Bakıda iqlim dəyişikliyi və hekayə anlatımının yeganə kəşfi: yeni sənədli teatr təcrübəsi

11 fevralda Bakıda yerləşən Ritual Teatr və Yaradıcılıq Laboratoriyasında “Bakının Əriyən Qar Hekayələri” adlı güclü sənədli teatr tamaşası nümayiş etdirildi. Bu tamaşa, məkan əsaslı teatr üzrə keçirilən bir işgüzar məşğələni yekunlaşdırır. Məşğələdə müxtəlif yaş qruplarından 15 sənətçi iştirak edib, hamısı hekayə anlatımının transformativ gücünü istifadə edərək iqlim dəyişikliyini araşdırmağa çalışıb. Tədbir, Böyük Britaniyalı rejissor Sebastian Harcombe (SECRET/HEART Theatre Company) və Ritual Teatrın rəhbəri Aynur Zərrintac tərəfindən idarə edilib və Britaniya Şurası tərəfindən dəstəklənib.

Tamaşa, bir çox yerli izləyici üçün tamamilə yeni bir teatr üsulunu təqdim etdi. Hekayələri qulaqlıq vasitəsilə dinləyərək, aktyorlar və aktrisalar eşitdikləri nağılları birbaşa izləyicilərə çatdırma vəzifəsini yerinə yetirirdilər ki, bu da onlar üçün son dərəcə yeni və maraqlı bir metod olub. Performansçılar bu metodun yalnız izləyicilərlə daha birbaşa və güclü bir əlaqə yaratmaqla yanaşı, eyni zamanda ciddi problemləri daha təbii və orijinal bir şəkildə təqdim etdiyini vurğuladılar. Onlar, yerli sənətdə belə innovativ yanaşmalara ehtiyac olduğunu xüsusi olaraq qeyd etdilər.

Tamaşa müxtəlif otaqlarda baş tutan səhnəciklərdən ibarət idi. Tamaşaçılar rənglərə görə qruplara ayrıldı və hər bir qrup, Bakının dəyişən iqlimi ilə bağlı qarla əlaqəli bir sıra hekayələri dinlədilər. Hekayələr real insanların səsinin vasitəsilə təqdim olundu, bu da sənətçilərə iqlim dəyişikliyindən təsirlənən insanların hisslərini və təcrübələrini birbaşa izləyicilərə çatdırmaq imkanı yaratdı. Bu format, tamaşaçıların hekayələrin arxasında duran insanlıqla əlaqə qurarkən, kədərdən sevincə qədər müxtəlif emosional reaksiyalarını ortaya çıxardı.

Tamaşanın ən təsirli aspektlərindən biri isə hər bir otaqda yaradılmış atmosfer idi. Hər bir məkanın rəngləri, üslubu və tərtibatı emosional təcrübəni gücləndirdi, izləyiciləri darıxmağa qoymayaraq onları nağılı daha yaxından hiss etməyə və bir hissəsi olmağa təşviq etdi. Hər bir detal, işıqlandırmadan fiziki məkana qədər, tamaşaçıların emosional iştirakını dərinləşdirmək və onları hekayənin bir hissəsi etməyə yönəlmişdi.

Layihə yalnız yaradıcı bir kəşf olmaqla qalmadı, həm də iqlim dəyişikliyinin təcili məsələsinə dərin bir əks-səda verdi. Hekayə anlatımının belə kritik bir mövzunu üzə çıxarmaq üçün istifadə edilməsi, Azərbaycanda teatrın artan bir şəkildə müasir sosial və ekoloji problemləri ələ almaq üçün bir məkan olaraq inkişaf etdiyini göstərir. Bu sənədli teatr metodu izləyiciləri cəlb etmək üçün cəlbedici və yeni bir yol təqdim edir və hekayələrin gücünün yalnız onların anlatılmasında deyil, eyni zamanda izləyicilər tərəfindən necə yaşanılmasında və hiss olunmasında olduğunu açıq şəkildə ortaya qoyur.

Ritual Teatr və Yaradıcılıq Laboratoriyası bu cür müxtəlif tamaşalarla fəaliyyətini davam etdirərkən, bu innovativ yanaşmanın daha çox müzakirələrə səbəb olacağı və Azərbaycanın mədəniyyət sahəsində yeni sənət ifadə formalarını ilhamlandıracağı gözlənilir.