QİÇS gəlir

Bakı/20.05.17/Turan: Hər il mayın üçüncü bazar günü Ümumdünya QİÇS qurbanlarını Anma Günü qeyd edilir. Bu il bu tarix mayın 21-nə təsadüf edir. Bu anma tarixi ilk dəfə 1983-cü ildə təşkil edilib, həmin vaxt heç kim qlobal epidemiyanın miqyaslarını təxmin edə bilməzdi. Təəssüf ki, milyonlarla həyata son qoyan İİV bu gün də acınacaqlı və çətin reallığımızı təşkil edir.

Həkimlər, ictimai hərəkatların fəalları bu gün insanlara yoluxma riski haqqında xəbərdarlıq etməyə və onlara təhlükədən qaçmağın yollarını öyrətməyə yönəlmiş maarifləndirici tədbirlər keçirirlər. Aksiyaların məqsədi dünya ictimaiyyətinin diqqətini insanın immun çatışmazlığı virusuna (İİV) yoluxanların problemlərinə, habelə bu xəstəliyin yayılmasına cəlb etməkdir.

ÜST-ün məlumatına görə, bu gün planetdə İİV-ə yoluxmuş 42 mln.-dan çox insan yaşayır və bu rəqəm hər gün 14-15 min artır. İİV-lilərin əksəriyyəti 30 yaşına qədər olan gənclərdir. Son 25 ildə QİÇS-dən 25 mln. nəfərə yaxın insan ölüb.

Azərbaycanda 1987-ci ildə ilk İİV infeksiyasının aşkar edildiyi gündən etibarən bu ilin aprelinə qədər rəsmi olaraq 5000-dən çox bu virusa yoluxmuş insan qeydə alınıb. 1800-dən çox xəstə QİÇS mərhələsindədir, xəstəlikdən ölənlərin sayı 821 nəfərdir. Bu məlumatlar Səhiyyə Nazirliyinin Respublika QİÇS-ə qarşı Mübarizə Mərkəzinin (RQMM) bu günlərdə yaydığı hesabatda göstərilib.

RQMM direktoru Esmira Alməmmədovanın sözlərinə görə, bu ilin birinci rübü ərzində ölkədə 108 nəfərdə İİV aşkar edilib. Onların biri əcnəbi, qalanları Azərbaycan vətəndaşlarıdır. Uçota götürülən xəstələr arasında kişilər üstünlük təşkil edir - 60%-dən çox.

Araşdırmalar göstərib ki, xəstəliyə yoluxanların əsas hissəsi inyeksiya narkotiklərindən istifadə edənlərin payına düşür. Amma qorunmadan cinsi əlaqə nəticəsində yoluxma faktları da az deyil.

Ökədə İİV/QİÇS-lə bağlı vəziyyət narahatlıq və həyəcan doğurur, "Hüquqi inkişaf və demokratiya" QHT-nin sədri Zülfiyyə Mustafayeva belə hesab edir. Onun fikrincə, statistika həqiqətə uyğun deyil, belə k, bu virusun daşıyıcısı olan bir çox insan bundan xəbərsizdir. Buna görə elan olunmuş rəqəmi dəfələrlə yüksəltmək olar.

"Xəstəliyin yayılması dinamikası təhlükəli səviyyəyə çatır, belə ki, risk qrupuna təkcə narkomanlar və yüngül əxlaqlı qadınlar deyil, xaricdə işləyən əmək miqrantları da düşür. Onlar İİV, zöhrəvi xəstəliklərin və hepatitlərin yayıcılarına çevriliblər. Ölkənin regionlarında İİV yayılması ilə bağlı arzu olunmayan vəziyyət yaranır. Cənub regionlarında virusun yayılması mövsümlük əmək miqrasiyası və inyeksiya narkotiklərindən istifadə ilə bağlıdırsa, Bakı, Sumqayıt və Abşeronda lokal epidemiya narkomanlığın artması və gənclərin cinsi münasibətlər sahəsində riskli davranışı ilə şərtlənib", deyə Mustafayeva qeyd edir.

Amma problemin bir əhəmiyyətli aspekti də var - qoruyucu vasitələrə və könüllü olaraq İİV/QİÇS skrinninqindən keçməyə məhəl qoymama. Buna görə Azərbaycanda İİV infeksiyasının yayılması miqyası hələlik hərtərəfli müəyyən edilməyib.

"Risk qrupuna daxil olan şəxslərin icbari tibbi müayinəyə cəlb edilməsi mexanizmi işlənib hazırlanmalıdır. Bu, sözügedən xəstəliklərin yayılmasını lokallaşdırmaq imkanı verəcək. Eyni zamanda, respublikanın regionlarında əhaliyə İİV-in mövcud səmərəli profilaktikası yolları və müalicəsi, təhlükəsiz davranış bacarıqlarının formalaşdırılması və öz həyat və sağlamlığına görə şəxsi məsuliyyət, İİV yoxlamalarından keçməyin əhəmiyyəti haqqında məlumat vermək məqsədilə müntəzəm olaraq maarifləndirici aksiyalar keçirilməlidir". -0-