Media icmalı 26.03.18

Ölkədə ixrac coğrafiyasının genişlənməsi, tikinti şirkətlərinin payçıları aldatmaları, hakimiyyətə baxış bucağı və s. bugünki (26 mart, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

İxrac brendi və təşviqi

"Azərbaycan" qəzeti ""Made in Azerbaijan"- çeşid artır, ixrac coğrafiyası genişlənir" sərlövhəli məqalədə bu Azərbaycan brendinin dünyada şöhrət qazanmasını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, ölkədəki islahatların prioritetlərindən biri ixracın genişləndirilməsi, bunun üçün "Made in Azerbaijan" brendi ilə qeyri-neft məhsullarının istehsal və ixracının təşviqidir: "Məhsullarımızın xarici bazarlarda təşviqinin daha da gücləndirilməsi üçün atılan praktik addımlar öz müsbət nəticəsini verir, ötən il "Made in Azerbaijan" brendi ilə 3179 çeşiddə məhsulun ixracı bunu demək üçün əsasdır".

Yazı müəllifi İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin "İxrac İcmalı"nın 2018-ci ilin fevral ayına olan növbəti sayına istinadən yazır ki, bu ilin yanvar ayında qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 123 milyon dollar olub və 36.8 milyon dollar olmaqla ən çox qeyri-neft məhsulları Rusiya Federasiyasına ixrac edilib.

Müəllif bu 2018-ci ilin yanvar ayında "Azərkosmos" ASC-nin dünyanın 15 ölkəsinə peyk telekommunikasiya xidmətləri ixracından (Arspace-1) 423 min dollar məbləğ qazandığını bildirir. "Azərkosmos" ASC yanvar ayında əsasən BƏƏ, Almaniya, Misir, Gürcüstan, Çin, Qırğızıstan, Kipr, CAR, Birləşmiş Krallıq, Ukrayna və digər ölkələrə xidmət göstərib.

Məqalə müəllifi deyir ki, ixrac sifarişləri də artır, belə ki, yanvar ayında ixrac sifarişləri 81,5 milyon dollar olub: "Ümumilikdə isə 2017-ci ilin yanvar ayından bu il yanvarın 31-nə kimi portala dünyanın 78 ölkəsindən daxil olan ixrac sifarişlərinin dəyəri 556,6 milyon dollar təşkil edib".

Müəllif bu ilin ilk iki ayında təbii qaz və sənaye məhsulları ixracının artaraq neft məhsullarının dəyərinin 107 milyon 7 min dollar, kimya sənayesi məhsullarının dəyərinin 6 milyon 623 min dollar, elektrik enerjisinin dəyərinin 20 milyon 290 min dollar, təbii qazın dəyərinin 29 milyon 428 min dollar, xam neftin dəyərinin isə 1 milyard 827 milyon 303 min dollar olduğunu deyir.

Yazı müəllifi deyir ki, Azərbaycan bu ilin fevralında dünyada ilk dəfə olaraq

online vahid ixrac ərizəsi xidməti tətbiq edir və bu xidmət İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi Rəqəmsal Ticarət Qovşağı və "Azexport" portalı vasitəsilə həyata keçiriləcək.

Payçıların aldadılmaları hələ də gündəmdə

"Exo" qəzetində isə "Azərbaycanda aladadılan payçıların problemi Azərbaycan dövlətinin problemidir?" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif mənzil tikintisi sahəsində payçıların aldadılmaları problemini daşınmaz əmlak sahəsi üzrə ekspert Rəşad Əliyevlə müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, ekspert R.Əliyev aldadılmış payçıların problemini dövlət büdcəsi hesabına həll etməyi doğru saymır, vəziyyətdən çıxış yolunu belə göstərir:

"Amma dövlət tikinti şirkətlərinə tikintisi "dondurulmuş" yaşayış binalarının tikintisinin tamamlanmasına kömək edə bilər. Azərbaycanda bu sahədə aldatmaların sayı olduqca çoxdur. Burada iki tip aldadılmış payçı tipi var. Birinci, birbaşa fırıldaqçılara rast gələnlərdir. Bu halda bir qayda olaraq tikinti şirkəti müəyyən müddətə evlərin açarlarını payçılara verəcəyi adı ilə pulu alır və "yoxa çıxırlar". İkinci tipi isə adladılmış saymaq da olmaz, yəni, şirkət maliyyə problemi ilə bağlı müflis olaraq tikintini qurtara bilmir".

R.Əliyevə görə, dövlətin əsas vəzifəsi belə aldadılmış payçılar "ordusu"nun sayının artmasına imkan verməməkdir və eskpert xatırladır ki, vaxt olub ki, bir-iki il ərzində belə aldadılmış payçıların sayı kəskin artıb.

Ekspert xüsusi vurğulayır ki, dövlət əhalinin belə problemlərini öz üzərinə götürməməlidir və vətəndaşların bütün problemləri dövlət xəzinəsi hesabına həll oluna bilməz, belə hallar dövlət büdcəsinin "boşalması"na səbəb olar: "Amma, dövlət maliyyə problemi üzündən yaşayış binasını yarımçıq qoymuş tkinti şirkətlərinə kömək edə bilər, dövlət belə şirkətlərlə qarşılıqlı faydalılıq əsasında müqavilə imzalaya bilər. Belə halda şirkətin reputasiyası yoxlanılmalı, fəaiyyəti dövründə cinayət əsaslı hadisələrə yol verib-vermədiyi aşkar olunmalıdır".

