Media-icmal 31.07.19

Türkiyə ilə vizanın ləğvi, çimərliklərdə ölüm hallarının artması ətrafında müzakirələr, bazarlarda bahalığın yaranmasının səbəbləri və s. məsələlər bugünkü (31 iyul, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Münasibətlərin göstəricisi- vizaların ləğvi

"Azərbaycan" qəzeti "Dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin növbəti təcəssümü" sərlövhəli məqalədə bu il sentyabrın 1-dən 30 günədək Azərbaycana səfər etmək istəyən Türkiyə vətəndaşlarına vizaların ləğv olunmasını dəyərləndirir.

Müəllif bu məsələ ilə bağlı Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuata açıqlamasından sitat da gətirir: "Xalqlarımız arasında ortaq etnik-mədəni, tarixi köklərə, qardaşlıq və dostluq, həmrəyliyə söykənən Azərbaycan və Türkiyə əlaqələri ulu öndər Heydər Əliyevin "bir millət, iki dövlət" kəlamına uyğun olaraq ən yüksək səviyyədədir. Bu gün Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyev və Türkiyə Respublikasının prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın səyləri ilə ikitərəfli münasibətlərimiz uğurla inkişaf etməkdədir. Hərtərəfli inkişaf edən Azərbaycan-Türkiyə strateji tərəfdaşlığı ölkələrimiz arasında viza sahəsində əməkdaşlığın dəyərləndirilməsini və xalqlarımızın sərbəst gediş-gəlişinin təmin edilməsi zərurətini şərtləndirir".

Müəllifə görə, elə bu münasibətlər səviyyəsindən irəli gələrək Azərbaycan Türkiyə vətəndaşları üçün 2019-cu il sentyabrın 1-dən vizanı ləğv edir və bu addım iki qardaş dövlət arasında qardaşlıq və dostluq münasibətlərinin bundan sonra da yüksələn xətlə inkişafına növbəti töhfə olacaq.

Yazıda H.Əliyevin də bu iki dövlət arasında münasibətlərə diqqətlə yanaşdığı, bu münasibətlər də nəzərə alınaraq Azərbaycanın enerji strategiyasında karbohidrogen ehtiyatlarını dünya bazarlarına çatdıran kəmərlərin Türkiyə ərazisindən keçməklə çəkildiyi deyilir.

Müəllif fikrini davam etdirərək deyir ki, Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri həm də strateji önəm daşıyır, iki ölkə arasındakı sıx hərbi əməkdaşlıq da bundan irəli gəlir və artıq uzun illərdir ki, iki ölkə arasında strateji səviyyəyə yüksəlmiş hərbi əlaqələr mövcuddur və Azərbaycanaın hərbi təchizatında Türkiyə xüsusi rolu rol oynayır.

Müəllif Azərbaycanın Qarabağ problemində Türkiyənin prinsipial mövqeyi olduğunu, Türkiyə qədər Azərbaycana dəstək verən ikinci ölkənin olmadığını, Ermənistanla sərhədlərini buna görə açmadığını bildirir.

Məqalədə deyilir ki, iki ölkə arasında energetika sahəsində əməkdaşlıq dərinləşib, Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi-Ərzurum kəmərləri ilə yanaşı, "Cənub" qaz dəhlizi iki dövləti bir-birinə daha da yaxınlaşdırıb.

Müəllif vurğulayır ki, bu kəmər və onun tərkibi olan TANAP Azərbaycanla Türkiyə arasındakı sosial, iqtisadi və digər sahələrdə indiyədək mövcud olan qardaşlıq münasibətlərinə əlavə dəstəkdir, Azərbaycana məxsus olan Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xətti bu birliyin daha möhtəşəm görüntüsünü yaradır: "Təbii ki, bütün bu layihələrin gerçəkləşməsində Azərbaycanın bu bölgədə həyata keçirdiyi müstəqil siyasət və prezident İlham Əliyevin siyasi iradəsi mühüm rol oynayıb" deyə müəllif vurğulayır.

Məqalənin sonunda isə oxuyuruq: "Azərbaycanın Türkiyə vətəndaşları üçün viza rejimini ləğv etməsi ikitərəfli münasibətlər baxımından çox önəmlidir. Təbii ki, bu qərar ilk növbədə iki dövlət arasındakı siyasi münasibətlərin, dostluq və qardaşlıq əlaqələrinin ən yüksək səviyyədə olmasının təsdiqidir".

Hasarlanan çimərliklər, boğulan gənclər

"Hürriyyət.org"da isə "Bir gündə 6 gəncin ölümü və FHN-in məsuliyyətsizliyi" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Sayt çimərlik mövsümü ilə bağlı suda boğulma hallarının artması və bunun səbəbləri barədə müəllifin fikirlərinə yer verib.

Yazıda bu günlərdə Xəzər dənizində 4 nəfər gəncin boğulduğunu xatırladılır, elə həmin günlərdə daha iki nəfərin eyni aqibəti yaşadığını bildirir.

Müəllif bir gündə 6 gəncin itirilməsini dəhşətli hadisə adlandırır və bunun hələ rəsmi açıqlama olmasını vurğulayaraq gerçəkdə bu itkilərin daha çox olmasına işarə edir.

