ABŞ İranı silah dərəcəsinə yaxın uranı durulaşdırmağa çağırır

Reuters:  Birləşmiş Ştatlar çərşənbə günü Tehranın bir çox nüvə addımlarını pisləyən bəyanatda İranı 60% saflığa zənginləşdirdiyi bütün uranı durulaşdırmağa  çağırıb. Onlar təxminən 90% silah səviyyələrinə yaxındır.

Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi keçən həftə üzv ölkələrə təqdim etdiyi məxfi hesabatda bildirib ki, İranın 60%-ə qədər zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı son rübdə özünün ən yüksək zənginləşdirilmiş materialını istehsal etdiyindən daha çox seyreltdiyi və ya "azaltdığı" üçün bir qədər azalıb.

“Reuters”in tanış olduğu hesabata əsasən, MAQATE-yə görə, İranın kifayət qədər materialı var. Əgər onu daha da zənginləşdirsə, iki nüvə başlığı yanacaq üçün daha aşağı zənginləşdirmə səviyyələrində daha çox bomba yaratmaq üçün kifayətdir.

ABŞ-ın İranla bağlı MAQATE-nin 35 ölkəsinin Rəhbərlər Şurasının rüblük iclasında bəyanatında deyilir: “İran 60%-lik ehtiyatının bir hissəsini deyil, hamısını azaltmalı və 60%-ə qədər zənginləşdirilmiş uranın bütün istehsalını tamamilə dayandırmalıdır”.

İranın zənginləşdirilmiş materialın miqdarını niyə azaltdığı aydın deyil. O, nüvə silahı əldə etmək ardınca getdiyini inkar edir və mülki məqsədlər üçün yüksək səviyyədə zənginləşmə hüququna malik olduğunu deyir. Qərb dövlətləri deyirlər ki, mülki məqsədlər üçün bu qədər yüksək səviyyədə zənginləşməyə heç bir əsaslı əsas yoxdur.

ABŞ-ın bəyanatında deyilir: “İranın saxlamağa davam etdiyi yüksək zənginləşdirilmiş uran ehtiyatları ilə bağlı ciddi narahatlığımız davam edir”.

“Bu gün heç bir başqa ölkə İranın iddia etdiyi məqsədlər üçün 60%-ə qədər zənginləşdirilmiş uranı istehsal etmir və İranın hərəkətləri Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsi iştirakçısı olan bütün digər qeyri-nüvə silahı dövlətlərinin davranışlarına ziddir”, deyə bəyanatda bildirilir.

Birləşmiş Ştatlar həmçinin İranın müxtəlif addımlarını pisləyib və bir çoxunu MAQATE də tənqid edib, məsələn, ötən il İran MAQATE-nin ən təcrübəli müfəttişlərinin bəzilərinin ölkəyə gəlməsini qadağan edib.