QHT haqqında qanunvericilik Aİ və ATƏT standartlarına uyğun deyil � ekspertiza

Bakı/14.08.17/Turan: 2014-cü ildən Baş Prokurorluğun Ağır Cinayətlər İdarəsi tərəfindən aparılan cinayət işləri əsasında 10 xarici QHT vergi cərimələrinə, hesablarına həbs qoyulması hallarına məruz qalıb. Sanksiyalara məruz qalan yerli QHT-lərin sayı isə 17-dir. Vergi sanksiyalarının ümumi məbləği 3 milyon manatdan artıqdır.

Bu barədə Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi (SMDT) Mərkəzinin açıqladığı "Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının fəaliyyətinə hüquqi məhdudiyyətlər" adlı araşdırma sənədində belə deyilir.

Sənəddə Azərbaycanda QHT-lərin fəaliyyətinə məhdudiyyətlər Avropa Birliyinin "Şərq Tərəfdaşlığı" proqramına daxil olan ölkələrin (Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan, Ukrayna və eləcə də Belarus) təcrübəsinin işığında analiz edilib. Analiz Azərbaycan qanunvericiliyinin bu sahədəki çatışmazlıqlarını və məhdudiyyətləri müəyyən etmək məqsədi daşıyıb.

SMDT QHT-lərə açılmış cinayət işi ucbatından 10 yerli QHT-nin rəhbərliyinə, o cümlədən 26 vətəndaş cəmiyyəti fəalı və jurnalistə ölkəyə giriş-çıxış yasağının qoyulduğunu qeyd edir.

Sənəddə Azərbaycan qanunvericiliyinin Avropa Şurası və ATƏT-in tövsiyələri ilə uzlaşmadığı, müqayisə olunan ölkələrin təcrübəsi ilə müqayisədə fərqli olduğu ifadə edilir. Fərqliliklər məhdudiyyətlərin çoxluğu ilə əlaqəlidir.

"Azərbaycanda QHT-lərin dövlət qeydiyyatı üçün müəyyən edilmiş müddətlər çox uzundur, ümumavropa standartları baxımından ağlabatan deyil. Müddətin uzun olması Avropa Şurası Venesiya Komisisyasının tövsiyyə etdiyi - "Dövlət qeydiyyatına alınma və ya imtina edilməsi üçün ağlabatan müddət müəyyən edilməlidir" prinsipi ilə zidiyyət təşkil edir. Bundan başqa Azərbaycanda QHT-lərin dövlət qeydiyyatına alınmasından imtina edilməsinin əsasları qeyri-müəyyən və təkrarçı əsaslar nəzərdə tutur", deyə sənəddə qeyd edilir.

SMDT Azərbaycanda QHT-lərin maliyyələşməsinin, xüsusilə xaricdən maliyyələşməsinin ciddi problemlərinin olduğunu vurğulayır.

"Azərbaycanda QHT-lərin xarici donorlardan maliyyələşməsi üçün ikipilləli qeydiyyat tələb edilir. Bu mərhələlərdə nəzərdə tutulan anlayışlar mücərrəddir və hakimiyyət orqanlarına çox geniş səlahiyyətlər verir. QHT-lərə qarşı tətbiq edilən sanksiyaların dairəsi əksər Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrindən daha genişdir. Bundan əlavə, QHT-nin fəaliyyətinin məcburi dayandırılması yaxud ləğvinə dair əsaslar qeyri-müəyyəndir".

Sənəddə müvafiq yerli qanunvericiliyin Avropa Konvensiyasının 11-ci maddəsi, Avropa Şurası Nazirlər Komitəsinin tövsiyələri və Venesiya Komissiyasının rəyi ilə ziddiyət təşkil etdiyi vurğulanır.

Sənəddə QHT qanunvericiliyinin yaxşılaşdırılması üçün hökumətə yönəlmiş 9 tövsiyə yer alıb. Həmin tövsiyyələr əsasən, QHT-lərin dövlət qeydiyyatı və ləğv edilməsi məsələləri, onların maliyyələşməsi qaydaları, QHT-lərə qarşı sanksiyalarla bağlıdır.

Hökumət, rəsmilər hesabatla bağlı hər hansı açıqlama verməyiblər.

Ancaq hökumət ümumilikdə QHT-lər üçün fəaliyyət mühitinin əlverişli olmaması, vətəndaş cəmiyyəti təmsilçilərinə basqılarla bağlı deyilənləri qəbul etmir. -06D-