Ekspert isə yeni hündürmərtəbəli binaların tikintisi zamanı tikintiyə sərmayə qoyan vətəndaşların ən çox üzləşdikləri bəzi problemləri vurğulayır.

R.Əliyev deyir ki, payçılarla bağlanılan müqaviləyə əsasən, tikinti şirkətinin obyekti vaxtında tikib payçılara təhvil verməməsi, şirkətin tikinti işi aparması üçün icazə sənədinin olmaması kimi problemlər ortaya çıxır.

Ekspertə görə, bu da hamısı deyil, tikintinin keyfiyyətinin tikinti normalarına uyğunsuzluğu, texniki reqlament və tələblərin pozulması, şirkət müflis olduğu halda bunun nəticəsi kimi obyekti başa vura bilmək üçün əlavə vəsaitlərin cəlb olunması kimi əlavələrin göstərilməməsi, şirkətin müxtəlif mülki-hüquqi müqavilələr tərtib etmək yolu ilə səlahiyyətlərini genişləndirməsi də problemlər sırasındadır.

R.Əliyev vurğulayır ki, bir mənzilin bir neçə payçıya satılması kimi problemi də gözardı etmək olmaz.

Vətəni uca göstərə bilməyənlər

"Azadlıq.info"da isə diqqəti "Bu idarəçiliyin sonu Azərbaycanın inkişafının başlanğıcı olacaq" sərlövhəli məqalə cəlb edir.

Müəllif iddia edir ki, ölkədəki mövcud idarəçilik Azərbaycana problemər yaradıb: "Bu hakimiyyət iddiasızlığı, heç nəyə layiq olmaması, öz şəxsində özünü qorumaq instinkti ilə ölkə ictimaiyyətinin düşüncəsini də "zədələdi". Ona qorxu, yalançı "bütlərə" heyranlıq öyrətdi, əlində olanına "şükrə" alışdırdı, daha yaxşısına layiq olmaqdansa, daha betərini yaşamadığına sevindirdi".

Müəllifə görə, elə buna görə də xalq bütün uğursuzluğunda bir "uğur" tapıb və uğursuzluqlardan "qələbələr" serialı yaranıb.

Yazı müəllifi deyir ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü xalqın haqqıdır, amma hakimiyyət bu haqqı xalqa vermir və iddiasına görə, səbəbi də budur ki: "...iqtidarın vəzifədə qalmaq hissi, istəyi ərazi bütövlüyümüzü bərpa hissi və istəyindən dəfələrlə yüksəkdir. Körpə uşaqlar ana qucağından düşmək istəmədikləri kimi bunlar da "kürsüdən" qopmaq istəmirlər".

Müəllifə görə, hakimiyyət düşüncə etibarilə "uşaqlaşıb, körpələşib", heç cür bəsitliyini, zəifliyini boynuna almaq istəmir.

Yazı müəllifi deyir ki, səfirliklər belə, hansısa ölkələrdə yeni-yeni dostlar, qohumlar xatirinə açılır və ona görə də heç bir dövlətdə maraq doğurmur.

Müəllifə görə, bu siyasət ölkəyə mütərəqqi baxımdan heç nə vermir və inkişaf yoxdur: "Azərbaycan kərpic-kərpic, daş-daş dağılır, sökülür. Kənd-kənd, şəhər-şəhər oğurlanır, xalqdan gizlədilir. Vətənin ayaqları altına yıxılıb yurdu boyu uca göstərməkdənsə, Vətəni ayağı altına yıxıb öz boyunu hündür göstərmək istəyənlər "yetişir". Bu idarəçiliyin siyasi sonu Azərbaycanın inkişafının başlanğıcı olacaq".

Yazı müəllifi deyir ki, iqtidar "əsrin müqaviləsi", neft kəmərləri ilə az qala özünü qəhrəman kimi göstərmək istəyir, amma burada da uğursuzluğumuz göz önündədir, belə ki, bu kimi beynəlxalq çaplı hadisələr ərazi bütövlüynün bərpası ilə nəticələnməyib: "Çünki "əsrin müqaviləsi", neft-qaz kəmərləri kimi təkliflər xaricdən gəlib, Azərbaycandan qıraqda hazırlanıb, hakimiyyət səbatsızlığı ucbatından bu tədbirlərə, sadəcə, şahidlik edib, söz sahibi isə ola bilməyib. Bu səbəbdən də ərazi bütövlüyümüz söhbətlərin mövzusundan qıraqda qalıb".

Müəllifin iddiasına görə, Azərbaycanı sərhədləri daxilində bərpa edə bilməyən iqtidarın 4-cü dəfə daha 7 il hakimiyyətdə qalmaq istəyini ortaya qoyması isə ölkədə dövlətin, cəmiyyətin hüquqi baxımdan mövcud olmamasının göstəricisidir: "Məhəllələr, küçələr var, deməli, məhəllə idarəçiliyi, küçə idarəçiliyi həyatını yaşayırıq. "Qarğı atı"nda ayağını çapan hakimiyyət dəyişməlidir.
Dövlətçilik, qanunlar xalqa qaytarılmalıdır".