Məqalə müəllifi bu ölümlərə münasibəti də adekvat saymır: "Bəzi hallarda isə "üzə bilmirdilər, suya girməzdilər" deyərək, məsuliyyəti ölən şəxslərin üzərinə atmağa çalışırıq. O cümlədən, rəsmi qurumlar da "hadisə qeyri-çimərlik (nəzarətsiz) ərazidə baş verib" deyə məsuliyyətdən boyun qaçırmağa çalışır".

Müəllif Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Kiçikhəcmli Gəmilərə Nəzarət və Sularda Xilasetmə Dövlət Xidmətinin də hadisələrin "qeyri-çimərlik" və "nəzarətsiz ərazi"də baş verməsi barədə açıqlamasını məsuliyyəti üzərindən atmaq cəhdi kimi dəyərləndirir.

Müəllifə görə, Xidmətin "qeyri-çimərlik" və yaxud "nəzarətsiz ərazi" ifadələri özü absurddur, üstəlik hətta belə olsa da nazirlik həmin gənclərin ölümü ilə bağlı məsuliyyətdən boyun qaçıra bilməz.

Digər tərəfdənsə müəllif Kürdəxanı sakinlərinə istinadən deyir ki, qəsəbə sakinləri uzun illərdir həmin ərazidən çimərlik kimi istifadə edir və heç bir rəsmi qurum buranın "nəzarətsiz ərazi" olduğunu bildirməyib, o cümlədən, bu yerin "qeyri-çimərlik" ərazisi olduğu haqda da hər hansı xəbərdaredici nişan mövcud deyil.

Müəllif bundan irəli gələrək nazirliyin sözügedən 6 nəfərin "qeyri-çimərlik" ərazidə boğulması iddiasını yanlış adlandırır.

Yazı müəllifi bu ölümlərə daha bir səbəb kimi Xəzər dənizi sahillərinin bəzi məmur və yaxın adamları tərəfindən hasarlanmasını, çimərlik üçün yararlı olan əksər ərazilərə girişin pullu olmasını, bu səbəbdən vətəndaşların "qeyri-çimərlik" adlı ərazilərdə çimməyə üstünlük verdiklərini göstərir.

Müəllif deyir ki, bu ərazilərdə isə nazirliyin xilasediciləri fəaliyyət göstərmir və faciələri önləmək mümkün olmur, amma FHN-in vəzifəsi bütün çimərliklərdə təhlükəsizliyi qorumaqdır və bunun üçün büdcədən külli miqdarda vəsait ayrılır, lakin həmin pul təyinatı üzrə xərclənmir.

Ucuz alıb, baha satanlar

"Oxu.az"da isə "Vahid Əhmədov: Bəziləri vəziyyətdən istifadə edib süni qiymət artımı yaradırlar" sərlövhəli məqalə diqqəti çəkir.

Müəllif rayonlarda müxtəlif növ meyvə-tərəvəz istehsal edən fermerlərin məhsullarının istədikləri qiymətə sata bilməməsinin səbəbləri barədə Milli Məclisin İqtisadiyyat, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü, deputat Vahid Əhmədovla söhbətləşir.

Müəllif deyir ki, rayonlarda müxtəlif növ meyvə-tərəvəz əkib-becərən fermerlər məhsullarını istədikləri qiymətə sata bilmirlər.

Müəllif əalvə edir ki, dövlət tərəfindən fermerlərə böyük dəstək göstərilsə də, onlar məhsullarını sahibkarlara çox aşağı qiymətə satmağa məcbur olurlar.

"Sahibkarlar isə əkin sahələrindən kiloqramını səkkiz və ya on qəpiyə aldıqları məhsulları bazarlarda minimum 80 qəpiyə və ya bir manata satırlar. Bu da haqlı olaraq fermerlərin narazılığına səbəb olur".

Fermerlərin narazılığını haqlı sayan deputat Vahid Əhmədov "oxu.az"-a məsələni şərh edərkən deyib:"Fermerlər əkin sahələrində xeyli zəhmət çəkib məhsul yetişdirirlər. Amma onu bazara çıxarmaq baxımından çox böyük əziyyət çəkirlər. Çünki məhsulları bazara gətirmək üçün əlavə vəsait lazımdır. Ona görə də yerlərdə məhsulları sahibkarlara verməyə məcburdurlar".

Deputatın deməsinə görə, sahibkarlar da bu vəziyyətdən istifadə edərək əkin sahələrindən ucuz aldıqları malları daha yüksək qiymətə satırlar: "Bu problem kartof, pomidor, soğan, badımcan və demək olar, bütün məhsullara aiddir".

V.Əhmədov hesab edir ki, bəziləri vəziyyətdən sui-istifadə edib süni qiymət artımı yaradır, yüksək gəlir əldə etmək istəyirlər.

V.Əhmədov vurğulayır ki, demək olar ki, bütün meyvə-tərəvəzi yerlərdən çox ucuz alıb, baha satırlar və burada faktiki olaraq balans yoxdur, əhaliyə çatdırılan zaman məhsulların qiymətləri daha da yüksək olur.