmağı təşviq edir.”

Lali Binyatova öz Ruhun İnqilabı sərgisi ilə fotoqrafiya, rəssamlıq və təxəyyül arasındakı xətlərin bulanıqlaşdığı bir dünyaya dəvət edir. Bu, tamaşaçıları daha çox sualla və yaradıcılığın sonsuz üfüqlərinə yeni bir baxışla baş-başa buraxan cəsur, transformativ bir səyahətdir.